Wyszukiwarka:
Artykuły > Studia >

Planowanie jako element działalności gospodarczej (rozumienie i potrzeba planowania).

Planowanie jako element działalności gospodarczej (rozumienie i potrzeba planowania). Plan ma ograniczać ryzyko działalności gospodarczej. Plan nie jest dogmatem, nie jesteśmy w stanie go stworzyć i działać tylko wg niego. Plan podejmuje się na okres 3 – 5 lat, należy go korygować i wzbogacać. BIZNES PLAN jest zestawem dokumentów (programów i analiz), w których, na podstawie oceny sytuacji strategicznej firmy oraz danych historycznych zawarta jest projekcja celów firmy i sposobów ich osiągania, przy uwzględnieniu wszystkich istniejących uwarunkowań natury finansowej, rynkowej, marketingowej, organizacyjnej kadrowej i technologicznej. Obejmuje on działalność bieżącą oraz okres od 3 do 5 lat. Biznes plan dotyczy przedsięwzięć rentownych, finansowych. Dla potrzeb przedsiębiorcy – biznesmena zakładającego lub prowadzącego działalność gospodarczą można przyjąć, że planowanie to przygotowanie czynu złożonego, to obmyślanie tego czego się chce i sposobów jakimi się to osiągnie. Planowanie to przygotowanie się do przyszłości przez podejmowanie decyzji dziś. Czynności planistyczne biznesmena to próba antycypowania przyszłości i obrona przed niebezpieczeństwami zmian mogących pokrzyżować jego zamiary. Celem planowania jest ustalenie tego co musimy zrobić dziś aby osiągnąć sukces jutro. Tak rozumiane planowanie jest ważną funkcją zarządzania, służącą do opanowania przyszłości. Planowanie jako etap cyklu zorganizowanego Jest to tryb racjonalny, wynikający z logicznego toku rozumowania. Wstępem tego działania jest ustalenie celu, a efektem końcowym – ocena realizacji wykonania zadania. Początkowym etapem cyklu działania zorganizowanego jest planowanie obejmujące czynności:  Ustalenie celu lub opisanie pożądanego stanu rzeczy  Zbadanie środków i warunków niezbędnych do osiągnięcia celów wraz z przygotowaniem tych środków i warunków Jeśli ten wstępny etap cyklu działania zorganizowanego opracowany zostanie dokładnie i starannie z wykorzystaniem całej dostępnej wiedzy i aktualnych informacji, wówczas realizacja zamierzonego przedsięwzięcia jest dużo łatwiejsza. Przed decyzją o uruchomieniu nowego przedsięwzięcia – biznesu, działalności gospodarczej, powinna mieć miejsce faza określenia celu i faza poszukiwania optymalnych rozwiązań. Faza określania celu – zwana inaczej fazą diagnozy obejmuje ogólną charakterystykę problemów związanych z planowanym przedsięwzięciem gospodarczym (założenie firmy handlowej). Następnie ustala się ograniczenia, które mogą wystąpić w realizacji naszych zamierzeń. Po tych czynnościach przystępujemy do planowania rzeczowego – co będziemy robić i planowania czasowego – w jakim czasie wykonamy zadanie (terminy zakończenia poszczególnych czynności). W fazie określania prowadzimy również badania wstępne w zakresie problemu będącego w polu naszych zainteresowań. Ogół tych czynności to diagnoza ogólna. Należy na tym etapie dokładnie zgłębić istotę problemu, dokonać identyfikacji uwarunkowań, zbadać otoczenie i jego wpływ na problem główny. Diagnoza ukazuje zawsze ogromną złożoność każdego problemu, stanowi punkt wyjścia do dalszego postępowania i szukania nowych koncepcji rozwiązań. Zebranie możliwie dużej ilości informacji jest podstawą dobrej diagnozy. Faza określania ułatwia proces poszukiwań nowych rozwiązań. W fazie poszukiwań wykorzystujemy twórcze możliwości człowieka posługując się nie tylko analizą koncepcji własnych, ale również technikami zespołowego rozwiązywania problemów. Mądrość zbiorowa, dobrze wykorzystana, ułatwia sukces w biznesie. Ważna jest też