Obraz Moskwy lat 20 w Mistrzu i Małgorzacie Bułhakowa.

Powieść “Mistrz i Małgorzata” jest utworem wieloznacznym, parabolicznym, ma znaczenie uniwersalne. Możemy w niej spotkać kwestie należące do wielu sfer. Jednym z tematów, które zawiera powieść jest obraz Moskwy lat 20.

Moskwa w powieści Bułhakowa jest miejscem szarym i ponurym. Wszyscy mieszkańcy wyglądają tak samo . Brakuje wielu produktów niezbędnych do życia. W mieście panuje powszechna cenzura. Ludzie muszą uważać na to co mówią i na to co myślą. We wszystkich dziedzinach życia panuje zakłamanie, obłuda, strach i podejrzliwość. Na każdym kroku spotyka się donosicielstwo , szpiegostwo ,a także znikanie ludzi i aresztowania. W środkach masowego przekazu publicznie piętnuje się ludzi niezależnie myślących. Są oni doprowadzani do nędzy i obłędu np. Mistrz . Moskwa przedstawiona w powieści to miasto ludzi zastraszonych, żyjących pod presją , zagrożonych wywózką lub skierowaniem do szpitala psychiatrycznego w razie gdyby ich poglądy okazały się odmienne od obowiązujących. Bułhakow ukazuje bezsens administracji, rozbudowaną biurokrację, bezmyślność , głupotę i Łapówkarstwo urzędników, wykorzystujących swoje stanowiska dla własnych celów. Ogromną rolę w podziale społeczeństwa odgrywa władza. Osoby , które z nią współpracują zagwarantowane mają mieszkania i przywileje. Piękne pałace i rezydencje są jedynie dla elit. Także do niej należą luksusowe kluby, w których się spotykają. Charakterystyczną cecha jest przedstawiony wszechobecny ateizm. Mówienie o prawdach Ewangelii jest traktowane jako sprzeciw wobec założeń ustrojowych. Programowy ateizm Jest elementem polityki.

W powieści Bułhakowa Moskwa jest stolicą państwa totalitarnego, państwa w którym społeczeństwo jest zniewolone przez dyktatorskie rządy. Pisarz ukazuje obraz rzeczywistości totalitarnej lat 20 XX w.