Logistyka
Koszty procesów logistycznych.
Kalkulacja kosztów
Stosujemy ją gdy :
· przeprowadzamy kalkulacje rentowności
· gdy chcemy obliczyć koszt jednostkowy wyrobu.
Układ kalkulacyjny
· obejmuje wszystkie poniesione koszty:
1) materiały bezpośrednie
2) materiały pomocnicze
3) płace bezpośrednie
4) inne koszty bezpośrednie
5) koszty wydziałowe
6) koszty ogólnozakładowe
7) koszty sprzedaży
1+2+3+4+5+6+7= koszt własny sprzedaży
Metody kalkulacji:
Ř podziałowa ( prosta , złożona , współczynnikowa , fazowa )
Ř przy produktach łączonych lub sprzężona
Ř doliczeniowa
Metoda kalkulacji PODZIAŁOWA PROSTA, ma zastosowanie przy produkcji masowej jednoasortymentowej. Wszystkie koszty dzielimy przez produkcję i otrzymujemy koszt jednostkowy produkcji.
Kj =
Metoda kalkulacji PODZIAŁOWA ZŁOŻONA, stosowana jest :
Ř Przy produkcji masowej kilku asortymentów , które wymagają bardzo podobnego procesu wytwarzania .
Stosowana jest w dwóch przypadkach :
1. gdy wyroby nie są do siebie podobne , ale możemy znaleźć dla nich wspólną jednostkę miary
2. gdy koszty pośrednie stanowią mały procent wszystkich kosztów przedsiębiorstwa
Zasada jest taka , że podziałowi poddaje się koszty pośrednie i dolicz się do nich koszty bezpośrednie i wylicza się ogólne koszty.
Przykład
Na produkcję wyrobów poniesiono 840 000 . Koszty pośrednie stanowią 360 000
Pozycje kalkulacyjne Wyrób A Wyrób B Wyrób C
1. Ilość wyrobów [szt] 5 000 6 000 9 000
2. Jednostka miary [kg] 40 000 20 000 60 000
3. Stawka kosztów pośrednich [zł/kg] 3 3 3
4.Koszty pośrednie 120 000 60 000 180 000
5.Jednostkowe koszty pośrednie 24 10 20
6. Koszty bezpośrednie 120 000 144 000 216 000
7. Jednostkowe koszty bezpośrednie [zł] 24 24 24
8.Koszt wytworzenia wyrobu 240 000 204 000 396 000
9. Jednostkowy koszt wytworzenia wyrobu 48 34 44
Ř stawkę kosztów pośrednich obliczamy przez podzielenie kosztów pośrednich przez ilość jednostek miary dla wszystkich wyrobów, która została podana w przykładzie
Ř koszty pośrednie obliczamy mnożąc stawkę kosztów pośrednich przez jednostkę miary
Ř jednostkowy koszt pośredni obliczamy dzieląc koszt pośredni przez ilość wyrobów
Ř koszty bezpośrednie obliczamy mnożąc koszt jednostkowy bezpośredni , który został podany w przykładzie przez ilość wyrobów
Ř koszt wytworzenia wyrobu obliczamy dodając koszty pośrednie do kosztów bezpośrednich
Ř jednostkowy koszt wytworzenia wyrobu obliczamy dodając koszt jednostkowy pośredni do kosztu jednostkowego bezpośredniego
Metoda kalkulacji PODZIAŁOWA WSPÓŁCZYNNIKOWA
Stosuje się ją gdy :
· Jeżeli są jednostki miary wspólnej to trzeba obliczyć współczynniki
· Żeby obliczyć koszt jednostki wyrobu to trzeba obliczyć koszt jednostki współczynnikowej
Metoda kalkulacji PODZIAŁOWA FAZOWA, gdzie produkcja zorganizowana jest fazowo . Może występować w dwóch przypadkach :
Ř gdy wyroby nie są magazynowane i sprzedawane wtedy koszt jednostkowy wyrobu końcowego jest sumą kosztów jednostkowych w każdej fazie
Ř gdy wyroby są magazynowane i sprzedawane to koszt jednostkowy wyrobu finalnego jest koszt jednostkowy ostatniej fazy.
