Ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa
Przedsiębiorstwo dokonuje na bieżąco różnych operacji gospodarczych, które wpływają odpowiednio na zmian wielkości oraz struktury jego aktywów i pasywów. Operacje te są rejestrowane na bieżąco przez księgowość i na tej podstawie sporządzane są sprawozdania finansowe ilustrujące aktualną sytuację majątkową i finansową. Z kolei przy pomocy sprawozdań finansowych możemy konstruować pewne wskaźniki, które charakteryzują różne aspekty działalności gospodarczej przedsiębiorstwa. Praca ta stanowi opracowanie najważniejszych i najczęściej wykorzystywanych wskaźników, a będą to :
WSKAŹNIKI PŁYNNOŚCI FINANSOWEJ PRZEDSIĘBIORSTWA
W celu utrzymania ciągłości gospodarowania przedsiębiorstwo powinno, obok przestrzegania zasady racjonalnego gospodarowania, tak prowadzić swoją działalność, aby zachować płynność finansową.
PŁYNNOŚĆ FINANSOWA
1. charakteryzuje zdolność firmy do regulowania krótkoterminowych zobowiązań
( tzn. tych, które są płatne w ciągu roku). Analiza płynności prowadzona w długich okresach dotyczy z kolei efektywności inwestycji;
2. jest to inaczej zdolność płatnicza firmy;
3. oznacza zdolność przedsiębiorstwa do upłynnienia jego aktywów
Aktywa płynne to takie, które są zbywalne na rynku i można je szybko i łatwo zamienić na gotówkę, bez ryzyka straty kapitałowej. Poszczególne składniki aktywów maja różny stopień płynności.
Do oceny płynności finansowej przedsiębiorstwa wykorzystuje się najczęściej dwa wskaźniki:
A) wskaźnik płynności bieżącej (current ratio)
aktywa bieżące
wskaźnik płynności bieżącej = 1,2
QR -przedsiębiorstwo utrzymuje zbyt wysoki poziom zapasów
-może być traktowana jako bariera przeciwko inflacji
CR.1 -świadczy o tym, że zobowiązania długoterminowe są wyższe niż kapitał własny.
-firmy posiadające wyższą proporcję długoterminowych zobowiązań do kapitału własnego są uważane za poważnie zadłużone.
0.5-1.0 -racjonalny wskaźnik długu powinien mieścić się w tym przedziale
c) udział kapitału własnego w finansowaniu majątku
pokrycie majątku kapitałami własnymi = kapitały własne + rezerwy
majątek ogółem
Wskaźnik ten stanowi odwrotność wskaźnika obciążenia majątku zobowiązaniami. Do rezerw uwzględnionych we wskaźnikach pokrycia majątku kapitałami własnymi, zalicza się wszelkiego rodzaju fundusze specjalne (np. na roszczenia sporne, fundusze socjalne) oraz rozliczenia międzyokresowe bierne.
WSKAŹNIKI OBROTOWOŚCI (Wykorzystanie aktywów)
Wskaźniki te przedstawiają finansowy aspekt wykorzystania przez firmę swoich aktywów ogółem oraz głównych ich rodzajów
A) Wskaźnik obrotowości (rotacji) zapasów „Inventory turnover ratio”
Sprzedaż netto
Wskaźnik obrotu zapasami =
Zapasy
Jest to relacja wartości sprzedaży do stanu posiadanego przez firmę stanu zapasów. Określa on, ile razy dokonano obrotu przeciętnym stanem zapasów dla osiągnięcia danej wartości sprzedaży w pewnym okresie. Im obrotów tych jest więcej, czyli im rotacja jest szybsza tym efektywniej wykorzystany jest ten składnik aktywów.
Bardzo istotne jest utrzymanie optymalnego poziomu zapasów w przedsiębiorstwie ( prowadzi to do obniżenia kosztów wytwarzania i aktywizacji sprzedaży wyrobów gotowych). Przedsiębiorstwa nie mogą zamrażać w zapasach zbytniej ilości kapitałów obrotowych gdyż prowadzi to do zachwiania płynności finansowej. Stąd w jej ocenie niezbędne jest zbadanie rotacji zapasów.
Wysoki wskaźnik
Zapasy wystarczają na coraz mniejszą liczbę dni sprzedaży, (sytuacja korzystna dla przedsiębiorstwa gdyż zmniejszają się koszty ich magazynowania oraz następuje uwolnienie kapitału obrotowego zaangażowanego w zapasach. Jednocześnie jednak zwiększa się ryzyko, że w przypadku jakichkolwiek nieprzewidzianych sytuacji przedsiębiorstwo nie będzie w stanie zaspokoić potrzeb odbiorców).
Niski wskaźnik Zamrożenie kapitału obrotowego w zapasach
Przy obliczaniu tego wskaźnika należy zwrócić uwagę na dwa czynniki, mogące mieć wpływ na otrzymane wyniki:
1) Sprzedaż ewidencjonowana jest w cenach realizacji a zapasy według kosztów wytworzenia.
