Wyszukiwarka:
Artykuły > Epoka - Średniowiecze >

Jaka powieść historyczna dała ci największą wiedzę o średniowieczu?

Jaka powieść historyczna dała ci największą wiedzę o średniowieczu?

Akcja powieści "Krzyżacy" Henryka Sienkiewicza rozgrywa się na bogatym tle historycznym, przybliżając nam epokę średniowiecza opisami strojów, zbroi, narzędzi, ówczesnej architektury i dawnych obyczajów. Sienkiewicz ukazał tu potęgę Polski za czasów Jadwigi i Jagiełły, czego najlepszym wyrazem była zwycięska bitwa pod Grunwaldem. Działalność Zakonu Krzyżackiego przedstawiona została w rozdziałach opisujących życie na pograniczu mazowiecko-krzyżackim, gdzie rozegrała się tragedia rycerza Juranda ze Spychowa, któremu Krzyżacy zamordowali żonę i porwali córkę, a jego samego okaleczyli. Wątek ten jest charakterystyczny dla pełnej okrucieństw epoki, której nieobce były najwymyślniejsze rodzaje tortur, tj. palenie na stosach, ćwiartowanie, wyrywanie języków. Losy Juranda, jego córki Danusi oraz Zbyszka z Bogdańca ubarwił pisarz plastycznymi obrazami życia na dworach: królewskim w Krakowie, książąt mazowieckich w Ciechanowie i Płocku, a nawet na zamku mistrza krzyżackiego w Malborku. Powieść dostarcza także opisów życia ówczesnych ludzi w klasztorach i sadybach rycerskich, takich jak Bogdaniec. Zachowanie bohaterów podczas podróży i ich kontakty z ludźmi napotkanymi po drodze ukazują typy stosunków międzyludzkich w tamtych czasach, obowiązującą na dworach hierarchię, obyczajowość dworską oraz styl życia średniowiecznego rycerza. Dzięki tym opisom czytelnik może także zapoznać się ze średniowieczną architekturą: np. zamek w Malborku to znakomity przykład stylu gotyckiego. Ideał rycerza ukazują nie tylko sceny batalistyczne, ale i samo postępowanie Zbyszka wobec Danusi, w którym młody rycerz kieruje się etosem rycerskim, czyli honorem, męstwem i obowiązkiem opieki nad kobietą. Codzienne życie ludzi średniowiecza ukazują sceny: niedoszłej egzekucji Zbyszka na rynku krakowskim, jego rozprawa z rywalami w gospodzie w Trześni, zagospodarowywanie bezludnych terenów puszczy, czy wreszcie znakomite sceny myśliwskie, jak polowanie na żubra pod Bogdańcem lub książęce łowy na tury na Mazowszu. Opisując postać Jagiełły, Sienkiewicz podsuwa czytelnikowi średniowieczny ideał władcy: energię i szybkość postępowania, bystrość orientacji politycznej, umiejętność wykorzystywania sytuacji, rozwagę i przezorność, przejawiające się w taktyce prowadzenia walk. Pisarz zadbał również, choć już w mniejszym stopniu, o ukazanie struktury społecznej ówczesnego narodu. Przedstawił więc dokładnie stan rycerski i jego przekształcenie się w szlachtę, mniej uwagi poświęcając wielmożom. Precyzyjnie natomiast ukazał duchowieństwo.