Wyszukiwarka:
Artykuły > Studia >

Podmioty polityki regionalnej

Podmioty polityki regionalnej Obecnie polityka regionalna jest płaszczyzną współpracy organów rządowych, samorządowych, centralnych, regionalnych i lokalnych oraz organizacji międzynarodowych. Politykę regionalną prowadzą władze państwa, zarówno bezpośrednio - przez poszczególne agendy rządu centralnego (w tym także za pośrednictwem wojewodów - przedstawicieli rządu w terenie), jak i za pomocą wyspecjalizowanych instytucji szczebla centralnego lub regionalnego, nie wchodzących w skład administracji rządowej. Do zadań rządu zalicza się: wytyczanie kierunków rozwoju regionów w skali makro oraz zmian w zagospodarowaniu terytorium kraju z uwzględnieniem współpracy międzynarodowej planowanie i realizacja działań ograniczających dysproporcje między regionami, wspierających restrukturyzację budowa podstawowej infrastruktury techniczno-ekonomicznej (autostrad, gazociągów, sieci energetycznych, jednostek szkolnictwa wyższego) Obecnie w Polsce nie ma jednej, wyodrębnionej instytucji rządowej odpowiedzialnej za politykę przestrzenną - a w jej ramach politykę regionalną - państwa. Cele strategiczne tej polityki - jednak bez możliwości ich operacyjnego wcielania w życie - określa Rządowe Centrum Studiów Strategicznych. Ministerstwo Finansów, na podstawie ustawy budżetowej państwa, przekazuje środki finansowe gminom, województwom i powiatom. Pewne wpływy ma Kancelaria Prezesa Rady Ministrów oraz Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. Jak już wskazywano, istotną rolę odgrywają resorty branżowe, z których wpływ na procesy rozwoju regionalnego wydaje się mieć Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej. Ministerstwa, które - wydawało by się - powinny prowadzić aktywną resortową politykę regionalną, takie jak Ministerstwo Przemysłu, Ministerstwo Rolnictwa czy Ministerstwo Edukacji Narodowej, nie czyni tego w należytym zakresie. Ważną rolę w implementacji polityki regionalnej mają wyspecjalizowane agencje pozarządowe. Wśród najważniejszych agencji centralnych wymienić można: Polską Agencję Rozwoju Regionalnego, Agencję Rozwoju Przemysłu, Agencję Techniki i Technologii, Agencję Modernizacji i Restrukturyzacji Rolnictwa, Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa, Fundację Programów Pomocy dla Rolnictwa, Agencję Rozwoju Komunalnego oraz Polską Fundację Promocji i Rozwoju Małych i Średnich Przedsiębiorstw. Ponadto, pewną rolę pełni Krajowe Stowarzyszenie Agencji Rozwoju Regionalnego. Zakresy działania kilku z tych agencji pokrywają się, natomiast niedostateczna jest koordynacja ich działania. Agencje te wykorzystują środki pozabudżetowe, nad którymi kontrola ze strony powołanych do tego organów jest dość słaba. Obok instytucji centralnych, ważną rolę we wdrażaniu polityki regionalnej - w tym przypadki intraregionalej - powinny pełnić instytucje szczebla regionalnego, współpracujące z samorządem wojewódzkim i przez niego w całości lub w części finansowane. W województwach istotną rolę pełnią agencje rozwoju regionalnego. Główną dziedziną działania agencji powinno być konkretyzowanie krajowej polityki regionalnej, programowanie restrukturyzacji i rozwoju regionu, przygotowywanie umów "państwo-region", oraz szeroka działalność informacyjna i promocyjna. Wykonywanie zadań związanych z rozwojem regionalnym na obszarze województwa należy do samorządu województwa. Samorząd województwa może w związku z realizacją strategii rozwoju województwa: występować o wsparcie ze środków budżetu państwa na realizację zadań zawartych w programie wojewódzkim, zawierać kontrakt wojewódzki z Radą Ministrów na podstawie odrębnej ustawy. Samorząd województwa, przy formułowaniu strategii rozwoju województwa i realizacji polityki jego rozwoju, współpracuje w szczególności z: jednostkami lokalnego samorządu terytorialnego z obszaru województwa oraz z samorządem gospodarczym i zawodowym, administracją rządową, szczególnie z wojewodą, innymi województwami, organizacjami pozarządowymi, szkołami wyższymi i jednostkami naukowo-badawczymi, organizacjami międzynarodowymi i regionami innych państw, zwłaszcza sąsiednich. Sejmik województwa uchwala „Priorytety współpracy zagranicznej województwa”, określające: główne cele współpracy zagranicznej, priorytety geograficzne przyszłej współpracy, zamierzenia co do przystępowania do międzynarodowych zrzeszeń regionalnych. Ważnym ogniwem sieci instytucji regionalnych powinny być centra rozwoju i transferu technologii. Centra te, podobnie jak agencje, mogłyby być instytucjami prywatno-publicznymi, a ich udziałowcami mogliby być tacy partnerzy jak Ministerstwo Gospodarki, samorząd regionalny, uniwersytet i inne wyższe uczelnie, a także przedsiębiorstwa przemysłowe. Zadaniem tych centrów byłaby realizacja celów polityki regionalnej w zakresie tworzenia środowiska innowacyjnego i pomocy dla przedsiębiorstw. Tylko niektóre regiony mogą być "twórcami" nowych technologii - regiony niżej rozwinięte z reguły będą ich odbiorcami. Dlatego te wspieranie transferu technologii jest jednym z najważniejszych sposobów wspomagania rozwoju gospodarczego. W krajach zachodnich istnieje wiele przykładów współdziałania polityki technologicznej i regionalnej. Dokonuje się to głównie dzięki tworzeniu sieci transferu technologii w skali regionalnej, przy wsparciu przez państwo. Wspieranie rozwoju regionalnego jest wykonywane na podstawie narodowej strategii rozwoju regionalnego oraz inicjatyw samorządu województwa.