Wyszukiwarka:
Artykuły > Wypracowania >

"Ojczyzna moja wolna, wolna ... Więc zrzucam z ramion płaszcz Konrada" - Julian Tuwim jako czołowy Skamandryta wobec deklaracj

 



 

 


Cytat: "Ojczyzna moja wolna, wolna... Więc zrzucam z ramion płaszcz Konrada" pochodzi z wiersza Antoniego Słonimskiego p.t. "Czarna wiosna". Obrazuje on tendencje, jakie po roku 1918, po odzyskaniu niepodległości po ponad stuletniej niewoli, zdominowały literaturę piękną. Poeci doszli do wniosku, że nadszedł czas zarzucenia poezji tyrtejskiej, że nadszedł czas, by położyć kres tematyce patriotycznej, narodowościowej i wyzwoleńczej. Nowa ojczyzna - nowa poezja głosili.

Julian Tuwim był najbardziej reprezentatywnym poetą grupy Skamander, a jego twórczość to znamienity i ważny "odcinek" historii międzywojennej literatury. Jego stosunek do deklaracji Antoniego Słonimskiego zmieniał się wraz z rozwojem twórczości.

Na początku swojej twórczości Julian Tuwim wyraźnie odciął się od tematyki patriotycznej, którą to w jego wierszach zastąpiły młodość, miłość ("Przy okrągłym stole"), wiosna ("Wiosna"), swoboda twórcza, czy też jak w wierszu "Rany Julek" fascynacja życiem miasta, swobodą w upojeniu alkoholem. Jego program poetycki możemy odnaleźć w utworze "Do krytyków". Adresatami w wierszu są krytycy, którzy spodziewają się kontynuacji wzniosłych tematów, ale tematem poezji nie muszą być głębokie, filozoficzne ani narodowe treści, lecz entuzjazm dla wiosny i banalnych codziennych spraw. Niech twórcą poezji będzie zwykły człowiek, a nie wybitna jednostka - "Poezja": Nie chcę być przodownikiem, Chętnie w tłum się wcisnę Będę ultimus inter pares - (ostatni wśród równych).

Jednak szybko, bo jeszcze w młodzieńczym okresie swojej twórczości Julian Tuwim rozpoczął pisanie wierszy o tematyce politycznej, które odcinają poetę od deklaracji Antoniego Słonimskiego. Pojawiają się utwory "Rewizja" - ukazanie prawdziwego oblicza władzy, konflikt na tle przekonań politycznych, "Pogrzeb prezydenta Narutowicza" - żarliwy protest przeciwko zbrodni jakiej dopuścili się sprawcy zamachu na pierwszego prezydenta Polski.

Z wielkiego wyboru późniejszych zbiorów istotny jest wiersz p.t. "Do prostego człowieka" - poeta staje się rzecznikiem poglądów pacyfistycznych, wrogiem wojny demaskującym jej mechanizm, ideologia i propaganda wojny to fałsz i magia dla tłumów, tragedia walki w dobrej wierze dla interesów ludzi władzy, demaskacja jej poczynań, niedorzeczność życia politycznego. Jest to wiersz wzywający do buntu przeciw takiej wojnie, Tuwim nawołuje do prostego żołnierza: Rżnij karabinem w bruk ulicy! Twoja jest krew, a ich jest nafta! I od stolicy do stolicy Zawołaj broniąc swej krwawicy: Bujać to my, panowie szlachta.

Wiersz "Do prostego człowieka" przysporzył Tuwimowi wiele kłopotów, gdyż zarzucono mu brak patriotyzmu, i poeta musiał tłumaczyć, że miął na myśli wojnę, jako ogólne pojęcie, generalne zjawisko, a pacyfizm nie odnosi się do sytuacji wojny obronnej.