O Ropie - Referat
Ropa naftowa stała się głównym motorem rozwoju przemysłu i cywilizacji w XX w. Niestety jej nierównomierne rozmieszczenie przyczyniło się do wybuchu szeregu konfliktów międzynarodowych, a produkcja i przeróbka ropy i jej pochodnych powoduje zanieczyszczanie środowiska.
Ropa naftowa składa się głównie z węglowodorów, cząstek zbudowanych z dwóch pierwiastków chemicznych – wodoru i węgla – i różnych innych domieszek. Do surowców pokrewnych zaliczamy gaz ziemny i gęstą, lepką substancję zwaną asfaltem, lub inaczej – bitumenem. Są to wszystko złoża biogeniczne powstałe w wyniku nagromadzenia się substancji organicznych (mikroskopijnych roślin i zwierząt) i ich przetworzenia w głębi skorupy ziemskiej. Z tego powodu ropę naftową, gaz ziemny a także inne surowce, np. węgiel nazywamy paliwami kopalnymi.
Procesy, które doprowadziły do powstania paliw kopalnych zachodziły miliony lat temu. Większość złóż północnej i środkowej części Morza Północnego powstała z glonów i bakterii, które zostały pogrzebane pod mułem i iłem na dnie morza w okresie jurajskim. Przykryta warstwą mułu materia organiczna stopniowo rozkłada się i zamienia w ropę pod wpływem wysokiej temperatury i tego samego, ogromnego ciśnienia, które zmieniało ił i muł w litą skałę. Ropa naftowa i gaz ziemny występują prawie wyłącznie w skałach osadowych, głównie piaskowcach, który porowatości i szczeliny mogą być nasycone ropą i gazem, czyli mogą stać się kolektorem węglowodorów. Aby mogło powstać złoże ropy naftowej lub gazu ziemnego, musi istnieć warstwa skał nieprzepuszczalnych przykrywająca skałę przepuszczalną. Dzięki temu ropa może gromadzić się w strukturze zwanej pułapką.
Ropa naftowa znajduje szerokie zastosowanie. Jest czysta i wydajniejsza niż węgiel, a w porównaniu z gazem – łatwiejsza do transportowania. Czasem podobnie jak węgiel nazywana jest czarnym złotem. Wytwarza się z niej połowę energii wykorzystywanej na świecie. Jako surowca energetycznego używa się ropy w transporcie, przemyśle i innych działach gospodarki.
Ropa naftowa wykorzystywana jest do produkcji wielu paliw – kilku rodzajów benzyny, oleju napędowego i paliwa lotniczego. Używa się jej do produkcji olejów silnikowych i smarów, bez których nie możliwe byłoby funkcjonowanie maszyn. Służy również do produkcji nawierzchni asfaltowych i całej gamy innych produktów, np. kosmetyków, leków, barwników, materiałów wybuchowych, nawozów sztucznych, włókien sztucznych (nylon), atramentu, środków owadobójczych, syntetycznego kauczuku (opony) itp.
Produkty przydatne technicznie, które powstałe w wyniku przeróbki ropy naftowej:
- benzyna – mieszanina ciekłych węglowodorów o temperaturze wrzenia 35 - 220°C, otrzymywana przez destylację ropy naftowej, oraz syntetycznie (np. uwodornianie węgla). Używana jest głównie jako paliwo, rozpuszczalnik (do ekstrakcji, w pralniach chemicznych).
- oleje opałowe – wysoko wrzące frakcje ropy naftowej lub smoły węglowej odznaczającej się małą lotnością, dużą lepkością. Stosowane są jako paliwa w hutnictwie i żegludze.]
- oleje smarowe – stosowane do smarowania urządzeń technicznych (głównie w celu zmniejszenia współczynnika tarcia i chłodzenia współpracujących ze sobą części ruchomych). Są to oleje mineralne, także syntetyczne (sylikonowe).
- parafina - mieszanina stałych węglowodorów nasyconych, wydzielana z ropy naftowej. Biała krystaliczna substancja, bez zapachu. Jej temperatura topnienia to 48-66°C. Stosowana przede wszystkim do wyrobu świec, past do podług, w przemyśle spożywczym.
- oleje parafinowe - mieszanina ciekłych węglowodorów nasyconych, otrzymana w wyniku rafinacji średnich frakcji ropy naftowej. Jest to ciecz bezbarwna, bez smaku i zapachu. Stosowany głównie w lecznictwie i kosmetyce.
- asfalt geologiczny – skała osadowa, produkt wietrzenia ropy naftowej. Składa się głównie z wielocząsteczkowych węglowodorów. Jest to produkt otrzymywany z ropy naftowej. Stosowany do budowy nawierzchni drogowych, w produkcji papy, lakierów i jako ,materiał izolacyjny.
- koks naftowy – jest to produkt odgazowania gudronu; twarda, porowata masa zawierająca masa około 95% węgla. Stosowany jest między innymi do wyrobu elektrod, jako materiał izolacyjny.
Adam Mickiewicz "Dziady część III"