Pamiętniki Paska zwierciadłem epoki

Pamiętniki Paska zwierciadłem epoki.

Poezja Paska należy do nurtu sarmacko-szlacheckiego. Poeta napisał "Pamiętniki" około roku 1690.Pamiętniki i diariusze zajmowały dość znaczną pozycję w literaturze XVII w. Dzięki bezpośredniemu stosunkowi autorów do przedstawionych faktów są znakomitym źródłem poznania ludzi i obyczajów tamtych czasów. Pierwsza część zawiera opis przygód wojennych Paska. Uczestniczył on w wielu wyprawach wojennych. Pasek opowiada o walkach Czarnieckiego ze Szwedami w Polsce i Danii, o rokoszu Lubomirskiego i o odsieczy Wiednia, którą przedstawił w oparciu o relację jej uczestnika. Przedstawił obraz szlachcica-żołnierza, który walczy dzielnie, ale ambicji do walki dostarcza mu chęć zdobycia łupów, a nie miłość do ojczyzny. Pasek mówi też o odbytych podróżach zagranicznych, które były wynikiem jego zainteresowań i ciekawości. Pasek opisuje też mszę świętą, do której służył ze zbroczonymi krwią wrogów rękami. Uczestniczył w licznych ucztach. Lubił pojedynki i zwady z innymi. Przykładem jest uczta u pana Jasińskiego, podczas której doszło do pojedynku Paska z Nurzyńskim. Chytry Pasek, który nie chciał walczyć w obozie wojskowym, wyszedł z niego, wiedząc, że rywal dogoni go. W końcu Pasek zabił natręta i odciął rękę jego bratu. Jednak taki tryb życia znudził mu się i Pasek zapragnął zmiany. W okolicach Krakowa upatrzył sobie kandydatkę na żonę. W drugiej części opisuje swe zaloty i decydującą rozmowę z ukochaną. Ta część "Pamiętników" zawiera szeroki obraz życia ziemiańskiego i obyczajów szlacheckich. Autor uważa ucisk chłopa za naturalny stan rzeczy. Swą klasę uważa za godną przedstawicielkę narodu. Życie prywatne szlachty nacechowane jest troską o dobrobyt i korzyści własne. Z "Pamiętników" wyłania się obraz typowego sarmaty. Bohater lubi zabawy, pijaństwo, pojedynki typowe dla ówczesnej szlachty. "Pamiętniki" odzwierciedlają obraz ludzi tamtej epoki. Są pisane barwnie, językiem potocznym, wskazującym na gawędziarskie talenty autora.