umiejętność wykorzystania doświadczeń z przeszłości do działań obecnych i przyszłych (!!! Ale bez ślepego przenoszenia tych doświadczeń, tylko po ewentualnej ich adaptacji !!!). Dobry biznesmen wyczuwa przyszłość nie tylko z punktu widzenia własnego przedsiębiorstwa czy firmy, ale także z punktu widzenia tego dokąd zmierzają jego konkurenci, dokąd zmierzają inne gałęzie przemysłu, handlu i co przypuszczalnie będzie robiło dane państwo. Bardzo istotne jest także jak będą działać organizacje ponadnarodowe i inne mające wpływ na działalność gospodarczą czynników. Rosnąca rola i potrzeba planowania wynika: 1. Ze zwiększonej złożoności technologii 2. Z coraz większej niepewności 3. Z postępującej specjalizacji 4. Ze zwiększającej się nieustannie konkurencji Gdy jesteśmy przekonani o celowości i konieczności planowania można przystąpić do sporządzania biznes planu. Powody, dla których jest sporządzany biznes plan 1. Opracowanie tego planu stworzy konieczność obiektywnego i krytycznego spojrzenia na całość przedsięwzięcia. 2. Dobrze sporządzony plan działalności będzie narzędziem operacyjnym, które właściwie użyte pomoże w zarządzaniu firmą, zwiększając szanse powodzenia przedsięwzięcia. 3. Plan ten będzie syntezą przemyśleń, dowodem inwencji, świadectwem przemyślenia wszystkich poczynań i ich skutków, a to zwiększy zaufanie do firmy potencjalnych klientów, banków, administracji państwowej i kooperantów. Planowanie zmusi nas do określenia mocnych i słabych stron, pozwoli określić dokładne potrzeby i scharakteryzować drogę do wytkniętego celu. Na etapie planowania rozsądny biznesmen ustali hierarchię celów, określi zagadnienia, które będą musiały być rozwiązane w pierwszej kolejności. Błędem jest sądzenie, że biznes plan można zlecić do opracowania specjalistom, a następnie przejąć go do stosowania dla swojej firmy. W prace planistyczne musi być osobiście zaangażowany szef firmy. Biznes plan to zbiór jego koncepcji, to jego wizja rozwoju przedsiębiorstwa, to przemyślany przez niego każdy szczegół. Dokładniej przemyślany plan będzie łatwiejszym w realizacji. Sporządzanie biznes planu to nic innego jak ćwiczenie wariantów rozwoju firmy, określenie sytuacji jakie mogą wystąpić. Prowadzenie biznesu w sposób odpowiedzialny i skuteczny nie jest rzeczą prostą. Szczególnie w warunkach dużej konkurencji na rynku, na którym działa firma. Karta informacyjna przedsiębiorstwa (firmy) Jest to wizytówka firmy – bardzo ważny element istnienia firmy na rynku. Powinna zawierać: 1. Nazwę przedsiębiorstwa 2. Znak firmowy 3. Datę sporządzenia planu 4. Lokalizację przedsiębiorstwa – dokładny adres i dane tel, fax, e-mail 5. Właściciela firmy Znak firmowy i nazwa firmy musi uwzględniać ochronę prawną znaków i firm już istniejących. Opis firmy W tej części, dotyczącej opisu firmy, powinno się wyczerpująco odpowiedzieć na następujące pytania: 1. Jaka jest lub jaka będzie firma (przedsiębiorstwo) – krytyczna ocena stanu bieżącego, wizja ogólna przyszłości w roku, dwóch lub trzech latach? 2. Na jaki rynek przeznaczona jest produkcja firmy (usługi, handel, produkcja)? Jakie są rozmiary tego rynku? Jaką rolę odegra na nim firma? Jakie są uwarunkowania tego rynku? Jakie obowiązują na nim prawa (przepisy, zasady, zwyczaje)? Kto i co ustala prawa na tym rynku? Jakie są wahania podaży i popytu w ciągu okresu badanego? 3. Czy firma może zaopatrzyć analizowany rynek lepiej niż działające na nim podmioty gospodarcze? Czy są widoczne luki w zaopatrzeniu, w jakim asortymencie, jakości, terminach dostaw itd.? 4. Dlaczego zlokalizowano firmę w tym konkretnym miejscu? Jakie są dodatnie i ujemne strony położenia firmy wobec klientów, dostawców itd. ? czy jest alternatywa zmiany położenia firmy ? jaki jest koszt takiej lokalizacji (czynsze, bliskość konkurencji) ? 