PROJEKT INWESTYCYJNY
Wstęp
Firma „Słodycz” od trzech lat prowadzi swoją działalność na rynku wyrobów cukierniczych w Polsce. W ciągu tego okresu udało jej się zdobyć mocną pozycję na rynku.
Firma produkuje następujący asortyment:
Ø czekolada mleczna z bakaliami
Ø cukierki czekoladowo – karmelowe
Ø baton czekoladowy “Dormar”
W 1998 roku firma otrzymała trzy oferty zakupu wyrobów przez nią produkowanych. Oferty dotyczyły jednego roku i przedstawiały się następująco:
OFERTA I
Firma A chciała zakupić:
Ø 100 000 tabliczek czekolady bakaliowej po 1,2 zł. za tabliczkę
Ø 82 000 opakowań cukierków czekoladowo – karmelowych po 2,5 zł. za opakowanie
Oferta zakupu opiewała łącznie na kwotę 325 000 złotych
OFERTA II
Firma B chciała zakupić:
Ø 80 000 tabliczek czekolady bakaliowej po 1,2 zł. za tabliczkę
Ø 20 000 opakowań cukierków czekoladowo – karmelowych po 2,5 zł. za opakowanie
Ø 140 000 batonów czekoladowych po 1,4 zł za batonik
Oferta zakupu opiewała łącznie na kwotę 342 000 złotych
OFERTA III
Firma C chciała zakupić:
Ø 30 000 opakowań cukierków czekoladowo – karmelowych po 2,5 zł. za opakowanie
Ø 190 000 batonów czekoladowych po 1,4 zł za batonik
Oferta zakupu opiewała łącznie na kwotę 341 000 złotych
W celu wyboru optymalnej oferty firma dokonała analizy finansowej ofert.
Można wybrać tylko jedno z trzech zleceń.
Przy realizacji każdej z ofert linia produkcyjna będzie wykorzystywana w tym samym stopniu.
W pierwszym przypadku stale koszty pośrednie rozliczane będą według robocizny, natomiast w drugim przypadku koszty te rozliczane będą według innego klucza – materiałów.
Przypadek I
OFERTA A B C
Przychody ze sprzedaży 325 000 342 000 341 000
Koszty: materiały 65 000 68 400 68 200
Robocizna 32 500 34 200 34 100
Zmienne koszty pośrednie 16 250 17 100 17 050
Stałe koszty pośrednie 26 000 27 360 27 280
Suma kosztów 139 750 147 060 146 630
Zyski 185 250 194 940 194 370
Przypadek II
OFERTA A B C
Przychody ze sprzedaży 325 000 342 000 341 000
Koszty: materiały 65 000 68 400 68 200
Robocizna 32 500 34 200 34 100
Zmienne koszty pośrednie 16 250 17 100 17 050
Stałe koszty pośrednie 32 500 34 200 34 100
Suma kosztów 146 250 153 900 153 450
Zyski 178 750 188 100 187 550
Jak widać na powyższych przykładach w zależności od podejścia księgowych i zastosowanych przez nich technik uzyskujemy różne oceny efektywności przedsięwzięć. W pierwszym przypadku największy zysk 194 940 złotych firma osiągnie wybierając ofertę firmy B. Natomiast w drugim przypadku kiedy koszty pośrednie były rozliczane według materiałów najkorzystniejszą okazała się ponownie oferta firmy B w przypadku której zysk wynosi 188 100 złotych.
Firma nasza policzyła tzw. kontrybucję ( wkład ) – różnica między przyrostowymi kosztami, a przyrostowymi dochodami .
Obliczony wkład dla trzech ofert:
1. Oferta firmy A: 325000 - ( 65000 + 32500 +16250 ) = 211250
2. Oferta firmy B : 342000 - ( 68400 + 34200 + 17100 ) = 222300
3. Oferta firmy C : 341000 - ( 68200 + 341000 + 17050) = 221650
Kierując się analizą wkładu, a także poprzednimi analizami najkorzystniejszą ofertą jest przedstawiona przez firmę B i dlatego ona została przez nasze przedsiębiorstwo przyjęta.