Przykład
Ř Pierwszy przypadek . Wytworzono 10 000[szt.] wyrobów
I Faza II Faza
1. Koszt wytworzenia 40 000 30 000
2. Jednostkowe koszty wytworzenia 4 3
3. Koszt jednostkowy wyrobu finalnego 7
Obliczenia:
Ř jednostkowy koszt wytworzenia obliczamy dzieląc koszty wytworzenia przez ilość wytworzonych wyrobów
Ř koszt jednostkowy wyrobu finalnego obliczamy dodając jednostkowe koszty wytworzenia Fazy I do Fazy II
Ř Drugi przypadek . Wytworzono 10000[szt.] wyrobów
I Faza II Faza
1. Rozmiar produkcji 10 000[szt.] 8 000 [szt]
2. Koszt wytworzenia 40 000 24 000
3. Koszt wytworzenia półfabrykatów przekazanych do drugiej fazy - 32 000
4. Koszty wytworzenia wyrobów finalnych - 56 000
5. Koszt jednostkowy wyrobu finalnego - 7
Obliczenia:
Ř koszt wytworzenia obliczamy mnożąc rozmiar produkcji przez jednostkowe koszty wytworzenia
Ř koszt wytworzonych półfabrykatów przekazanych do drugiej fazy obliczamy dzieląc koszty wytworzenia z I fazy przez rozmiary produkcji w I fazie i mnożąc to wszystko przez rozmiary II fazy
Ř koszt wytworzenia wyrobu finalnego obliczamy dodając koszt wytworzenia I fazy do kosztów wytworzenia półfabrykatów przekazanych do II fazy
Ř koszt jednostkowy wyrobu finalnego obliczamy dzieląc koszt wytworzenia wyrobów finalnych przez rozmiar produkcji II fazy
Metoda kalkulacji SPRZĘŻONA (ŁĄCZNA) , stosuje się ją gdy jest jakiś produkt główny i jeden lub wiele produktów ubocznych ( rafineria , produkcja koksu , gazu , huty żelaza) zależy to od rodzaju produkcji.
Koszt jednostkowy wyrobu finalnego obliczamy odejmując od ogólnych kosztów działalności koszty obróbki lub sprzedaży (pozyskania produktów ubocznych ) i dzielimy to wszystko przez ilość wytworzonego produktu .
Przykład
W analizowanym okresie w gazowni wytworzono 3 000 000 m3 gazu. Powstały następujące produkty uboczne : koks , smoła , benzen .
Koszty całkowite gazowni wyniosły 25 235 000
Koszty wytwarzania gazu Produkty uboczne Ilość produkcji Cena sprzedaży w tys/szt Wartość według cen sprzedaży
25 235 000 -1 235 000 24 000 000 koks 20 ton 28 000 560 000
benzen 5 ton 75 000 375 000
smoła 10 ton 30 000 300 000
Koszt jednostkowy m3 gazu = 8zł / m3 1 235 000
Obliczenia:
Ř Wartość według cen sprzedaży obliczmy mnożąc ilość razy cenę .
Ř Koszt jednostkowy obliczamy dzieląc ogólne koszty wytworzenia przez ilość produktów
Koszt wytworzenia gazu Produkty uboczne Wartość w cenach sprzedaży Koszt obróbki i sprzedaży Koszty pozyskane
25 235 000 - 380 000 - 855000 24 000 000 koks 560 000 180 000 380 000
benzen 375 000 80 000 295 000
smoła 300 000 120 000 180 000
Koszt jednostkowy = 8 zł / m3 380 000 855 000
Obliczenia:
Ř Koszty pozyskane obliczamy odejmując od wartości w cenach sprzedaży koszty obróbki i sprzedaży
Ř Dochód ze sprzedaży produktów ubocznych ( wartość według cen sprzedaży ) obliczamy mnożąc ilość produkcji razy cenę sprzedaży
Kalkulacja DOLICZENIOWA
Jeżeli produkcja obejmuje szeroki asortyment wyrobu , zróżnicowany pod względem rozmiarów produkcji , konstrukcji , technologii procesu wytwórczego.