5. Jakich pracowników można zatrudnić? Ich kwalifikacje, wymagania, jakie należy przewidzieć wynagrodzenia, ile płaci konkurencja i jakie w przyszłości będą potrzebne kadry itd. ? 6. Czy firma będzie korzystała z kredytów ? jakie są środki własne ? czy zaangażowane pieniądze przyniosą zysk ? jaki ? kiedy zwróci się zaangażowany kapitał ? Dokładne przemyślenie, przedyskutowanie, obserwacja i formułowanie wniosków pozwoli udzielić odpowiedzi na powyższe pytania, które choć mogą wydawać się banalne, zawierają w sobie głęboką myśl, a odpowiedzi będą świadczyć o osobowości, pomysłowości, możliwościach i ambicjach szefa firmy. Rodzące się pomysły – przy okazji odpowiedzi na wyżej wymienione pytania – trzeba skrzętnie notować, gdyż może to być bank pomysłów wykorzystywany w dalszych pracach nad biznes planem. Ważne jest żeby pomysły były jasne i proste. Po odpowiedzi na te pytania (jest to poważna praca koncepcyjna) należy zastanowić się czy firma ma szansę na odniesienie sukcesu. W jakim czasie ten sukces osiągnie? Jeżeli działalność firmy jest wielokierunkowa to należy się zastanowić co stanowi w niej dział wiodący. Na czym szczególnie powinna się koncentrować uwaga szefa firmy. Czy będzie potrzebowała pomocy konsultantów. Jeżeli tak to z jakiego zakresu (przepisy finansowe, bankowe, prawo cywilne itd.) i czy pomoc ta jest osiągalna (koszty). Jaki potrzebny jest jej zakres i jaki będzie koszt konsultacji. Po takim udzieleniu odpowiedzi może nastąpić opis firmy uwzględniający: 1. Rodzaj firmy – handlowa, usługowa, produkcyjna 2. Status firmy – firma nowopowstająca, łączenie dwóch poprzednio istniejących firm, przejęcie działającej już firmy 3. Forma firmy – czy jest to jedyny właściciel, czy jest to spółka (s.c., z o.o. itd.) 4. Syntetyczne stwierdzenie, że firma ma szansę powodzenia, czyli że działalność ta będzie pozwalała osiągnąć zyski, a jej powstanie jest celowe i gospodarczo uzasadnione 5. Data rozpoczęcia działalności firmy (ew. wznowienia) w tym również godziny otwarcia i pracy firmy (także filie) Pytanie o wielkość zysku i sposoby jego osiągania musi towarzyszyć na każdym etapie kształtowania koncepcji firmy. Przy rozpatrywaniu każdego zagadnienia trzeba zadawać pytania: - co mi to da ?, jakie przyniesie to korzyści firmie ? Należy pamiętać, że zysk osiąga się nie tylko wzrostem sprzedaży, produkcji czy usług ale również racjonalną gospodarką finansową (oszczędnościami materiałowymi, właściwym korzystaniem z kredytów bankowych itd.). Racjonalizacja działalności gospodarczej jest czymś stałym, co nie opuszcza ani na chwilę myśli dobrego przedsiębiorcy, biznesmena. Dla nowo powstających firm ważne jest przekonanie szefa, że sukces jest możliwy do osiągnięcia. To przekonanie powinno wynikać z tego czy szef posiada doświadczenie w prowadzeniu działalności gospodarczej, czy posiada pełne rozeznanie w danej branży, w której ta firma rozpoczyna działalność. Na podstawie jakich informacji to przekonanie powstało. Czy były to informacje wiarygodne. Umiejętność prowadzenia rozmów, wykorzystanie intuicji i doświadczenia ludzi w biznesie wpływa na sukces firmy. Troska o klienta jest nadrzędnym zadaniem szefa firmy. Działając w warunkach tworzącej się gospodarki rynkowej, przy ciągłym wzroście konkurencji, wiele firm oferuje bezpłatnie dodatkowe świadczenia klientom. Konkurencja na rynku wymusza najróżniejsze formy walki o przyciągnięcie klientów. Uwaga biznesmena powinna być szczególnie zwrócona na:  Zawieranie umów, kontraktów  Odpowiedzi na listy intencyjne i ważniejszą