POŚREDNICTWO UBEZPIECZENIOWE – POJĘCIE I RODZAJE
Podstawowe zasady pośrednictwa ubezpieczeniowego w Polsce reguluje ustawa o działalności ubezpieczeniowej w jej brzmieniu z 28.07.1990r. Instytucję pośrednictwa ubezpieczeniowego ujęto w niej jednak w sposób bardzo ogólny i mało precyzyjny. Dlatego też nowela do tej ustawy z 08.06.1995r. pośrednictwu ubezpieczeniowemu poświęca szereg przepisów dodatkowych, starając się lukę tę wypełnić.
Przede wszystkim w przepisie art. 37d ustawodawca ustanawia zasadę przyzwalającą na korzystanie przez zakłady ubezpieczeń z pośrednictwa ubezpieczeniowego. Jednocześnie też w ust. 2 tego artykułu podaję definicję pośrednictwa ubezpieczeniowego. Mianowicie, pośrednictwo ubezpieczeniowe w myśl tego przepisu polega na wykonaniu czynności faktycznych lub prawnych związanych z zawarciem bądź też wykonywaniem umów ubezpieczenia albo reasekuracji.
Pośrednictwo ubezpieczeniowe może być wykonywane jedynie przez:
agentów ubezpieczeniowych,
brokerów ubezpieczeniowych,
brokerów reasekuracyjnych, którzy są wyłącznymi pośrednikami ubezpieczeniowymi w zakresie reasekuracji.
Agentem ubezpieczeniowym w rozumieniu ustawy ubezpieczeniowej jest osoba fizyczna, osoba prawna lub podmiot gospodarczy nie mający osobowości prawnej, upoważniony przez zakład ubezpieczeń do stałego zawierania umów ubezpieczenia w imieniu i na rzecz tego zakładu lub upoważniona do pośrednictwa przy zawieraniu umów ubezpieczenia.
Podkreślenia wymaga fakt, że sama działalność agencyjna może być wykonywana wyłącznie przez osoby fizyczne, które posiadają wymagane przez ustawę ubezpieczeniową uprawnienia. Oznacza to, że gdy chodzi o osoby prawne i podmioty gospodarcze (a nawet niekiedy osoby fizyczne), to prowadzona przez nie działalność agencyjna może być wykonywana również wyłącznie przez osoby fizyczne posiadające przewidziane przepisami uprawnienia.
Ustawodawca zatem wprowadził do ustawy niejako dwa pojęcia: agenta i osoby wykonującej faktycznie czynności agencyjne.
W oparciu o przepisy ustawy o działalności ubezpieczeniowej należy wyróżnić:
agentów ubezpieczeniowych – pośredników mających kompetencje do pośredniczenia przy zawieraniu umów ubezpieczenia;
agentów ubezpieczeniowych – pełnomocników upoważnionych przez zakład ubezpieczeń do stałego zawierania umów ubezpieczenia w imieniu i na rzecz tego zakładu.
W pierwszym wypadku agent zobowiązuje się do pośredniczenia przy zawieraniu umów określonego rodzaju, których treść oznaczona jest w umowie agencyjnej i nie obejmuje innych czynności. Agent pracuje tu dla dającego zlecenie (nie w jego imieniu). Jego działalność sprowadza się do wyszukiwania odpowiednich klientów do ubezpieczenia, namówienia ich do zawarcia umowy, a później ich odnawiania. Pośrednik ubezpieczeniowy działa również w czasie trwania stosunku ubezpieczeniowego, kontroluje ryzyka, zbiera informacje w razie powstania szkody, a nawet inkasuje składki. W każdym przypadku agent powinien działać z należytą starannością.
Właśnie praca agenta ma duży wpływ na decyzję klienta co do ubezpieczenia się w tym, a nie innym towarzystwie.
Na koniec warto wspomnieć o drugim rodzaju pośrednictwa ubezpieczeniowego, którego reprezentantem jest broker ubezpieczeniowy (reasekuracyjny). Broker, w przeciwieństwie do agenta, nie jest uzależniony od konkretnego ubezpieczyciela lecz sam może decydować o współpracy z poszczególnymi firmami ubezpieczeniowymi. Działalność brokerska polega na zawieraniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia w imieniu ubezpieczającego lub na pośredniczeniu przy zawieraniu umów ubezpieczenia na rzecz ubezpieczonego. Podstawą świadczenia usług pośrednictwa ubezpieczeniowego przez brokera jest zawsze umowa (regulowana przepisami kodeksu cywilnego), którą broker zawiera z ubezpieczającym (lub zlecającym reasekurację firmom ubezpieczeń) umowa cywilnoprawna, mogąca mieć postać umowy - zlecenia, umowy na warunkach zlecenia, umowy agencyjnej.
Działalność brokerska może być prowadzona wyłącznie za zezwoleniem organu nadzoru (PUNU), dlatego też podstawą prawną działalności brokerskiej jest zawsze decyzja administracyjna zezwalająca na prowadzenie pośrednictwa ubezpieczeniowego w formie działalności brokerskiej.
Bezpieczeństwo Twojego życia w Etapia
Ubezpieczenia Szczecin
Adam Mickiewicz "Dziady część III"