Produkty są wyrabiane według zleceń produkcji.
Kalkulacji poddaje się koszty pośrednie ( wydziałowe , ogólnozakładowe ) , a później oblicza się koszt jednostkowy .
Przykład
Firma produkuje dwa wyroby A i B , na które są dwa zlecenia 1 i 2 .
v Zlecenie 1 na wyrób A wynosi 1000sztuk ,
Zlecenie 2 na wyrób B wynosi 1000sztuk .
v Koszty materiałów bezpośrednich na zlecenie 1 wynoszą 80 000zł
Koszty materiałów bezpośrednich na zlecenie 2 wynoszą 120 000 zł.
v Płace bezpośrednie na zlecenie 1 wynoszą 250 000 zł.
Płace bezpośrednie na zlecenie 2 wynoszą 150 000 zł.
v Koszty wydziałowe na zlecenie 1 i 2 wynoszą 150 000 zł.
Koszty ogólnozakładowe 90000 zł.
Założenie : koszty wydziałowe i zakładowe należy rozliczyć proporcjonalnie do kosztów materiałów bezpośrednich .
Należy dokonać kalkulacji ( obliczyć jednostkowy koszt wytworzenia wyrobu ).
Pozycja kalkulacyjna Wyrób A Wyrób B
1. Materiały bezpośrednie 80 000 120 000
2. Płace bezpośrednie 250 000 150 000
3. Razem koszty bezpośrednie 330 000 (1+2) 270 000 (1+2)
4. Koszty wydziałowe 60 000 90 000
5. Koszty ogólnozakładowe 36 000 54 000
6. Całkowity koszt wytworzenia 426 000(4+5+3=6) 414 000(4+5+3=6)
7. Jednostkowy koszt wytworzenia wyrobu 426(6/1000szt) 414(6/1000szt)
Obliczenia:
Ř Koszty wydziałowe obliczamy dzieląc koszty wydziałowe przez sumę kosztów materiałów bezpośrednich 150 000/80000+ 120000 =200000 i mnożymy to przez 100%
150/200 * 100 = 75%
75% z 80000/ 100 dla A wynosi 60 000
75% z 120000 /100 dla B wynosi 90 000
Ř Koszty ogólnozakładowe obliczamy , dzieląc koszty ogólnozakładowe przez sumę kosztów materiałów bezpośrednich 80000+ 120000 =200000 i mnożymy to przez 100%
90000/200000* 100% =45%
45% z 80000/100 dla A wynosi 36000
45%z 120000/100 dla B wynosi 54000
Ř Jednostkowy koszt wytworzenia wyrobu obliczamy dzieląc całkowity koszt wytworzenia przez ilość wyrobów ( 1000)
Przykład
Przedsiębiorstwo wytwarza dwa wyroby : X i Y
X Y
Cena za jedną sztukę 7zł 13zł
Koszty bezpośrednie na jednostkę produktu
Materiały bezpośrednie 2zł 5zł
Płace bezpośrednie 1zł 2zł
Koszty pośrednie 840zł
(koszty pośrednie są rozliczane na produkty w stosunku do sumy płac bezpośrednich )
należy ustalić rentowność produktów przy założeniu , że przedsiębiorstwo wytworzyło 100 sztuk wyrobu X i 100 sztuk wyrobu Y
W tym przykładzie zastosujemy kalkulację DOLICZENIOWĄ
Pozycja kalkulacyjna X Y
1. Materiały bezpośrednie 200 500
2. Płace bezpośrednie 100 200
3.Ogółem koszty bezpośrednie 300(1+2) 700(1+2)
4.Koszty pośrednie 840 zł 280 560
5. Ogółem koszty wytworzenia 580(3+4) 1 260(3+4)
