Wyszukiwarka:
Artykuły > Biografie >

Piłsudski Józef

Piłsudski Józef

 

• ur. 1867 • zm. 1935 •

  

 

Józef Piłsudski urodził się 5 XII 1867 roku w Zułowie koło Podbrodzia na Wileńszczyźnie. Do gimnazjum uczęszczał w Wilnie, zaś w

1885 podjął studia medyczne w Charkowie. W tym okresie zetknął się z myślą Marksa, ale lektura Kapitału nie wywarła na nim

korzystnego wrażenia. W marcu 1887 został aresztowany, wraz z bratem Bronisławem, pod zarzutem współudziału w

przygotowaniach do zamachu na cara Aleksandra III ( jednym z głównych oskarżonych - i skazanych na karę śmierci - był brat

Lenina, Aleksander Uljanow). Bronisław Piłsudski został zesłany na 15 lat na Syberię, gdzie prowadził badania etnograficzne. Józef

Piłsudski nie stanął ostatecznie przed sądem, ale w trybie administracyjnym ukarano go pięcioletnim syberyjskim zesłaniem. W 1892

powrócił do kraju i rozpoczął działalność w Polskiej Partii Socjalistycznej, która hasła społeczne łączyła z niepodległościowymi - a te

ostatnie szczególnie Piłsudskiego pociągały. Redagował i wydawał nielegalny organ prasowy partii - "Robotnika". W 1900 r. policja

carska wykrywa w Łodzi tajną drukarnię "Robotnika" i aresztuje Piłsudskiego, któremu jednak udaje się zbiec. Udał się do Londynu,

ale już w 1902 powrócił nielegalnie do Królestwa. W 1904 wyjechał do Tokio, by zaproponować Japończykom, walczącym wówczas z

Rosją, współpracę w działaniach wymierzonych przeciw caratowi. W tym czasie powstaje Organizacja Bojowa PPS, kierowana przez

Piłsudskiego. W 1906 jego zwolennicy utworzyli PPS - Frakcję Rewolucyjną. Od 1906 Piłsudski prowadził rozmowy z władzami

Austro-Węgier na temat współdziałania przeciw Rosji. W 1910 powstały paramilitarne oddziały strzeleckie w Krakowie i Lwowie. 6 VIII

1914 wywodzący się z tych organizacji żołnierze przekroczyli , jako Kompania Kadrowa, granicę austriacko-rosyjską. Po utworzeniu

Legionów Polskich Piłsudski został dowódcą ich I Brygady (grudzień 1914). Po Akcie 5 listopada, wydanym przez cesarzy Austrii i

Niemiec, mgliście zapowiadającym utworzenie państwa polskiego, Piłsudski objął funkcję referenta Komisji Wojskowej Tymczasowej

Rady Stanu. Rychło rozczarował się do niemieckich sojuszników i w lipcu 1917 zainspirował tzw. kryzys przysięgowy, który

praktycznie kończył historię Legionów. Internowany przez Niemców w Magdeburgu, do kraju powrócił 10 XI 1918, a 22 XI został

Tymczasowym Naczelnikiem Państwa. Prowadził wojnę o granice Rzeczpospolitej, próbując wcielić w życie program federacyjny, a

więc unii Polski, Litwy, Białorusi i Ukrainy. Wojska polskie zajęły Kijów, ale niebawem ofensywa bolszewicka zagroziła Warszawie.

W sierpniu 1920 udało się Piłsudskiemu błyskotliwym manewrem znad Wieprza rozbić natarcie bolszewików i zmusić ich do odwrotu.

14 XI 1920 otrzymał buławę marszałkowską. W grudniu 1922 przekazał swe uprawnienia pierwszemu prezydentowi Rzeczpospolitej,

Gabrielowi Narutowiczowi. Do władzy powrócił drogą zamachu stanu w maju 1926. Odtąd aż do śmierci, pełniąc różne funkcje,

pozostawał faktycznym przywódcą państwa. Zmarł 12 maja 1935. Jego najważniejsze prace literackie to Bibuła (1903), opowiadająca

o perypetiach z wydawaniem "Robotnika", Rok 1920 (1924) i Moje pierwsze boje (1926).