korespondencje Ponieważ biznes plan opracowuje się także dla przedsiębiorstw działających na tynku ważna jest historia takiej firmy. Należało by tutaj wymienić założycieli firmy, ważniejsze osiągnięcia firmy i inne ważne momenty w jej historii. Charakterystyka rynku Pojęcie rynku jest kategorią ekonomiczną związaną z produkcją towarową. Oznacza sferę wymiany towarowej, której cechą charakterystyczną jest wywieranie wzajemnego wpływu przez potencjalnych sprzedawców i nabywców w kierunku kształtowania się ogólnej podaży i popytu oraz ustalania cen. Do określenia wielkości sprzedaży firmy niezbędna jest znajomość rynku na który przeznaczona jest produkcja firmy. Chcąc znać rynek, należy wiedzieć kto kupuje lub będzie kupował towary czy usługi firmy. W biznes planie, aby poznać swój rynek, szef firmy powinien odpowiedzieć między innymi na następujące pytania: 1. Kim są odbiorcy towaru firmy (płeć, wiek, zawód itp.) 2. W jakiej części firma zaspokoi popyt na rynku 3. Czy można określić potencjalne możliwości nasycenia rynku w towary sprzedawane przez firmę 4. Czy są realne możliwości rozszerzenia rynku zbytu 5. Czy istnieją szczególne możliwości usatysfakcjonowania klientów firmy (szeroki asortyment towarów, wysoka ich jakość, niskie ceny, możliwość stosowania upustów, instruktaż, dostawa do domu i inne formy przyciągania klientów 6. W jaki sposób firma powinna wyceniać swoje towary (usługi) aby być konkurencyjna na ryku i zapewnić sobie godziwy zysk Szef firmy powinien zastanowić się również:  Kto obecnie potrzebuje towarów firmy i kto będzie potrzebował ich w przyszłości  Jaki czynniki zadecydują o potrzebach rynku na wyroby danej firmy  Czy firma może wpłynąć na ukształtowanie się tych potrzeb? Jeżeli tak to w jakim zakresie i jakimi sposobami Wyżej wymienione kwestie wpływają na wielkość sprzedaży, a więc bezpośrednio na dochody i w konsekwencji na wielkość osiąganego w kolejnych latach zysku. Rozeznanie rynku powinno być oparte na rzetelnych badaniach i informacjach. Oddzielną kategorią informacji marketingowej są dane dotyczące cen na wyroby firmy. Warto odpowiedzieć tutaj na następujące pytania: 1. Jaka będzie cena na wyroby firmy 2. Czy cena ta będzie konkurencyjna 3. Jaki zysk przyniesie taka cena 4. Czy wyższa cena od cen konkurencji jest wystarczająco uzasadniona Na rynek trzeba spojrzeć także jako na zbiorowisko różnych klientów których potrzeby ma zaspokoić dany towar lub asortyment wyrobu oferowany przez firmę. Analiza konkurencji W tej części należy zadać m innymi następujące pytania: 1. Kim są najbliżsi konkurenci (minimum 5 firm działających). 2. Jakie są to przedsiębiorstwa (rozwojowe czy podupadające). Jakie są przyczyny ich stanu faktycznego? Czy zakładana firma może wykorzystać ich doświadczenie lub uniknąć błędów, które te firmy popełniły. 3. Jakie są podobieństwa, a jakie różnice konkurentów i firmy powoływanej do życia? 4. Jak można uzasadnić mocne i słabe strony konkurentów. Z czego one wynikają i gdzie są ich źródła. 5. Jakie wnioski wynikają z analizy firm konkurencyjnych. Rzetelne odpowiedzi pozwolą uniknąć błędów i wykorzystać pozytywne doświadczenia firm konkurencyjnych. Działalność tych firm jest cennym materiałem przy opracowywaniu biznes planu. Pamiętać należy, że rozpoczynanie działalności na rynku nasyconym jest trudne bo konkurenci wykorzystają każde potknięcie i błąd nowicjusza. Walka konkurencyjna między firmami działającymi na rynku obfitości dóbr i usług jest bezwzględna i bardzo ostra. Jeśli mamy taką możliwość to lepiej rozpoczynać działalność na rynku o małej konkurencji i rynku niedostatecznie nasyconym towarami lub usługami oferowanymi przez naszą firmę.