6.Jednostkowy koszt wytworzenia wyrobu 5,8(5/100) 12,6(5/100)
Obliczenia :
Ř Koszty pośrednie dla poszczególnych wyrobów obliczamy proporcjonalnie
Rentowność
X Y
Koszty 580 1260
Przychody ze sprzedaży 700 1300
Zysk 120 40
Obliczenia :
Ř Przychody ze sprzedaży obliczamy mnożąc cenę za jedną sztukę wyrobu razy ilość sztuk wytworzonych
Ř Zysk obliczamy odejmując koszty od przychodów ze sprzedaży
Przykład
Zakłady przemysłu metalowego produkują z blachy dwa rodzaje pudełek o pojemności 100 gram i 150 gram;
Wyprodukowano : 5 100 pudełek o 100 gramach
2 000 pudełek o 150 gramach
Za przedmiot kalkulacji przyjmuje się 100 pudełek każdego rodzaju;
Koszty produkcji są proporcjonalne do pojemności pudełek i wynoszą :
Materiały bezpośrednie : 4 050
Płace bezpośrednie : 1 620
Koszty wydziałowe : 1 134
Należy dokonać kalkulacji
W tym przykładzie należy zastosować kalkulację WSPÓŁCZYNNIKOWĄ
1Produkt 2Ilość wytworzona 3Współczynnik 4Liczba jednostek współczynnikowych 5Koszt jednostki współczynnikowej 6Koszt jednostki wyrobu 7Koszt wytworzonej produkcji
Pudełka 100 gram 51 2 102 42 84 4 284
Pudełka 150 gram 20 3 60 42 126 2 520
6 804
Obliczenia :
Ř Ilość wytworzoną obliczamy dzieląc wyprodukowaną ilość pudełek każdego rodzaju przez 100 pudełek (taka ilość jest przedmiotem kalkulacji)
Ř Współczynnik obliczamy dzieląc dla 100 gram przez 100 i mamy 1 , dla 150 gram przez 100 i mamy 1,5 (mogą też być wartości 2 i 3 )
Ř Liczbę jednostek współczynnikowych obliczamy mnożąc współczynnik przez ilość wytworzoną
Ř Koszt jednostki współczynnikowej obliczamy dzieląc koszty poniesione w miesiącu (materiały bezpośrednie + płace bezpośrednie + koszty wydziałowe ) rzez sumę jednostek współczynnikowych (162)
Ř Koszt jednostkowy wyrobu obliczamy mnożąc koszt jednostki współczynnikowej przez współczynnik
Ř Koszt wytworzonej produkcji obliczamy mnożąc koszt jednostkowy wyrobu przez ilość wytworzoną
Suma kosztów wytworzonej produkcji musi być równa sumie kosztów poniesionych w miesiącu ; jeśli tak nie jest , to musiał wystąpić błąd w obliczeniach ;
Przykład
Produkcja płyt o 2 rodzajach grubości : 4 cm i 7 cm
Koszty poniesione w ciągu miesiąca :
Materiały bezpośrednie : 373 200 zł
Płace bezpośrednie : 186 600 zł
Koszty wydziałowe : 65 310 zł
Istnieją braki ostateczne , których wartość odpadkowa wynosi 1 360 zł
Płyt wytworzono :
· Grubości 4 cm wyrobów gotowych 20 000 szt. ; braki ; 400 szt.;
· Grubości 7 cm wyrobów gotowych 14 000 szt. ;
Produkcja w toku przerobiona jest w 80% na kwotę 1 250 szt.