I przypadek II przypadek
A B C A B C
Wkład 211 250 222 300 221 650 211 250 222 300 221 650
Zyski 185 250 194 940 194 370 178 750 188 100 187 550
Stałe koszty pośrednie 26 000 27 360 27 280 32 500 34 200 34 100
Powyżej nastąpiła identyfikacja składników kosztów i dochodów, oszacowanie wartości liczbowych.
Widać tutaj , że na cash flow wpływają wyselekcjonowane pozycje.
Strumień gotówki netto w fazie uruchomienia projektu
Dzięki przyjęciu tej oferty firma wypracowała zysk, który miał być przeznaczony zgodnie ze strategią firmy na poszerzenie działalności firmy. Wobec tego firma chce otworzyć filię firmy w Poznaniu. Inwestycję rozpoczęto w styczniu 1998 roku i przewidywany czas budowy i przygotowania do eksploatacji nowej fabryki wynosi rok. Na początku 1999 roku miałaby się zacząć produkcja w filii. Jednak przed rozpoczęciem budowy spróbowano określić, czy takie przedsięwzięcie będzie korzystne.
Przewidywane wydatki firmy „Słodycz” będą kształtować się następująco:
Ø zakup działki budowlanej 1 stycznia 1998 roku 150 000 zł
Ø koszty wzniesienia budynku ponoszone na początku inwestycji 120 000 zł
Ø koszty wzniesienia budynku ponoszone na końcu inwestycji 350 000 zł
razem : 620 000 zł
Ø po oddaniu budynku zostanie zakupiona linia produkcyjna 80 000 zł
Ø oraz wyposażenie dodatkowe o wartości 15 000 zł
Obiekt zostanie oddany do użytkowania 1 stycznia 1999 roku wtedy też:
Ø stan zapasów zwiększy się o 10 000 zł
Ø ubezpieczenie wynosić będzie 8 000 zł
Ø zobowiązania bieżące (kredyt kupiecki i płace ) wzrosną o 15 000 zł
Ø koszty rekrutacji pracowników wyniosą 1 200 zł
Ø koszty szkolenia pracowników wyniosą 1 700 zł
Ø kampania promocyjna na przełomie 1998 i 1999 r. 56 000 zł
Właściciele firmy żądają 18% stopy zwrotu.
Poszczególne wydatki firmy przedstawiają się następująco:
WYDATKI początek 1998 r. Koniec 1998 r.
-początek 1999 r.
I Wpływające na oszczędności podatkowe :
1 Koszty rekrutacji i szkolenia 2 900
2 Koszty promocji 56 000
Razem 58 900
Oszczędności podatkowe (45%) 22 382
Wydatki netto 36 518
II Kapitał pracujący
1 Przyrost aktywów bieżących 18 000
2 Przyrost pasywów bieżących 15 000
Razem 3 000
III
1 Ziemia 150 000
2 Budynki 120 000 350 000
3 Linia produkcyjna 80 000
4 Inne wyposażenie 15 000
Wydatki kapitałowe 170 000 445 000
Strumień gotówki netto: 484 518
Aby określić rzeczywistą wielkość wydatków firmy należy sprowadzić wydatki z końca 1998 roku na jego początek, czyli zdyskontować i sprowadzić na moment zerowy:
170 000 zł + 484 518 zł / ( 1 + 0,18 ) = 580 608,47 zł
Firma musiałaby więc zapłacić 580 608,47 zł, gdyby wszystkie koszty musiała ponieść na początku 1998 roku. Gdyby natomiast musiała za wszystko zapłacić na końcu 1998 roku
(dyskontujemy pierwszą kwotę) wyniosłoby ją to 628 585,79 zł.
Strumień gotówki netto w fazie eksploatacji projektu
Przewiduje się, że filia będzie działać przez 10 lat a następnie zostanie zlikwidowana. Majątek jej będzie amortyzowany liniowo, a na podstawie obserwacji działalności firmy przewiduje się, że aktywa bieżące będą wzrastać o 12% w stosunku do przyrostów dochodów ze sprzedaży, a pastwa bieżące o 4% w stosunku do wzrostu płac i kosztów operacyjnych. W roku 1999 oraz następnych będą generowane następujące przychody ze sprzedaży i koszty operacyjne:
1999 2000 i następne
Przychody ze sprzedaży 500 000 750 000
Płace 70 000 140 000
Pozostałe koszty operacyjne (bez amortyzacji) 55 000 85 000
Na podstawie tych informacji firma zbada przyszłe wpływy i wypływy gotówki - od kiedy filia zacznie przynosić korzyści. Na podstawie nett cash flow będzie możliwe określenie tego (gdy nett cash flow będzie dodatni będzie to oznaczać wpływy).
