Omów podstawowe mechanizmy obronne
a) Wyparcie: istnieje powszechna zgoda co do tego, że:
- jest to umotywowane, selektywne zapominanie
- człowiek nie ma kontroli nad zapominaniem
- materiał wyparty nie ginie, można go wydobyć
- wyparcie pierwotne to reprezentacja instynktu w ogóle się w świadomości nie pojawia, utrzymują się w nieświadomości
- wyparcie wtórne: pewne treści pierwotne świadome, ale połączone związkami z instynktami wypartymi pierwotnie, zostały zepchnięte do nieświadomości. Może zostać uświadomiony ponownie
b) anulowanie:
- uznanie za niebyłe
- formą jest spowiedź, „odpuszczenie i nie ma grzechu”, wynagradzanie tego co było
- psychiczne skreślenie pewnej rzeczy, czynności
- wynagradzanie straty
c) fantazjowanie: wyobrażanie sobie co by było gdyby
- spełnia funkcje obronną, kiedy osoba w życiu rzeczywistym tylko fantazjuje na dany temat i nic w związku z tym nie robi
- jeżeli służy przygotowywaniu do planowanej sytuacji realnej, nie jest to mechanizmem obronnym
d) identyfikacja:
- utożsamienie się z osobą, która jest dla nas ważna, upodabnianie się do niej, przejmowanie jej cech. U Freuda była mechanizmem rozwojowym
- Anna Freud zauważyła coś takiego jak identyfikacja z agresorem (kapo), stosowały go osoby słabe, lękowe
e) internalizacja, introjekcja, inkorporacja:
- wcielanie pewnych elementów we własne ”ja” nieświadomie (cechy osobowości, wyglądu, uczuć)
- inkorporacja jest najprymitywniejsza, przyswojenie zewnętrznych cech osoby, z którą chcemy się utożsamiać, czysto zewnętrzne naśladownictwo
- introjekcja: cechy charakteru
- internalizacja: wcielanie norm osób wychowujących dziecko w jego system moralny, również mechanizm rozwojowy
f) izolacja: myśli o zdarzeniu od uczuć mu towarzyszących, sztuczne oddalenie emocji
g) kompensacja (Adler):
- może mieć charakter adaptacyjny (nie jestem ładna ale mam doktorat)
- świadoma
- formy:
· dążenie do zniwelowania wady
· robienie czegoś zamiast
· zamiana wady w zaletę
· samoponiżanie się
· samochwalenie się
· zachowania aspołeczne, które mogą zwrócić uwagę innych osób
h) projekcja:
- rzutowanie własnych właściwości na innych ludzi
- klasyczna (podobieństwa): rzutowanie nieświadomych wad na otoczenie
- klasyczna obrona: to co nas najbardziej drażni jest naszą największą wadą
- atrybutywna: rzutowanie na ludzi świadomych cech
- komplementarna: rzutowanie cechy komplementarnej do swojej(ktoś lękliwy przypisuje innym agresję)
i) przemieszczenie
- przesunięcie zainteresowania z obiektu, który jest niedostępny, na inny
- jako mechanizm obronny, przesunięcie emocji, agresji itp., instytucja kozła ofiarnego, z jednej osoby na inną
j) racjonalizacja:
- rozsądne tłumaczenie własnych uczuć, motywów, zachowań tak, aby ładnie brzmiały, żeby były do przyjęcia, u podstaw leży rozumowanie fałszywe
- formy:
· robię coś bo lubię
· odwoływanie się do autorytetów
· szukanie winy w innych ludziach
· robienie czegoś wyjątkowo, w drodze wyjątku
· „słodkie cytryny”, „kwaśne winogrona”: jeśli cel jest nędzny dowartościujemy go, jak nam się nie udaje obniżamy jego wartość
· reakcja upozorowana: jakiś impuls, którego nie akceptujemy, zmieniamy na inny, odwrotny. Zachowania takiej osoby są przesadne, nachalne, na pokaz
k) regresja: funkcjonowanie na niższym poziomie rozwojowym
l) sublimacja:
- energia instynktu zostaje skierowana na szlachetniejsze cele. Według Freuda u podstaw leży seks, bo on wywołuje energię, najczęściej skierowana na działania społecznie akceptowane
- ma sens tylko wtedy, gdy popęd seksualny nad nami dominuje, co odnosi się tylko do psychoanalizy
- jedyny zdrowy mechanizm wg Freuda
m) substytucja: podejmowanie zamiast działań skazanych na niepowodzenie, działań nakierowanych na cele dostępne
Adam Mickiewicz "Dziady część III"