Należy dokonać kalkulacji
W tym przypadku należy przeprowadzić kalkulację WSPÓŁCZYNNIKOWĄ
Produkty 4 cm 7 cm
Wyroby gotowe dobre 20 000 14 000
Braki 400 -------
Produkcja niezakończona (w toku) -------- 1 000
Razem 20 400 15 000
Obliczenia :
Ř Produkcję niezakończoną obliczamy mnożąc 80% przez 1 250
KALKULACJA WSPÓŁCZYNNIKOWA
1PRODUKT 2Ilość wytworzona 3Współczynnik 4Liczba jednostek współczynnikow 5Koszt jednostki współczynnikowej 6Koszt jednostki wyrobu 7Koszt wytworzonej produkcji
a b c
4 cm 20 400 4 81 600 3,35 13,4 268000 5360 ---
7 cm 15 000 7 105 000 3,35 23,45 328300 --- 23450
596300 5360 23450
625 110
Obliczenia :
Ř 7a - 20 000 szt. razy 13,4 dla 4 cm
Ř 7b - 400 szt. razy 13,4
Ř 7a - 14 000szt. razy 23,45
Ř 7c - produkcja niezakończona w toku (poprzednia tabelka) razy 23,45
Stratę na brakach obliczamy odejmując wartość odpadkową od kosztu wytworzenia produkcji braków (7b)
5 360 – 1 360 = 400
strata na brakach przez ilość dobrych produktów jest równa 0,2 (4 000/20 000)
Koszt jednostkowy z uwzględnieniem straty na brakach obliczamy sumując koszt jednostkowy bez uwzględnienia straty na brakach i 0,2
13,40 + 0,20 + 13 , 60
Przykład
Firma produkuje kafelki ; na te kafelki otwarto dwa zlecenia produkcyjne : na kafelki zwykłe i na kafelki ozdobne
v 1 zlecenie na kafelki zwykłe a w ramach tego zlecenia dwa typy:
typ A – 2 000 szt. o powierzchni 300 cm²
typ B – 3 200 szt. o powierzchni 200 cm²
v 2 zlecenie na kafelki ozdobne a w ramach tego zlecenia dwa typy :
typ C – 2 800 szt. o powierzchni 240 cm²
typ D – 5 000 szt. o powierzchni 160 cm²
Ř Typ A - 2 000 szt. przerobione w 100 %
Ř Typ B - 3 200 szt. przerobione w 100%
Ř Typ C - 2 400 szt. przerobione w 100%
400 szt. przerobione w 50%
Ř Typ D – 4 000 szt. przerobione w 100%
1 000 szt. przerobione w 40%
KOSZTY :
· Produkcja podstawowa 64 900 zł
· Koszty wydziałowe 23 200 zł
· Wydział 1 13 300 zł
· Wydział 2 9 900 zł
Pozycja kalkulacyjna Zlecenie 1 Zlecenie 2
Koszty bezpośrednieMateriały bezpośrednie
9 240 22 470
Płace bezpośrednieWydział 1Wydział 2
4 000 15 000
2 960 11 230
Ř Koszty wydziału 1 rozliczane są proporcjonalnie do płac bezpośrednich tego wydziału
Ř Koszty wydziału 2 obliczane są proporcjonalnie do ilości przepracowanych narmowo godzin :
Zlecenie 1 - 900 normo-godzin
Zlecenie 2 - 2400 normo-godzin
Ř Koszt wytworzenia kafli zwykłych i ozdobnych są proporcjonalne do ich powirzchni
Przeprowadzić kalkulację. W tym przykładzie będzie zastosowana kalkulacja DOLICZENIOWA i kalkulacja WSPÓŁCZYNNIKOWA
KALKULACJA DOLICZENIOWA