Dlatego poprawnym byłoby wyrażenie wartości sprzedaży według kosztów wytworzenia.
Koszt wytworzenia sprzedawanych wyrobów
Wskaźnik obrotu zapasami =
Zapasy
2) Ponieważ wartość zapasów jest ustalona na określony moment (jest zasobem) należy ustalić przeciętny stan zapasów na podstawie jego stanów na początek i na koniec okresu.
B) Wskaźnik cyklu zapasów (w dniach )- wskaźnik obrotu zapasami w dniach
Średni stan zapasów 360 dni
Wskaźnik cyklu zapasów = 360 dni =
Sprzedaż netto wskaźnik obrotu zapasami
Wskaźnik ten obrazuje skalę zamrożenia kapitałów w finansowaniu zapasów. Poziom tego wskaźnika informuje jak długo przeciętnie zapasy oczekują na sprzedaż (co ile dni przedsiębiorstwo odnawia swoje zapasy dla zrealizowania określonej sprzedaży)
Wysoki wskaźnik Wolny obrót zapasów
Niski wskaźnik Szybki obrót zapasów.
W przypadku zapasów wyrobów gotowych świadczy o występowaniu znacznego popytu na te towary, o łatwości ich sprzedaży i o krótkim okresie ich magazynowania.
C)wskaźnik obrotowości (rotacji) należności.
Sprzedaż netto
Wskaźnik rotacji należności =
Średni stan należności
Wskaźnik obrotu należnościami określa, ile razy w ciągu roku firma odtwarza stan swoich należności.
Zgodnie ze standardami zachodnimi wskaźnik ten powinien oscylować w przedziale 7,0-10,0.
Jeśli wskaźnik ten jest mniejszy niż 7,0 to taka sytuacja może oznaczać, że w stosunku do ogólnie przyjętych norm przedsiębiorstwo zbyt długo kredytuje swoich klientów, co świadczy o tym, że środki pieniężne są zbyt długo zamrożone w należnościach.
C) wskaźnik cyklu należności (w dniach) –przeciętny okres inkasowania należności
Średni stan należności 360 dni
Wskaźnik cyklu należności = 360 dni = =
Sprzedaż netto wskaźnik rotacji należności
Należności
=
przeciętna sprzedaż dzienna
Oblicza się go dzieląc stan należności przez przeciętną dzienną sprzedaż (ponieważ stan należności ulega z reguły wahaniom w trakcie roku, więc do obliczeń bardziej poprawne jest przyjmowanie przeciętnego stanu należności w danym okresie. Za przeciętny stan należności można uznać średnia arytmetyczną ze stanów końca każdego miesiąca).
Wskaźnik ten informuje, jak długo przeciętnie firma oczekuje na wpływ środków pieniężnych za sprzedane produkty. Jest on porównywany ze średnim dla branży okresem kredytowania odbiorców, tak jak z okresem na jaki jest udzielany kredyt kupiecki.
Wskaźnik obrotu należnościami w dniach zależy od rodzaju działalności przedsiębiorstwa. Na jego poziom ma wpływ zarówno struktura czasowa jak i podmiotowa należności, która należy zbadać by bliżej wyjaśnić kształtowanie się tego wskaźnika.
Zbyt długi cykl należności w dniach świadczy o nieskutecznej polityce ściągania należności.
• Krótki okres ściągania należności- bywa rezultatem wyjątkowo surowej polityki finansowej przedsiębiorstwa, która może prowadzić do hamowania sprzedaży.
• Dłuższy okres ściągania należności, niż w branży- może stać się przyczyną nadmiernego obciążenia kapitału obrotowego należnościami i zwiększyć prawdopodobieństwo powstania należności nieściągalnych.
Podsumowując, w danym okresie mniejsza wartość wskaźnika świadczy o korzystniejszej sytuacji przedsiębiorstwa.
E) wskaźnik obrotowości aktywów ogółem (total assets turnover ratio)
Sprzedaż
Wskaźnik obrotowości aktywów ogółem =
Aktywa ogółem
Obliczamy go dzieląc roczna sprzedaż przez sumę aktywów trwałych netto i aktywów obrotowych.
Wskaźnik można interpretować dwojako:
• określa on ile obrotów dokonano przeciętnym stanem aktywów dla realizacji sprzedaży przez firmę
• przedstawia on informację, jaką wartość sprzedaży osiągnięto z zaangażowania 1 zł aktywów (majątku trwałego i obrotowego)
Im większa wartość sprzedaży osiągnięta została z zaangażowanych aktywów, tym efektywność firmy jest większa.
Wielkość tego wskaźnika w dużym stopniu zależy od specyfiki branży. W przemysłach o wysokiej kapitałochłonności jest niski, a w przemysłach o dużym udziale pracy ludzkiej i niskiej kapitałochłonności jest wysoki.
Adam Mickiewicz "Dziady część III"