I WOJNA SWIATOWA - SCIAGA
GENEZA I WOJNY ¦WIATOWEJ
1. Konflikty o kolonie
· Niemcy : Francja ( Alzacja, Lotaryngia, Maroko )
· Francja : W³ochy ( Korsyka, Tunis
· Francja : Anglia ( Kana³ Sueski, Afryka ¦rodkowowschodnia )
· Rosja : Anglia ( Afganistan, Persja
· Anglia : Niemcy ( Bliski Wschód, panowanie na morzu )
· Niemcy : Rosja ( Ba³kany, Cie¶niny Czarnomorskie )
· Japonia : Rosja ( Mand¿uria, Korea, Chiny )
· Turcja : W³ochy ( Trypolitania )
· Niemcy : Japonia ( Chiny, wyspy na Pacyfiku )
· AustroWêgry : Rosja ( Ba³kany )
2. Powstanie dwóch przeciwstawnych bloków politycznych i militarnych
Trójprzymierze ( pañstwa centralne )
- Niemcy, W³ochy, AustroWêgry
Trójporozumienie ( entente cordiale )
- Anglia, Rosja, Francja, Serbia, Japonia, W³ochy, Rumunia, USA
3. Konflikty lokalne
· pierwszy kryzys marokañski 1905 – 1911 miêdzy Francj± a Niemcami o panowanie w Maroku, które ostatecznie dosta³o siê Francji
· drugi kryzys marokañski 1911 – 1912 miêdzy W³ochami a Turcj± o Trypolis, trafia on do W³och
· „kocio³ ba³kañski” – Ba³kany to mozaika narodowo¶ciowa i religijna
§ Turcja walczy o utrzymanie wp³ywów na Ba³kanach
§ AustroWêgry d±¿± do ekspansji na Ba³kany; 1908 aneksja Bo¶ni i Hercegowiny
§ Rosja utrzymuje wp³ywy w Serbii
§ I wojna ba³kañska 1912 r. : Bu³garia, Serbia, Czarnogóra, Grecja przeciw Turcji
§ II wojna ba³kañska 1913 r. : Serbia, Grecja, Rumunia, Turcja przeciw Bu³garii
Przyczyn± bezpo¶redni± I wojny ¶wiatowej by³ zamach 28 czerwca 1914 w Sarajewie ( stolicy Bo¶ni ). Przedstawicie organizacji „mlada bosna” Gawri³ow Princip dokona³ zamachu na arcyksiêcia Franciszka Ferdynanda i jego ¿onê Zofiê
Wybuch wojny : 28 VII 1914 AustroWêgry wypowiedzia³ wojnê Serbii
§ 1 VIII – Niemcy : Rosja
§ 3 VIII – Niemcy : Francja, Belgia
§ 4 VIII – Anglia : Niemcy
§ 6 VIII – AustroWêgry : Rosja
§ 6 VIII – Anglia : AustroWêgry
PRZEBIEG WOJNY
1. G³ówne fronty
v front zachodni : Niemcy z Francj±, Angli± i Belgi±
v front wschodni : Niemcy, AustroWêgry przeciw Rosji ( bitwa pod Gorlicami, oblê¿enie Przemy¶la )
v front ba³kañski : AustroWêgry, Bu³garia, Turcja przeciw Serbii i Rosji
v front w³oski : W³ochy przeciw AustroWêgrom
v front kaukaski : Turcja przeciw Rosji
v wojna na morzu
Nowe bronie u¿yte podczas wojny : bunkry, okopy, zasieki z drutu kolczastego, mo¼dzierze, broñ automatyczna, granaty rêczne, miotacze ognia, gazy truj±ce ( tlenek wêgla, gaz musztardowy : pierwszy raz u¿yto pod Ipp, Belgia ), maski gazowe, czo³gi ( Soma 1916 ), samoloty my¶liwskie i bombowce, sterowce, okrêty podwodne ( U-Boty ), bomby g³êbinowe, miny przeciwpiechotne
Charakter wojny :
- charakter ¶wiatowy, objê³a wiêkszo¶æ krajów
- wojna totalna, ca³kowita
- stosowano wszystkie metody i ¶rodki walki przeciw wrogu
- b³yskawiczna, a pó¼niej pozycyjna
SKUTKI I WOJNY ¦WIATOWEJ
Straty :
· ludno¶ciowe ( 78 % straty na frontach, 22 % starty ludno¶ci cywilnej )
§ po stronie Entanty – 3,5 mln + 750 ty¶ zmar³o z ran
§ po stronie pañstw centralnych – 2,5 mln, 751 ty¶ z ran zmar³o, co 8 zmobilizowany zgin±³, 400 ty¶ Polaków zginê³o
· materialne
320 mld $ kosztowa³a wojna = ruina gospodarcza pañstw walcz±cych