a) Narzut dla kosztów wydziałowych wydziału 1 obliczamy dzieląc koszty wydziału 1 przez sumę płac bezpośrednich wydziału 1 i mnożymy razy 100%
Rozliczenia kosztów na :
¨ Zlecenie 1 70% x 4000 = 2 800
¨ Zlecenie 2 70% x 15 000 = 10 500
b) Narzut dla kosztów wydziałowych wydziału 2 obliczamy dzieląc koszty wydziału 2 przez sumę przepracowanych normo-godzin
Rozliczenia kosztów na :
¨ Zlecenie 1 3 x 900 = 2 700
¨ Zlecenie 2 3 x 2 400 = 7 200
c) Tabela kalkulacyjna
Pozycja kalkulacyjna Zlecenie 1 Zlecenie 2 Ogółem
Materiały bezpośrednie 9 240 22 470
Płace bezpośrednieWydział 1Wydział 2
4 000 15 000
2 960 11 230
Ogółem koszty bezpośrednie 16 200 48 700 64 900
Koszty wydziałoweWydział 1Wydział 2
2 800 10 500
2 700 7 200
Ogółem koszty 5 500 17 700 23 200
razem 21 700 66 400 88 100
KALKULACJA WSPÓŁCZYNNIKOWA
1 2 3 4 5 6 7
a b
Zlecenie 1Typ ATyp B
2 000 3 6 000 1,75 5,25 10 500 ------------
3 200 2 6 400 3,5 11 200 ------------
Razem 12 400
Zlecenie 2Typ CTyp D
2 600 6 15 600 2 12 28 800 2 400
4 400 4 17 600 8 32 000 3 200
Razem 33 200 82 500 5 600
Obliczenia :
Ř 2 - Ilość wytworzona patrz dane na początku zadania
Ř 3 – Współczynnik dla zlecenia 2 może być również 2,4 i 1,6
Ř 4 – Liczba jednostek współczynnikowych tj. druga kolumna tabeli razy trzecia kolumna
Ř 5 – Koszt jednostki współczynnikowej tj. dla
· zlecenia 1 : ogółem pozycje kalkulacyjne ( z poprzedniej tabeli dla zlecenia pierwszego) przez sumę jednostek współczynnikowych ( dla zlecenia 1 )
· zlecenia 2 : ogółem pozycje kalkulacyjne ( z poprzedniej tabeli dla zlecenia drugiego) przez sumę jednostek współczynnikowych ( dla zlecenia 2 )
Ř 6 – Koszt jednostki wyrobu tj. piąta kolumna razy trzecia kolumna
Ř 7 - koszt wytworzonej produkcji
· a
dla zlecenia 1 ( typ A i B ) : szusta kolumna razy druga kolumna
dla zlecenia 2 ( typ C i D) : szusta kolumna razy sztuki przerobione w 100%
· b
dla zlecenia 2 ( typ C i D ) : szusta kolumna razy sztuki przerobione w odpowiednio 40% i 50% .
Koszty procesów logistycznych .
Rozpatrując koszty należy pamiętać o dwóch zasadach :
Ř globalne koszty logistyczne – koszty logistyczne powstają w całym procesie od zaopatrzenia aż po sprzedaż przez pakowanie itd. Jest to suma poniesionych wszystkich kosztów w działalności gospodarczej .np. : koszty zamawiania , braków , utraconej sprzedaży transportu , magazynowania . Należy wybrać taką strategię gdzie suma globalnych kosztów logistycznych zmierza do minimum przy założeniu pełnej obsługi klienta . Wybieramy zawsze to rozwiązanie gdzie będą jak najmniejsze koszty a potrzeby odbiorców są zaspokojone w pełni .
