- Które z tych wyrazów są internacjonalizmami? Zbuduj z nimi zdania:
- telewizja,
- ratusz,
- weekend,
- kotlet,
- wideo.
- Postaw prawidłowy akcent w tych wyrazach:
- byliśmy,
- chodziliśmy,
- gramatyka,
- zrobiłybyście,
- logika,
- wakacje.
- Podaj znaczenia tych związków frazeologicznych:
- mieć mleko pod nosem,
- pasuje jeak kwiatek do każucha,
- trząść się jak galareta,
- trzymać język za zębami.
- Podaj znaczenia tych związków frazeologicznych:
- Wiedzą sąsiedzi, jak kto siedzi,
- Jak ty komu, tak on tobie,
- Jak sobie pościelesz, tak się wyśpisz,
- Kruk krukowi oka nie wykole.
- Podaj znaczenia tych związków frazeologicznych:
- krezusowa fortuna,
- krewny po kądzieli,
- lisi krok,
- lwica salonowa.
- Zastosuj w zdaniach te wyrażenia i zwroty oraz wyjaśnij ich pochodzenie:
- syzyfowa praca,
- hiobowa wieść,
- być albo nie być.
- Zastosuj w zdaniach te wyrażenia i zwroty oraz wyjaśnij ich pochodzenie:
- chleb powszedni
- grzech pierworodny
- umywać ręce
- Wyjaśnij pochodzenie i znaczenie tych wyrażeń i zwrotów:
- dobry samarytanin,
- pod egidą,
- wydać Salomonowy wyrok.
- Co znaczą te związki frazeologiczne? Zbuduj z nimi zdania:
- ptasie mleko,
- wygarbować skórę,
- biały kruk,
- być kozłem ofiarnym.
- Jakie postacie i wydarzenia stały się źródłem następujących związków frazeologicznych:
- syn marnotrawny,
- Judaszowe srebrniki,
- piękna Helena.
- Jakie postacie i wydarzenia stały się źródłem następujących związków frazeologicznych:
- strój Adamowy,
- zamienić się w słup soli,
- stajnia Augiasza.
- Jakie postacie i wydarzenia stały się źródłem następujących związków frazeologicznych:
- koń trojański
- jabłko niezgody,
- rozdarta sosna.
- Jakie postacie i wydarzenia stały się źródłem następujących związków frazeologicznych:
- pocałunek Judasza,
- pięta Achillesa,
- róg obfitości.
- Przedstaw pochodzenie języka polskiego ma tle j. słowiańskich
- Wskaż języki należące do grupy zachodniosłowiańskiej:
- macedoński, polski, węgierski, czeski, słowacki, bułgarski, dolnołużycki, ukraiński, górnołużycki, niemiecki.
- Czy to prawda, że polszczyzna wyróżnia się z j. słowiańskich zachowaniem samogłosek nosowych, wymianie "e:a" oraz "e:o" i stałym akcentem na przedostatnią sylabę? Uzasadnij swoje zdanie.
- Wymień znane Ci słowniki i określ ich przydatność.
- Poklasyfikuj te skrótowce wg. typu ich budowy i określ ich rodzaj gramatyczny.
- UW,
- PKP,
- GUS,
- Pafawag,
- PIW
- Poklasyfikuj te skrótowce wg. typu ich budowy i określ ich rodzaj gramatyczny.
- PZU,
- PAP,
- ZHP,
- CPLiA,
- URM
- Popraw błędy gramatyczne:
- Przyglądał się swemu psowi.
- W tramwaju był kontrol.
- Przyszłem dziś do szkoły w świetnym nastroju.
- Popraw błędy gramatyczne:
- Chcesz jeden pomarańcz czy dwie mandarynki?
- Ania z Magdą po raz ostatni przyszli dziś do szkoły.
- Dlaczego one nie lubieją matematyki?
- Popraw błędy gramatyczne:
- U mojego ojca na zakładzie znów rozpoczęto akcję protestacyjną.
- Wreszcie przeczytałam tą lekturę.
- Wziełem dziś dwa złote ze skarbonki.
- Wskaż wyrazy równoznaczne, bliskoznaczne i wieloznaczne!
- ogniski,
- słota,
- konferencja,
- plucha,
- narada.
- Wskaż wyrazy równoznaczne, bliskoznaczne i wieloznaczne!