· terytorialne
§ Niemcy straci³y : wszystkie kolonie na rzecz Anglii i Francji, Alzacjê i Lotaryngiê, Wielkopolskê, ¦l±sk, Pomorze gdañskie, Niemcy zosta³y ca³kowicie rozbrojone
§ Austria straci³a : po³udniowy Tyrol, Triest, czê¶æ krainy Kartyni ( Bo¶nia i Hercegowina ), Wêgry, Czechy, S³owacja, Galicja
§ Bu³garia utraci³a 1/3 powierzchni
§ Wêgry straci³y 2/3 przedwojennego terytorium
§ Turcja zmala³a do 1/5
· powstanie nowych pañstw
· Finlandia, Litwa, £otwa, Estonia, Polska, Czechos³owacja, Austria, Wêgry, Królestwo SHS ( Jugos³awia ), Irlandia, Islandia
· rewolucja w Rosji, powstanie pierwszego pañstwa socjalistycznego
· upadek cesarstwa niemieckiego, powstanie Republiki Wajmarskiej
· upadek monarchii AustroWêgierskiej
· USA- wzrost roli, uros³o do mocarstwa
· Narodziny faszyzmu
· Powstanie Ligi Narodów
Postanowienia traktatu wersalskiego wobec Niemiec
· demilitaryzacja ( zniszczenie przemys³u zbrojeniowego, zniesienie powszechnej s³u¿by wojskowej, ograniczenie armii do 100 ty¶, kasacja ciê¿kiej floty wojennej, okrêtów podwodnych i lotnictwa
· zwrot Francji terenów Alzacji i Lotaryngii
· protektorat zwyciêskich mocarstw z Zag³êbiu sary
· oddanie Belgii okrêtów Eupen i Malmedy
· znaczne straty terytorialne
· przepadek wszystkich kolonii niemieckich na rzecz zwyciêskich mocarstw
· odszkodowania wojenne w wysoko¶ci 140 mln marek w z³ocie
Utworzenie Ligi Narodów
v organizacja za³o¿ona z inicjatywy prezydenta USA Wilsona, mia³a zapobiegaæ konfliktom zbrojnym na ¶wiecie
v nie wesz³y do niej Niemcy, Rosja, USA
v najwy¿szym organem Ligi by³a Rada ( czterech sta³ych cz³onków : W. Brytania, Francja, W³ochy, Japonia oraz czterech wybieranych okresowo )
v siedziba Ligi by³a w Genewie
REWOLUCJA W ROSJI
Przyczyny wybuchu
· kryzys gospodarczy
· kryzys ¿ywno¶ciowy
· olbrzymi nacisk podatkowy i pañszczy¼niany
· absolutne rz±dy cara
· d±¿enie bur¿uazji do przejêcia w³adzy
· bardzo szybki wzrost liczebny klasy robotniczej
· powstawanie partii robotniczych
· chêæ przejêcia przez te partie w³adzy
· niepowodzenie na frontach
· protest przeciwko wojnie
Wybuch rewolucji lutowej
· 21 luty ( 6 III u nas ) 1917 strajki w zak³adach w Petersburgu
· demonstracja uliczna 21-26 luty
· bunt oddzia³ów wojskowych i przej¶cie na ich stronê robotników
· rz±d carski zostaje aresztowany – car Miko³aj II abdykuje
System dwuw³adzy w Rosji
¨ Tymczasowy Komitet Dumy utworzony przez przedstawicieli Dumy. Tworz± Rz±d Tymczasowy na czele z Jerzym Lwowem. Jest to rz±d bur¿uazyjny, chce nadal prowadziæ wojnê u boku Entanty
¨ Powstaje Rada Delegatów Robotniczych i ¯o³nierskich. Jest to rodzaj rz±du utworzony przez robotników, chc± zawrzeæ pokój z Niemcami, zaprzestaæ wojnê
Rola W³odzimierza Lenina
· przyjazd ze Szwajcarii do Petersburga i jego tezy kwietniowe – 3 IV ( 16 u nas
· przej±æ w³adzê
· zakoñczyæ wojnê
· przeprowadziæ reformy w duchu socjalistycznym „ ca³a w³adza w rêkach rad”
· przeprowadziæ II rewolucjê robotnicz±
SPRAWA POLSKA W I WOJNIE ¦WIATOWEJ
1. Orientacje polityczne spo³eczeñstwa polskiego w czasie I w¶
· prorosyjska – Roman Dmowski
· na pañstwa centralne – PPS Galicja
