Inwestycje - to kategoria pierwszorzędna współczesnej ekonomii, są jednym z podstawowych czynników decydujących o rozwoju gospodarczym kraju i podmiotów gospodarczych.
Podmioty nie inwestujące nie mają szans na przetrwanie, kraj nie sprosta międzynarodowej konkurencji.
Ujęcia inwestycji:
rzeczowe - ruch dóbr inwestycyjnych: przez inwestycje nie rozumiemy nabywania akcji, lecz nabywanie dóbr inwestycyjnych przez przedsiębiorstwa - dóbr kapitałowych, budynków, zmiany zapasów używanych do produkcji innych dóbr i usług (McKenzie, Ekonomia).
monetarne - widziane przez pryzmat pieniądza.
Orientacje przedsiębiorstwa.
Orientacja produkcyjna, przy znacznej przewadze popytu, problemem jest pozyskanie zasobów do produkcji (nie zbyt), środkiem zaradczym jest dominacja rynku producenta nad rynkiem konsumenta i dostawcy. Orientacji produkcyjnej w całym swoim rozkwicie towarzyszyła znaczna monopolizacja gospodarki. Ten typ orientacji dominował w okresie budowy podstaw gospodarki rynkowej. W USA w skali masowej były to lata dwudzieste, w Europie Zachodniej - lata pięćdziesiąte, w krajach podobnych Polsce to lata dziewięćdziesiąte, częściowo aż do dziś. Inwestycje były efektywne, gdy występował przyrost produkcji.
Orientacja sprzedażowa - tu powstaje zjawisko bariery popytu i podstawowym celem przedsiębiorstw jest sprzedanie produktu. Rozkwit w USA i Europie Zachodniej przypadł na lata 70-te. Inwestycje częściej koncentrują się w sferze dystrybucji, przesunięto dużą ich część ze sfery czysto produkcyjnej. Dalej są traktowane jako instrument do rzeczowego powiększenia majątku firmy.
Orientacja marketingowa - firmy inaczej podchodzą do swoich przedsięwzięć - produkują to, co da się w przyszłości sprzedać, wszelkie decyzje inwestycyjne muszą być podporządkowane strategii marketingowej. Firma stara się aktywnie oddziaływać na otoczenie współtworząc potencjalny popyt. Na inwestowanie patrzy się przez pryzmat pieniądza - ujęcie monetarne.
Inwestycje w ujęciu monetarnym to celowo wydatkowane środki ukierunkowane na odnoszenie korzyści w przyszłości.
Inwestycje to długookresowe zaangażowanie zasobów ekonomicznych związane z transformacją płynnych środków finansowych w aktywa produkcyjne w celu odnoszenia korzyści netto w przyszłości.
Inwestycja w tym ujęciu akceptuje nierozerwalny związek z finansami przedsiębiorstwa. Odzwierciedla on proces obrotu pieniądza zaangażowanego w działalność inwestycyjną. Składa się on z 4 faz:
Gromadzenie środków finansowych (kapitału), faza akumulowania kapitału. Proces ten w przypadku nowych przedsiębiorstw ma zawsze charakter zewnętrzny.
Wydatkowanie środków pieniężnych na niezbędne do egzystowania zasoby ekonomiczne - aktywa.
Zwrot wydatkowanych środków wpływami ze sprzedaży produktów.
Reinwestowanie zysków niepodzielonych, tworzenie następnego obrotu środków inwestycji.
Klasyfikacja inwestycji.
1. Według obszarów funkcjonalnych inwestowania:
· obszar rzeczowych składników majątku przedsiębiorstwa
Þ inwestycje nowe
Þ inwestycje polegające na rozbudowie
Þ inwestycje odtworzeniowe i modrnizacyjne
· obszar finansowych składników majątku przedsiębiorstwa
Þ akcje
Þ obligacje
Þ udziały
Þ lokaty
· obszar czynników osobowych i socjalnych
Þ wydatki na kształcenia pracowników
Þ wydatki na bezpieczeństwo pracy
Þ inwestycje socjalne
· obszar R & D
Þ wydatki na badania nowych technik, technologii, produktów, patenty, licencje
· obszar działań organizacyjnych
Þ wydatki na budowę i unowocześnienie informacji - informatyka
· obszar działań marketingowych
Þ wydatki na badania rynku
Þ wydatki na promocję
Þ reklamę
Þ znak firmy
· obszar działań publicznych
Þ inwestycje w ochronę środowiska
Þ wydatki związane z mecenatem, np. nauki
2. Z punktu widzenia form majątku
· inwestycje rzeczowe
Þ nieruchomości (grunty, budynki, budowle)
Þ majątek ruchomy (maszyny, środki transportowe, urządzenia techniczne, zapasy)
· inwestycje finansowe
Þ papiery wartościowe
Þ udziały, pożyczki długoterminowe
· inwestycje w wartości niematerialne i prawne
Þ patenty
Þ licencje
Þ kształcenia
Þ znak firmy
3. Ze względu na charakter decyzji
· inwestycje rozwojowe
· inwestycje strategiczne
Þ defensywne
Þ ofensywne
Þ defensywno - ofensywne
Pojęcie i cykl życia projektu inwestycyjnego.
Projektowanie - działalność twórcza w dziedzinie: nauki, sztuki, techniki, technologii, organizacji, zarządzania, ekonomii.
Projekt - produkt projektowania:
zbiór informacji służący do wzniesienia lub wytworzenia przedmiotu projektowania
zbiór dokumentów
Projekt inwestycyjny to zbiór uporządkowanej informacji służącej do podejmowania niezbędnych decyzji zmierzających do materialnej realizacji i eksploatacji obiektu inwestycyjnego.
Cykl życia projektu inwestycyjnego (wykres kołowy na kartce):
1. Faza przedrealizacyjna.
· studium możliwości
· studium pre-feasibility
· studium feasibility - projekt musi mieć· duże szanse realizacji, bo już samo studium jest kosztowne
· studia pomocnicze - wspierające poprzednie, bardziej szczegółowe
· raport oceniający - jest dokładnym podsumowaniem studium feasibility, możliwości przedsięwzięcia, momentem podjęcia ostatecznej decyzji co do realizacji projektu.
2. Faza realizacji.
· negocjacje, zawieranie kontraktów
· projektowanie techniczne
· budowa
· marketing przedprodukcyjny - określenie potencjalnych rynków zbytu i jego warunków
· rekrutacja i szkolenie załogi
· rozruch i odbiór
3. Faza eksploatacji.
· rozbudowa
· restrukturyzacja - ma miejsce gdy trudno przewidzieć· pewne istotne okoliczności, np. działalność· konkurencji.
· odtworzenie (na poziomie wartości początkowej) i modernizacja (unowocześnienie ponad stan początkowy)
Adam Mickiewicz "Dziady część III"