"Pan Tadeusz" - czy to epos? Zajmij stanowisko, odwołując się do treści i formy
|
|
|
|
"Pan Tadeusz"
Adama Mickiewicza to bez wątpienia epos, ponieważ: - Epos
(epopeja) to wielki, rozbudowany utwór wierszowany, tu trzynastozgłoskowcem,
który przedstawia dzieje bohaterów na tle wydarzeń historycznych,
przełomowych dla danej społeczności. W "Panu Tadeuszu" tym
wydarzeniem jest przemarsz wojsk Napoleona przez Europę, postacie to
Soplicowie, Horeszkowie i cała społeczność litewskiej prowincji, - posiada
inwokację - "Litwo, ojczyzno moja", w której poeta powraca do
odległej ojczyzny i Matki Boskiej, prosząc, jak to w inwokacji być powinno, o
pomoc w tworzeniu dzieła, - obecne
są porównania homeryckie - w opisach przyrody, drzew, burzy czy sadu, np.
"Chmury", - autor
posłużył się realizmem szczegółu - metoda ta charakteryzuje się opisywaniem
rzeczy z epicką dokładnością, tak, że na podstawie tego opisu można by
odmalować fotograficznie daną rzecz. Tak opisany jest słynny serwis rodowy,
strój zaręczynowy Zosi, rodzaje grzybów i drzew litewskich itd, - akcja
jest epizodyczna - występuje wiele epizodów - opisy przyrody, spór Rejenta i
Asesora o psy, gra Jankiela - które nie stanowią głównej osi wydarzeń, a
spełniają w utworze ważną rolę, -
występowanie retardacji, czyli takich partii utworu, które
"zatrzymują" akcję, opóźniają następne wydarzenia, tym samym
mobilizują czytelnika, pogłębiają ciekawość. Liczne opisy w "Panu
Tadeuszu" spełniają tę rolę, -
narrator jest w przeważającej części trzecioosobowy, zdystansowany,
przedstawia odbiorcy osoby i wydarzenia, sam zaś uczucia swoje ujawnia tylko
w inwokacji. W toku narracji "Pana Tadeusza" zauważamy obecność
jeszcze jednego narratora - głosu, który wyraża opinię lub poglądy ogółu, nie
wszystko wie do końca, często przedstawia domysły, używa słów
"podobno", "mówiono" - tak jak w przypadku opowieści o
księdzu Robaku, -
występuje bohater zbiorowy, którym jest szlachta - zróżnicowana wewnętrznie,
czasem nieco idealizowana, lecz szlachta polska doby napoleońskiej - dlatego
też utwór nazywany jest epopeją szlachecką. W
"Panu Tadeuszu" występują pewne odstępstwa od reguł i prawideł
poetyckich: - epicki
charakter dzieła został naruszony przez fragmenty liryczne (w inwokacji i
opisie wiosny 1812 roku na Litwie), - epicki charakter
dzieła został naruszony również przez fragmenty dramatyczne (zebranie w
karczmie, narada szlachty w domu Maćka). - "Pan Tadeusz" łączy w sobie elementy epopei, poematu epickiego, powieści i sielanki. |
|
Mit grecki - pojęcie i podział
Biblia
Literatura parenetyczna; ideał rycerza i władcy, ascety - świętego, oraz kochanka
Quo Vadis
"Treny" J. Kochanowskiego
Topos śmierci w kulturze i sztuce średniowiecza
Adam Mickiewicz „Dziady” cz. II, IV, I
Molier "Świętoszek" - charakterystyka Tartuffe'a
Filozofowie greccy.
Barok - literackie i ideowe wyznanie epoki
Henryk Sienkiewicz „Potop”
Barok - charakterystyka epoki.
„Pan Tadeusz” czyli Ostatni zajazd na Litwie...
Filozofia starożytnej Grecji i Rzymu
Wizja Boga, świata i człowieka...
Prometeizm i mesjanizm w "Dziadach części III" Adama Mickiewicza
Wybrane mity greckie, ich sens oraz ponadczasowy charakter
"Świętoszek” Molier’a – charakterystyka postaci
Porównaj dwie wybrane relacje literackie z życia w obozach