PRZEDMIOT ODDZIAŁYWAŃ POLITYKI EKONOMICZNEJ
Państwo – znajduje się wśród prowadzących politykę gospodarczą – jest podmiotem najważniejszym. Obejmuje terytorium całego kraju. Przedmiotem oddziaływań państwa w dziedzinie regulowania problemów społeczno-gospodarczych jest gospodarka narodowa – obejmuje łącznie wszystkie gospodarstwa indywidualne i zespołowe na terytorium państwa.
Międzynarodowa wspólnota – tworzona jest przez państwa zainteresowane wzajemną współpracą, np. Unia Europejska. Terytoria krajów Unii tworzą jeden obszar gospodarczy.
Gospodarka narodowa („wielki system społeczny”) często korzysta z zewnętrznych źródeł zasilania. Obroty między gospodarką a otoczeniem w dłuższych okresach muszą być zrównoważone. Stan gospodarki kraju rozstrzyga o poziomie zaspokajania potrzeb narodu.
Najważniejsze ujęcia w badaniu gospodarki narodowej:
zajmujemy się zasobami czynników produkcji i jej wzrostem. Badamy stan i dynamikę zasobów, ich strukturę, alokację, zmierzając do określenia potencjalnych możliwości produkcyjnych gospodarki narodowej. Zasoby dzielimy na naturalne, majątkowe i potencjalne zasoby pracy. Wzrost zasobów powoduje zwiększenie potencjału ekonomicznego.
koncentrujemy uwagę na prowadzonej na terytorium państwa działalności gospodarczej, jej rozmiarach i strukturze. Badamy działalność prowadzoną w danym czasie i kraju przez poszczególne gałęzie gospodarki narodowej lub na obszarach poszczególnych regionów.
Rozmiary i dynamika działalności gospodarczej na terenie kraju:
PNB (produkt narodowy brutto) – miara łącznych dochodów osiąganych przez obywateli danego kraju niezależnie od miejsca świadczenia usług przez czynniki produkcji. Produkcję mierzy się wg. wart. rynkowej dóbr i usług, w cenach bieżących.
PNB-amortyzacja=PNN
Dochód narodowy=PNN (produkt narodowy netto) – całość dochodów wypłacanych właścicielom ludzkich i fizycznych zasobów wytwórczych za wykorzystanie tych zasobów w określonym odcinku czasu. Jest to suma płac i innych dochodów z tytułu wykonywania pracy i dochodów właścicieli zasobów kapitałowych zaangażowanych w gospodarce.
Polityka ekonomiczna zajmuje się także badaniem relacji między wielkością wytwarzanego dochodu narodowego, a stanem zasobów narodowych. Miernikiem tych relacji są:
społeczna wydajność pracy (wielkość wytworzonego dochodu nar. podzielona przez liczbę zatrudnionych w gospodarce)
pracochłonność – (łącznie przepracowany czas przez zatrudnionych / wielkość wytworzonego dochodu narodowego)
techniczne uzbrojenie pracy – (wart. brutto produkcyjnych śr. trw. / liczbę zatrudnionych w gospodarce)
kapitałochłonność – (wart. brutto produkcyjnych śr. trw. / wielkość wytworzonego dochodu nar.)
Stopa wzrostu dochodu narodowego – wyrażona procentowo relacja między przyrostem dochodu narodowego w danym okresie a wielkością dochodu narodowego w okresie wyjściowym.