Ř zasada współzależności kosztów - przy wyborze strategii musimy mieć na uwadze, że koszty powstają w różnych dziedzinach różnie . Na przykład w jednej dziedzinie maleją a w drugiej rosną .Jedne koszty pociągają za sobą drugie koszty .
dziedziny :
· koszty zaopatrzenia
· koszty realizacji zamówień
· koszty zapasów
· koszty składowania
· koszty transportowe
· koszty związane z poziomem obsługi klienta
Zapasy – niezagospodarowane dobra rzeczowe utrzymywane przez firmę w celu użycia ich w przyszłości . Wyróżniamy zapasy :
Ř surowców i materiałów
Ř produkcja w toku
Ř wyrobów gotowych
Korzyści związane z utrzymywaniem zapasów :
Ř doskonalenie obsługi klienta ( zbyt )
Ř ze skalą produkcji
Ř ze skali dostaw
Ř zabezpieczenie przed zmianami cen
Ř zabezpieczenie przed niepewnością dostaw i czasem dostaw
Ř zabezpieczenie przed nieprzewidzianymi zdarzeniami i okolicznościami
Koszty zapasów :
a) utrzymywania zapasów
- kapitałowe – utracone korzyści z kapitału
- składowania – związane z magazynowaniem
- obsługi zasobów – związane z ubezpieczeniami i podatkami
- koszty ryzyka – utrata wartości fizycznej albo moralnej
b) dostaw
- zamówienia
- przestawienia produkcji
c) wyczerpania zapasów
- utraconej sprzedaży po stronie zbytu
- realizacji opóżnionych dostaw
Przykład
Jednorazowy tygodniowy popyt na produkty wynosi 50 sztuk . Wartość sztuki wynosi 100$ . Koszt złożenia jednego zamówienia wynosi 200$ .
Koszty utrzymania zapasów :
- kapitałowe 12 %
- składowania 6%
- obsługi zapasów 4%
- ryzyka 3%
Obliczyć i wskazać minimalne całkowite roczne koszty zapasów .
Okres zamówień w tygodniu Liczba zamówień na rok Zapas ilościowy Roczny koszt zamówienia Roczny koszt utrzymania zapasów Całkowity roczny koszt zapasów
1 52 50 10400 1250 11650
2 26 100 5200 2500 7700
4 13 200 2600 5000 7600
13 4 650 800 16250 16750
26 2 1300 400 32500 32900
52 1 2600 200 65000 65200
Obliczenia :
Ř Zapas ilościowy obliczamy mnożąc okres zamówień w tygodniu przez popyt
Ř Roczny koszt zamówienia obliczami mnożąc liczbę zamówień na rok przez koszt złożenia jednego zamówienia
Ř Roczny koszt utrzymania zapasów obliczmy następująco , najpierw mnożymy zapas ilościowy przez wartość sztuk a następnie ten wynik mnożymy przez z sumowane koszty utrzymania zapasów
Ř Całkowity roczny koszt zapasów obliczamy sumując roczne koszty zamówienia z rocznymi kosztami utrzymania zapasów
Koszty dostaw
Metoda ssania – jest jedną z metod sterowania zapasami ; gdy podaż jest mniejsza od popytu wtedy stosujemy tą metodę . Przy tej metodzie musimy wiedzieć :
Ř Jaka ma być optymalna wielkość dostawy Q
Ř Jaki jest najkorzystniejszy okres dostaw t
Ř Jaki musimy mieć zapas w magazynie MAX2
Koszty utrzymania zapasów w magazynie
gdzie :
Kd – koszt złożenia jednego zamówienia
D – roczna sprzedaż
KS – koszt składowania ( utrzymania zapasów )
C – wartość produktu
Wynik wielkości dostaw Q zaokrąglamy zawsze do pełnych dziesiątek .
gdzie :
Q – optymalna wielkość dostawy
D – roczna sprzedaż
gdzie :
St – sprzedaż tygodniowa
Od – okres dostawy
Zt – zapotrzebowanie tygodniowe
Przykład 1
Firma sprzedaje 100 sztuk produktu A tygodniowo . Tygodniowe zaopatrzenie klientów na ten produkt wzrasta do 120 sztuk . Okres dostawy przedłuża się do 3 dni tygodni . Wartość produktu równa jest 2 $ .Koszt złożenia zamówienia wynosi 20$ . Koszty utrzymania zamówień wynosi 2 tygodnie .
ROP – (punkt zamawiania) wielkość zapasu , przy której ponownie trzeba złożyć zamówienie.