- lingwistyka,
- zamek,
- językoznawstwo,
- wieczór.
- Którą z dwóch form wybierzesz ze względów funkcjonalnych? Uzasadnij swoje zdanie:
- studnia-studzien,
- suknia-sukien,
- stajni-stajen
- Zapisz słowami liczebniki podane w nawiasach:
- Z nadzieją witalismy rok (1997)
- Muszę obliczyć procent od (1434zł)
- Powtórzmy jeszcze historię os (1789r)
- Jaką odmianę polszczyzny reprezentują teksty?
a. "Sądzę, że telegapiostwo jest problemem bardzo mocno osadzonym w naszej patologii społecznej, że zazębia się z narkomanią, lekomanią i alkoholizmem".
b. "Zawsze wsadzasz nos w cudze sprawy! Spadaj, pókim dobry!"
c. "Nie pękaj, mała! Gol z gegry to nie koniec świata!"
. Osoby fizyczne, mające miejsce zamieszkania za granicą, zeznania składają w urzędzie skarbowym, właściwym wg siedziby przedsiębiorstwa określonej w zezwoleniu".
a. W tradycji historycznoliterackiej utrwaliło się kilka generalnych linii interpretacyjnych "Wesela".
b. Lecz choć wiatr szumi, choć się nieba chmurzą, już tu nikt okna nie zamknie przed burzą.
- Ustal na podstawie podanych tekstów, jaki rodzaj stylizacji zastosowali ich autorzy.
. Jakże
wam dziś?
Bóg zapłać!
Pomału! Zbyszko prawi, że byle mię wiater obwiał, będzi....
a. A teraz ty sobie chwal(...),
ale tutok dusza się ostanie..
i tutok twoje kochanie,
a tam ci bedzie markotno
i bez to ci bedzie żal.
- Ustal na podstawie podanych tekstów, jaki rodzaj stylizacji zastosowali ich autorzy.
0. No! zdrowie waćpanny! (...) jeślić się co we mnie podoba, to i przebacz, baw się manier pod harmatami uczył, nie we
1. Niebo, kiej ta płachta modrawa, przyjęła wilgotnością i orosiła, ............ się już ździebko nad ziemią (...) zgoła w mrokach zagubianą".
- Które zdanie jest w Twoim odczuciu poprawne i dlaczego?
- Kanibalizm jest zjawiskiem kulturowym.
- Kanibalizm jest zjawiskiem kulturalnym.
- Jakie kryterium naruszają takie nazwy sklepów jak:
- "Adamek",
- "Stach-Export",
- "Łapa-Center"
- Określ w oparciu o podane przykłady typ wyrazów złożonych:
- zawalidroga,
- wieczne pióro,
- Bogumił,
- Zielone Świątki,
- wiercipięta.
- Czy neologizmy "deszczochron", "cichostępy", "zębolek", "podomka" przyjęły się w języku? Jakie wyrazy miły być nimi zastąpione?
- Uporządkuj te wyrazy pod względem treści i zakresu:
- książka, druk, elementarz
- pudel, pies, zwierzę
- przepisuje, pisze, pracuje
- Uporządkuj te wyrazy pod względem treści i zakresu:
- las, klon, drzewo
- człowiek, Adam, mężczyzna
- porusza się, spada, leci
- Popraw błędy językowe. Wyjaśnij przyczynę ich powstania:
- W najbliższym okresie czasu zbudujemy nowy dom.
- Mając 13 lat, umarł mu ojciec.
- Moja mama umie ekonomicznie szastać pieniędzmi.
- Popraw błędy językowe. Wyjaśnij przyczynę ich powstania:
- Chuligan cieszył się pogardą ogółu
- Hałas był coraz bardziej głośniejszy
- Mercedes cofnął się do tyłu.
- Które z tych zdań są niepoprawne? Wyjaśnij dlaczego.
- Składki można wpłacać przed i po zebraniu.
- Te kwiaty posadzimy przed i za domem.
- Spotkam się z tobą przed i po maturze.
- Które z tych zdań są niepoprawne? Wyjaśnij dlaczego.
- Czytał i zachwycał się listami od wielbicielek.
- Czy może być kawa z cukrem i bez?
- Kwiaty stały na i pod oknem.