1999 2000 2001
Przychody ze sprzedaży 500 000 750 000 750 000
Płace 70 000 140 000 140 000
Pozostałe koszty operacyjne 55 000 85 000 85 000
EBIT 375 000 525 000 525 000
Amortyzacja budynków 35 000 47 000 47 000
Amortyzacja wyposażenia 1 500 1 500 1 500
Amortyzacja linii 8 000 8 000 8 000
Amortyzacja razem 44 500 56 500 56 500
EBT (EBDT - D) 330 500 468 500 468 500
Podatek (45%) 148 725 210 825 210 825
Przychód netto 181 775 257 675 257 675
+ amortyzacja razem 44 500 56 500 56 500
Wzrost aktywów bieżących 60 000 90 000 0
Wzrost pasywów bieżących 5 000 9 000 0
- przyrost kapitału pracującego netto 55 000 81000 0
Przepływy gotówkowe netto 171275 233175 314175
NPV = 1 232 655 zł
Wartość zdyskontowanych przychodów w okresie działalności firmy wyniesie 1 232 655 zł.
Jak widać w pierwszym roku działalności przedsięwzięcie będzie już generować wpływy gotówki, i podobnie w następnych latach. Mniejsze wpływy spowodowane są mniejszą produkcją filii w pierwszym roku działalności (1998). Różnica w wielkości przepływów w 1999 i 2000 roku spowodowana jest przyrostem kapitału pracującego netto w 1999 roku.
Strumień gotówki netto w fazie likwidacji projektu
Po dziesięciu latach oddział będzie zlikwidowany. Grunt kupiony za 150 000 będzie można sprzedać za 100 000. Budynek nie jest jeszcze do końca umorzony i jego wartość jest równa 12 000 zł. Pozostałe składniki rzeczowego majątku trwałego (wyposażenie i meble) będą całkowicie zamortyzowane. „Słodycz”, a właściwie jego kierownictwo, chce spieniężyć posiadany majątek. Ziemię wraz z budynkiem zaoferował się kupić jeden z kontrahentów za 350 000 zł. Aktywa bieżące będą spieniężone za 280 000 ( w tym 50 000 zł nieściągalnego długu), a pasywa bieżące za 120 000 zł.
Firma oblicza przepływy gotówkowe netto na koniec 2009 roku.
Rok 2009
Sprzedaż 750 000
- podatek (38%) 337 500
Sprzedaż netto 412 500
Likwidacja majątku obrotowego 230 000
+ podatek (45%) 22 500
- zobowiązania 120 000
Przychody netto z likwidacji 132 500
Przepływy gotówkowe netto 545 000
Taka będzie wartość sprzedaży za 10 lat. Aby dowiedzieć się jaką wartość likwidacja ta będzie miała w roku zerowym należy przepływy gotówkowe netto zdyskontować na rok zerowy.
545 000 * 1/ (1+0,18)11 = 88 245,88 zł
Ocena projektu
Po rozpatrzeniu wszystkich etapów inwestycji obliczamy jej NPV, czyli sprowadzamy wszystkie wpływy i wydatki generowane w ciągu 10 lat. W naszym przypadku wyniesie ona (obecna wartość netto) na początku 1998 roku:
NPV = -580 608,47 + 1 232 655 + 88 245,88 = 740 292,41 zł.
Jak widać po sprowadzeniu do wartości z roku 1998 wszystkich wydatków i przychodów i zsumowaniu ich ze sobą okazuje się, że inwestycja, polegająca na otwarciu nowej filii, dla firmy, która działa w danych warunkach gospodarki jest opłacalna, ponieważ NPV > 0.
Adam Mickiewicz "Dziady część III"