Mamy dwie sytuacje :
I . Sytuacja - gdy popyt jest stały dostawy terminowe ( obliczamy od wielkości minimalnej )
II . Sytuacja - gdy popyt wzrasta i występują opóźnienia w dostawach ( obliczamy od wielkości maksymalnej )
Jeżeli zapas obniży się do 200 sztuk ( 2 * 100 ) to składamy kolejne zamówienia .
Jeżeli zapas spadnie do 360 ( 3 * 120 ) to składamy kolejne zamówienia .
Obliczenia :
Najkorzystniejszy okres złożenia zamówienia jest co 45 dni
Jeżeli będzie mowa o upustach cenowych to obliczamy wtedy :
globalny koszt logistyczny .
gdzie :
Kt – koszt transportu , obliczamy go z następującego wzoru :
gdzie :
St.tr – stawka transportowa
D – roczna sprzedaż
Stawka transportowa dla :
Ř mniej niż 500 sztuk wynosi 0,15
Ř między 500 – 700 wynosi 0,10
Ř więcej niż 700 wynosi 0,07
K zak – koszt zakupu , który obliczamy według wzoru :
K zap – koszy zapotrzebowania , który liczymy według wzoru :
koszty Wielkość partii
499 650 701 800
Koszty transportu 780 520 364 364
Koszty zakupu 208,4 160 148,35 130
Koszty zapasów 124,75 162,5 175,25 200
GKLQ 113,2 842,5 687,6 694
jest to mały koszt
Zapasy możemy odnawiać nie tylko przez zakup , ale również z własnej produkcji , wtedy obliczamy wielkość optymalnej serii produkcji , korzystając ze wzoru :
gdzie :
C0 – koszty przestawienia jednorazowego produkcji
P – popyt ,albo zużycie
K s – koszt składowania
P / D – wskaźnik zużycia przez produkcję
Przykład 2
Firma produkuje wyroby , których zużycie roczne wynosi 24000 sztuk na rok . Koszt przestawienia linii wynosi 70 $ . Tygodniowa wielkość produkcji wynosi 1000 sztuk .
Koszt utrzymania zapasu wynosi 1,50 $ na sztukę . Jaka powinna być wielkość optymalnej serii . Przez jaki okres będzie produkowana seria lub ile razy w miesiącu będzie firma uruchamiała produkcję tych wyrobów ).
Seria będzie uruchamiana dwa razy w tygodniu , bo 2040 / 1000 wynosi 2,04 .
Przykład 3
koszty System dostaw bezpośrednich System dostaw pośrednich
magazyn zmechanizowany magazyn zautomatyzowany
Koszty stałe 200 000 1 000 000 2 000 000
Koszty zmienne:Ř transport zaopatrzeniaŘ transport wyrobówŘ manipulacje materiałowe -60- 52015 5205
K1=60 K2=40 K3=30
W tym przykładzie możemy wyznaczyć dwie możliwości :
Ř system dostaw bezpośrednich z magazynem zmechanizowanym K 1= K 2
Ř zmechanizowany magazyn z zautomatyzowanym magazynem K 2 = K 3
Koszty całkowite wyznaczamy ze wzoru :
gdzie :
Kc – koszty całkowite
Kz – łączny koszt zmienny
X – niewiadoma ( wielkość obrotu )
Ks – koszty stałe
K1 = 60 * X + 200 000
K2 = 40 * X + 1 000 000
K3 =40 * X + 2 000 000
K1= K2
60 X + 200000 = 40 X + 1000000
X = 800000 ton
K2 = K3
40 X + 1000000 = 40 X + 2000000
X = 100000 ton
Dla wartości większej od 40 000 a mniejszej od 100000 będzie magazyn zmechanizowany .
Dla wartości mniejszej od 40000 będzie magazyn bezpośredni.
Dla wartości większej od 100000 będzie magazyn zautomatyzowany.