- Uszereguj te wyrazy wg. barwy uczuciowej:
- opryskliwy, niegrzeczny, niedelikatny, ordynarny
- zapach, woń, aromat, odór, fetor, smród
- Popraw błędy w tych zdaniach, wyjaśnij przyczynę ich powstania:
- Michał Anioł rzeźbił ludzi nago.
- Mam przed sobą dwie alternatywy: zdam albo nie zdam.
- Wniosek spotkał się z przychylną aprobatą władz.
- Zastąp podane wyrazy i zwroty odpowiednimi wyrazami wg wzoru:
- prawo pięści - bezprawie
- pójść na dno - utonąć
- deski teatralne,
- w gorącej wodzie kąpany,
- wyzionąć ducha,
- łgać jak z nut.
- Popraw błędy składniowe
- PKS w Poznaniu zakupiło nowe autobusy.
- Mój ojciec pracuje na magazynie.
- Jadąc na rowerze, upadła mu czapka.
- Do podanych wyrazów dopisz Synonimy nacechowane emocjonalnie (dodatnio i ujemnie).
- pieniądz,
- ojciec,
- szkoła,
- nauczyciel
- Podziel podane frazeologizmy na związki potoczne i książkowe! Wyjaśnij ich znaczenie, skąd pochodzą związki książkowe?
- wyciągnąć nogi,
- puszka Pandory,
- być pod dobrą datą,
- męki Tantala,
- bez piątej klepki,
- nić Ariadny.
- Podziel podane frazeologizmy na związki potoczne i książkowe! Wyjaśnij ich znaczenie, skąd pochodzą związki książkowe?
- brać nogi za pas,
- "Być albo nie być",
- puścić z torbami,
- "Smutno mi, Boże",
- "Ideał sięgnął bruku",
- trzymać język za zębami.
- Wskaż wśród podanych związków frazeologicznych najmłodsze wg Ciebie, Uzasadnij swój wybór.
- Pyrrusowe zwycięstwo,
- falandyzacja prawa,
- wyjść jak Zabłocki na mydle,
- róbta co chceta.
- Wskaż wśród przytoczonych związków frazeologicznych frazy:
- głowa do pozłoty,
- Murzyn zrobił swoje,
- serce rośnie,
- zasnąć snem wiecznym,
- icha woda brzegi rwie.
- Wskaż antonimy i uzasadnij swój wybór.
- Łatwiej jest słuchać niż rozkazywać.
- Łatwiej jest dawać niźli odbierać.
- Ciemne okna są czasem jasnym dowodem.
- Zastosuj w odpowiednim kontekście podane związki frazeologiczne:
- ptasi móżdżek.
- podać czarną polewkę.
- dostać w łapę.
- jak ulał.
- Popraw błędy w podanych związkach frazeologicznych:
- Pokorne prosię dwie matki ssie.
- Plecie jak Piekarski na torturach.
- Być albo nie być - oto jest zagadka.
- Mieć dwie prawe ręce do roboty.
- Podziel podane związki frazeologiczne na zwroty, frazy i wyrażenia:
- być nie w sosie.
- sądny dzień.
- bielmo spadło mu z oczu.
- Podaj znaczenie realne i etymologiczne następujących wyrazów:
- bielizna,
- niewiasta,
- dziad.
- Podaj znaczenie realne i etymologiczne następujących wyrazów:
- wiedźma,
- miednica,
- pióro.
- Podkreśl homonimy i podaj ich znaczenie:
- Taki smog od rana, że smok by zdechł.
- Nie starcza czasu na zabawę, bo dziadka nęka starcza dolegliwość.
- Czym różni się animizacja od personifikacji? Odpowiedz w oparciu o podane przykłady:
- wiatr wyje,
- fakty mówią,
- długi rosną,
- wierzba płacząca,
- los się uśmiechnął do niego,
- skok temperatury.
- Czym różni się metonimia od peryfrazy? Odpowiedz w oparciu o podane przykłady:
- czytam Prusa, kupiłbym Chełmońskiego, ratusz bił szóstą
- zwycięzca spod Wiednia, autor "Dziadów", ojczyzna dolara.
- W podanych przykładach wskaż znane Ci środki stylistyczne:
- "O szyby deszcz dzwonił, deszcz dzwonił jesienny"
- "Czekają wieczór
dzieci,
Czekają drugi, trzeci,
Czekają tydzień cały..." - ubogi nędzarz, płakać łzami, geneza powstania wiersza.
