Obrońcy chłopa w literaturze renesansowej.
Szymon Szymonowic - jego zasługą jest wprowadzenie do literatury polskiej sielanki, utworu przedstawiającego życie ludu na tle natury, zawierającego elementy realistyczne, podkreślającego wdzięk prostego życia na wsi. "Żeńcy" to realistyczny obrazek z życia wsi pańszczyźnianej, przedstawiający ciężką dolę ludu (który pierwszy raz dochodzi do głosu w tym właśnie utworze). Występują tu dwie młode, wiejskie dziewczyny odrabiające pańszczyznę pod nadzorem ekonoma. Nie jest to typowa sielanka, obraz życia na wsi nie jest idylliczny, ukazuje całą prawdę o ówczesnych stosunkach społecznych. Do utworu wprowadzony jest prosty, ludowy język, pełen obrazowych i dosadnych zwrotów. Na tle pięknego, letniego krajobrazu powstaje smutny, szary obrazek z życia wyzyskiwanych chłopów.
A.F. Modrzewski - W debiutanckiej mowie pt. "Łaski albo o karze za mężobójstwo" - wykazał dużą odwagę poglądów. Broszura dotyczyła sprawy, w której nie było możliwe znalezienie wspólnego języka z ówczesną szlachtą. Modrzewski protestuje przeciwko niesprawiedliwości prawa karnego, które za zabójstwo szlachcica karze bardzo wysoką grzywną, dożywotnim więzieniem lub śmiercią, a za zabicie chłopa tylko niewielką karą pieniężną. Autor wystąpił przeciw temu nieludzkiemu prawu, opowiadając się za karą śmierci za każde zabójstwo - tu wyprzedził reformę sądownictwa europejskiego o dwa wieki. W największym swoim dziele "O poprawie Rzeczypospolitej", a konkretnie w księdze II - "O prawach" - Modrzewski znowu zdecydowanie walczy o równość wszystkich obywateli wobec prawa. Zgodnie z jego pomysłem wszelkie prawa miała opracowywać specjalna komisja, składająca się z przedstawicieli wszystkich stanów. Zadaniem tej komisji byłoby także powoływać Sąd Najwyższy państwa, do którego mógłby się odwołać zarówno szlachcic, mieszczanin, jak i chłop. W odpowiednim systemie widzi Modrzewski zabezpieczenie bytu niższych warstw społecznych. Państwo powinno także sprawować ustawiczny dozór nad stosunkiem szlachty do chłopów.
Mikołaj Rej - W "Krótkiej rozprawie..." dostrzega linię podziału między klasą feudałów a ciemiężonym chłopstwem i - między wierszami, co prawda - daje wyraz swemu współczuciu dla uciskanego chłopa. Jest to pierwszy utwór, w którym wprowadzona została mowa potoczna - przełamanie sztywnego schematyzmu średniowiecznego.
Mit grecki - pojęcie i podział
Biblia
Literatura parenetyczna; ideał rycerza i władcy, ascety - świętego, oraz kochanka
Quo Vadis
"Treny" J. Kochanowskiego
Topos śmierci w kulturze i sztuce średniowiecza
Adam Mickiewicz „Dziady” cz. II, IV, I
Molier "Świętoszek" - charakterystyka Tartuffe'a
Filozofowie greccy.
Barok - literackie i ideowe wyznanie epoki
Henryk Sienkiewicz „Potop”
Barok - charakterystyka epoki.
„Pan Tadeusz” czyli Ostatni zajazd na Litwie...
Filozofia starożytnej Grecji i Rzymu
Wizja Boga, świata i człowieka...
Prometeizm i mesjanizm w "Dziadach części III" Adama Mickiewicza
Wybrane mity greckie, ich sens oraz ponadczasowy charakter
"Świętoszek” Molier’a – charakterystyka postaci
Porównaj dwie wybrane relacje literackie z życia w obozach