Chodzi głównie o zasady działania fatum, z czego wypływa, niż o samą budowę
w Antyku mamy:
- FATUM, czyli bohaterowie tragedii są uwikłani w konflikt miedzy własnymi racjami a siłami wyższymi: losem, prawami historii, interesem społecznym, normami moralnymi, itp. . O ich losie decyduje przeznaczenie
- KONFLIKT TRAGICZNY- konflikt racji (miłość i posłuszeństwo prawom boskim kolidują z racją stanu). Konflikt tragiczny polega na istnieniu przeciwstawnych, równorzędnych racji
- IRONIĘ TRAGICZNĄ - losy bohatera układają się tak, że popełnia on nieszczęśliwe zbłądzenie (Arystoteles). Bohater nie wie, że popełnia zbrodnię, lub czyn niegodny. Takie przeciwieństwo między samoświadomoścą bohatera a jego rzeczywistą sytuacją nazywamy właśnie ironię tragiczną.
- TRAGIZM - kategoria estetyczna. Wywołuje tę jakość szczególny sposób konstrukcji losów bohateów, usytuowanych w konflikcie tragicznym.Bohater niezależnie od siły charakteru, szlachetnych intencji, sprowadza na siebie zgubę, śmierć lub klęskę swoich idei.
- BUDOWANIE TRWOGI -poprzez konflikt tragiczny i ironię tragiczną. Trwogę bowiem budzi tylko nieszczęście człowieka, który jest do nas podobny.
- POSTACIE są symbolami pewnych postaw, idei. Kreon to racja stanu, Antygona to religia i miłość do brata Starcie uczucia , rozumu i siły wyższej z wolnością człowieka (Antygona).
- Każda postać tragedii antycznej cierpi (Kreon, Antygona, Hajmon - syn Kreona i narzeczony Antygony).
(na podstawie tekstu :"Rozwój tragedii antycznej. Jej cechy i
funkcje",
niestety nie znam nazwiska autora.
U Szekspira jest tak:
- Jego twórczość odchodzi od klasycznych założeń dramatu
- brak jedności akcji, miejsca i czasu
- wielowątkowość
- BRAK FATUM - ludzkie namiętności, człowiek decyduje sam o sobie, jest targany sprzecznymi myślami i uczuciami
- silna psychologizacja postaci
- zachwianie decorum (dopasowania odpowiedniego języka do odpowiedniej treści)
- indywidualizacja języka
- elementy ludowe i fantastyczne
- wiele punktów kulminacyjnych (w Antyku byl tylko jeden wieńczący cały dramat)
- stopniowanie napięcia
- wprowadzenie rozbudowanej scenografii (w Antyku były dopiero zaczątki)
- didaskalia (teksty poboczne - nowość)
- podział na akty i sceny
- ograniczenie roli chóru
- pojawienie się (!) kobiet jako aktorek (w końcu :) )
- grano bez masek i koturnów, wprowadził także NISKICH aktorów
- przemieszane kategorie estetyczne, np. tragizm z liryzmem
- bohaterów cechował swoisty apsychologizm (zmienność i łatwość poddawania się skrajnie emocjonalnym stanom - od miłości do nienawiści, od wierności do zdrady)
- współbieżność losów ludzkich i historii.
- wprowadzenie zjawisk atmosferycznych (burze, chmury, wiatry i błyskawice)
- konstrukcja jego sztuk jest utrzymana w stylu tzw. dramatu elżbietańskiego
Najczęściej czytane
Adam Mickiewicz "Dziady część III"Mit grecki - pojęcie i podział
Biblia
Literatura parenetyczna; ideał rycerza i władcy, ascety - świętego, oraz kochanka
Quo Vadis
"Treny" J. Kochanowskiego
Topos śmierci w kulturze i sztuce średniowiecza
Adam Mickiewicz „Dziady” cz. II, IV, I
Molier "Świętoszek" - charakterystyka Tartuffe'a
Filozofowie greccy.
Barok - literackie i ideowe wyznanie epoki
Henryk Sienkiewicz „Potop”
Barok - charakterystyka epoki.
„Pan Tadeusz” czyli Ostatni zajazd na Litwie...
Filozofia starożytnej Grecji i Rzymu
Wizja Boga, świata i człowieka...
Prometeizm i mesjanizm w "Dziadach części III" Adama Mickiewicza
Wybrane mity greckie, ich sens oraz ponadczasowy charakter
"Świętoszek” Molier’a – charakterystyka postaci
Porównaj dwie wybrane relacje literackie z życia w obozach