· niepodleg³o¶ciowa – liczyæ na w³asne si³y – Józef Pi³sudski
· rewolucyjna – „niech siê imperiali¶ci wykrwawi±, a na ich gruzach powstanie du¿e pañstwo” – PPS lewica, SDKPiL
· germanofilska – liczyæ na najsilniejsze pañstwo – Niemcy - W³adys³aw Studnicki
· trialistyczna – oparcie siê o AustroWêgry i stworzenie wspólnej monarchii
2. Polski czyn zbrojny
Polskie oddzia³y paramilitarne przed wybuchem wojny
· 1908 – Zwi±zek Walki Czynnej w Lwowie – Kazimierz Sosnkowski
· 1910 – Zwi±zek Strzelecki – W³adys³aw Sikorski
· 1910 – Strzelec – Józef Pi³sudski
· Towarzystwo Gimnastyczne „Sokó³”
Organizacje te utworzy³y w 1912 r Komisjê Tymczasow± Skonfederowanych Stronnictw Niepodleg³o¶ciowych od 1913 r Normalna Komisja cel koordynacja dzia³añ w Galicji
16 sierpieñ 1914 – Komisja Skonfederowanych Stronnictw Niepodleg³o¶ciowych i pos³owie Ko³a Polskiego w Galicji utworzyli naczelny Komitet Narodowy
Polski oddzia³y zbrojne
¨ po stronie Rosji walczy legion Pu³awski ( liczy od 800 do 1000 osób )
¨ po stronie AustroWêgier – Legiony polskie 1914 – 1917 podporz±dkowane Naczelnemu Komitetowi Narodowemu, w 1915 liczy³y 15 ty¶ osób
§ I brygada kadrowa – Pi³sudski
§ II brygada kadrowa – p³k. Józef Haller
§ III brygada kadrowa – p³k. Stanis³aw Szczeptycki
· Po stronie Francji – Legion Bajoñski 1914 r. 1917 – armia polska we Francji pod dowództwem J. Hallera ( by³a to s³ynna b³êkitna armia, w kwietniu 1919 wracaj± do Polski )
3. Kryzys przysiêgowy – 2 VIII 1917 – Pi³sudski odmówi³ z³o¿enia przysiêgi na wierno¶æ cesarzowi niemieckiemu i braterstwa broni z Niemcami. I i III Brygada zostaje internowana, Pi³sudski i Sosnkowski zostali osadzeni w twierdzy w Magdeburgu. II Brygada z³o¿y³a przysiêgê, zosta³a przekazana AustroWêgrom jako korpus posi³kowy
4. Powstanie polskiej organizacji wojskowej i jej losy
Polska Organizacja Wojskowa – tajna organizacja utworzona na rozkaz J. Pi³sudkiego w Królestwie Polskim w 1914 r.
· niezale¿na od jakichkolwiek orientacji ( do 1915 prowadzi³a dzia³ania przeciw Rosji, po kryzysie przysiêgowym w 1917 wyst±pi³a przeciw pañstwom centralnym )
· w listopadzie 1918 POW uczestniczy³a aktywnie w rozbrajaniu okupantów
· pierwszym komendantem POW by³ Tadeusz ¯uliñski, pod koniec wojny funkcjê tê pe³ni³ p³k. Edward Rydz ¦mia³y
WIELKA LICYTACJA
Ca³okszta³t zabiegów pañstw zaborczych maj±cych na celu pozyskaæ Polaków do walki
1. Stanowisko mocarstw w sprawie Polski
· 14 VIII 1914 ksi±¿ê Miko³aj Miko³ajewicz – odezwa do Polaków zapowiadaj±ca zjednoczenie ziem polskich pod ber³em cara
· podobne odezwy g³ówno-dowodz±cych pañstwami centralnymi
· 5 XI 1916 – autorem jest cesarz Niemiec i AustroWêgier – zapowiadaj± stworzenie nowego Królestwa Polskiego z ziem pozyskanych od Rosji
· 25 XIII 1916 Miko³aj II zadeklarowa³ dla ziem polskich wolno¶æ, zjednoczenie i w³asny ustrój
· 27 III 1917 Piotrogrodzka Rada delegatów Robotniczych i ¯o³nierskich – Polacy maj± prawo do niepodleg³o¶ci
· 30 III 1917 – Rz±d tymczasowy zapowiada utworzenie niepodleg³ego pañstwa w sojuszu wojennym z Rosj±
· 15 XI 1917 – Deklaracja Praw Narodów Rosji : „ka¿dy naród ma prawo do samookre¶lenia, a¿ do oderwania siê i utworzenia samodzielnego pañstwa
