"Ocalałem prowadzony na rzeź" - o konsekwencjach ocalenia w poezji Tadeusza Różewicza

Tadeusz Różewicz brał czynny udział w walkach w czasie wojny. Ocalał, lecz wojna odcisnęła piętno na jego twórczości. Motto: "Przeżyłem śmierć i znam wartość życia". Towarzyszy mu obsesja wspomnień i lęków, poczucie obcości i utraty wartości.

CECHY POEZJI - kolokwialna, klockowa.

- budzi uczucie, jakby chciał zacząć wszystko od nowa, inaczej szukać znaczeń i sensu słów,

- upodobnienie do prozy (język potoczny),

- oszczędność - dużo znaczeń, mało słów - lapidarność,

- zwięzły sąd, refleksja lub informacja o odczuciu poety,

- brak interpretacji, metafor.

UTWORY:

- "Zostawcie nas" - alienuje się, zamyka z doświadczeniami odczłowieczania. Zabije go świadomość, że jest człowiekiem. Cały jego świat legł w gruzach. Bóg nie jest punktem odniesienia.

- "Ocalony" - jest zdziwiony, że przeżył. Chce rozpocząć nowe życie, ale jest beznamiętny.

- "Lament" - morderca. Nie wierzy w tradycję.

- "Róża" - człowiek jest słabszy nawet od roślin.

- "Powrót" - ludzie są zezwierzęceni. Wojna ich niczego nie nauczyła (wstyd).

- "Jak dobrze", "Chleb" - rehabilitacja, prostota, pierwsze doświadczenia, wiara w człowieka.

Świat jest okrutny i bezwzględny. Człowiek nie liczy się w świecie. Różewicz nie wierzy w moralność. Nic nie powstrzymuje od zabicia człowieka. Poeta rzuca światu w twarz obrazy wojny. Czeka na odpowiedź - nie umie jednoznacznie ocenić wydarzeń i ludzi ("Co to dobro i co zło?"). Uważa, że nie miał młodości. Brak heroizmu. Pragnie zapomnienia. Nie potrafi odróżnić: miłości od nienawiści, dobra od zła, cnoty od występku, prawdy od kłamstwa. Filozofia, religia, etyka są puste. Jest okaleczony, nie może się przystosować do normalnego życia (nie może pisać utworów klasycznych).

Różewicz odnalazł potem sens życia w prostocie. Pisał też o ludziach (płytcy, oschli, obojętni, egoistyczni, nie cenią życia). Utwory: "List do ludożerców", "Opowiadanie o starych kobietach".