Które z nich świadczą o nieudolności piszącego?
- Wskaż znane Ci słowotwórcze środki stylistyczne:
- Miałem ja miseczkę
mleczka,
Teraz pusta jest miseczka... - strach wielkooki, czarnoskrzydła noc, głębokoorna mowa.
- biedne chłopisko, stare matczysko, szewsko bez butów.
- Zastąp podane nazwy jednowyrazowe ich dwuwyrazowymi odpowiednikami. Określ ich wartość stylistyczną:
- odrzutowiec,
- przegubowiec,
- naukowiec,
- światowiec,
- młodzieżowiec.
- Zastąp podane nazwy dwuwyrazowe ich jednowyrazowymi odpowiednikami. Określ ich wartość stylistyczną:
- łódź żaglowa, film kreskowy,
- lampa jarzeniowa,
- choroba wieńcowa,
- dom poprawczy,
- powieść produkcyjna.
- Które z podanych przykładów są przejawem tendencji do oszczędzania wysiłku, a które tendencji do wyrazistości i precyzji:
- bakteriobójczy,
- meblowóz,
- najcieplejszy,
- obiekt zabytkowy,
- podjąć starania,
- recenzja książkowa.
- Wyjaśnij na czym polega naruszenie tradycyjnego zakresu użycia podkreślonych wyrazów.
- zakład wykazał się zaległościami.
- Ludzie ci mieli renomę najbardziej okrutnych.
- Cieszę się całkowitą ignorancją w dziedzinie astronautyki.
- Popraw następujące wykolejenia frazeologiczne:
- Pieczone gołąbki same z nieba nie spadną.
- Sztuka odniosła wielkie powodzenie.
- Szczególne owacje sprawiono naszym reprezentantom.
- Wskaż źródła nonsensowności następujących przenośni:
- Ukuty mit trzeba rozwiać bezpowrotnie.
- Dominującą cechą tych ludzi był jakiś pęd do wrastania korzeniami w tę ziemię.
- Młyny gromadzkie chadzają własnymi drogami.
- Wskaż przyczyny nieharmonijności stylistycznej następujących sformułowań
- Na lodowisku dokonano wylania wody.
- Wśród serdecznych przyjaciół psy zająca skonsumowały.
- Suszenia bielizny na strychu nie można przeprowadzić z powodu niedyspozycji ciecia.
- Zastąp podane kalki składniowe konstrukcjami rodzimymi:
- Co pod tym rozumiesz?
- Zacznij pisać z nowej linijki
- Czy nazwy marek fabrycznych pisze się z dużej litery?
- Podaj wyrazy rodzime, którymi można zastąpić zapożyczenia:
- imaginacja,
- anemia,
- absencja,
- koneser,
- konkluzja,
- pasywny.
- W podanych zdaniach zastąp wyrazy przestarzałe ich współczesnymi odpowiednikami:
- Zmiarkowałem, co się świeci i chyłkiem umknąłem.
- Pewnie masz z tego niezły profit.
- Ciocia od pewnego czasu miewa sensacje żołądkowe.
- Anielka bardzo się o to turbuje.
Mit grecki - pojęcie i podział
Biblia
Literatura parenetyczna; ideał rycerza i władcy, ascety - świętego, oraz kochanka
Quo Vadis
"Treny" J. Kochanowskiego
Topos śmierci w kulturze i sztuce średniowiecza
Adam Mickiewicz „Dziady” cz. II, IV, I
Molier "Świętoszek" - charakterystyka Tartuffe'a
Filozofowie greccy.
Barok - literackie i ideowe wyznanie epoki
Henryk Sienkiewicz „Potop”
Barok - charakterystyka epoki.
„Pan Tadeusz” czyli Ostatni zajazd na Litwie...
Filozofia starożytnej Grecji i Rzymu
Wizja Boga, świata i człowieka...
Prometeizm i mesjanizm w "Dziadach części III" Adama Mickiewicza
Wybrane mity greckie, ich sens oraz ponadczasowy charakter
"Świętoszek” Molier’a – charakterystyka postaci
Porównaj dwie wybrane relacje literackie z życia w obozach