· 28 VIII 1918 – Rosja anulowa³a traktaty rozbiorowe
· 5 I 1918 loyd George premier W. Brytanii opowiedzia³ siê za niepodleg³o¶ci± Polski
· 8 I 1918 – prezydent USA Whodrow Wilson za¿±da³ w 14 punktach suwerennego, niepodleg³ego pañstwa polskiego
LOKALNE O¦RODKI PAÑSTWOWO¦CI POLSKIEJ
Rada Narodowa Ksiêstwa Cieszyñskiego – 19 X 1918 – Jan Michejck – ¦l±sk Cieszyñski – 30 X przejmuje w³adzê pañstwow± na ¦l±sku Cieszyñskim, 5 XI ustali³a porozumienie z Ceskim Narodnim Viborem pro Slezko – podzia³ ¦l±ska wed³ug zasady etnicznej
Polska Komisja Likwidacyjna w Krakowie – 28 X 1918 – Wincenty Witos – Zachodnia Ma³opolska – przejmowa³a w³adzê z r±k austriackich, organizowanie lokalnej administracji polskiej, rozbrajanie garnizonów
Tymczasowy Rz±d Ludowy republiki Polskiej w Lublinie – 6 / 7 Xi 1918 – Daszyñski, Rydz-¦mia³y – Lubelszczyzna – wydanie manifestu : powstaje pañstwo, zwo³anie sejmu, szerokie reformy socjalne ( nacjonalizacja przemys³u, bezp³atne nauczanie, swobody obywatelskie
Naczelna Rada Ludowa w Poznaniu – 10 XI 1918 – Wojciech Konfanty, W³. Seyda – Wielkopolska – zwo³anie sejmu dzielnicowego na 3 XII, przejmowanie administracji z r±k niemieckich, tworzenie Rad Ludowych i organizacji militarnych
Rady Delegatów Robotniczych – 5 XI 1918 – Warszawa, Zamo¶æ, P³ock, Zag³êbie D±browskie : komunistyczne : Z. D±browskie, £ód¼ – na wzór sowiecki, rewolucja, nacjonalizacja ziem; lewicowe : PPS, zabezpieczenie maj±tków po okupantach, apel o szerokie reformy spo³eczne
Republika Tarnobrzeska – 6 XI 1918 – Tomasz D±bala, k¶. Okonia – powiat tarnobrzeski – utworzenie Komitetów Gminnych, Milicji Ch³opskiej, przejmowanie urzêdów austriackich, ukróciæ samowolê obszarników
Rada Regencyjna – powsta³a z inspiracji zaborców – 12 IX 1917 – Al. Kwiatkowski, ksi±¿ê Zdzis³aw Lubomirski, Józef Ostrowski – zasiêg na ca³e Królestwo – namiastka najwy¿szej w³adzy pañstwowej w Królestwie, 7 X 1918 og³osi³a manifest g³osz±c utworzenie niepodleg³ego Pañstwa Polskiego, 23 X powo³anie rz±du z Józefem ¦wierzym, 27 X dekret o utworzeniu wojska
Komitet Narodowy Polski w Pary¿u – 15 VIII 1917 – Dmowski, Haller, Paderewski – emigracja – jesieñ 1917 uznanie przez rz±dy Francji, Anglii, W³och, USA jako namiastkê rz±du i ambasady kraju za granic±, zwierzchnik si³ zbrojnych na emigracji
ODRADZANIE SIÊ NIEPODLEG£EGO PAÑSTWA POLSKIEGO
1. Wydarzenia w Warszawie
10 XI – zdobycie Belwederu
10 XI – do Warszawy przybywa Józef Pi³sudski uwolniony z wiêzienia w Magdeburgu
11 XI – Rada Regencyjna oddaje ca³o¶æ w³adzy Wojskowej Pi³sudskiemu
14 XI – Rada regencyjna oddaje Pi³sudskiemu ca³o¶æ w³adzy cywilnej i rozwi±zuje siê
2. Pierwsze rz±dy
· Rz±d Lubelski – Daszyñski – 7 – 17 XI 1918 – rz±d lewicowy, nie uzna³y do KNP w Pary¿u, Naczelna Rada Ludowa w Poznaniu, Polska Komisja Likwidacyjna w Lublinie, Ndecja
· Rz±d Jêdrzeja Moraczewskiego – 17 XI – 16 I 1919 roku – rz±d lewicowy o charakterze umiarkowanym, PPS, PSL
· Powo³anie Rz±du Centroprawicowego na czele z Ignacym Paderewskim, 16 I 1919 – 27 XI 1919
Pierwsze decyzje Pi³sudskiego i Rz±du Moraczewskiego
· 22 XI dekret o najwy¿szej w³adzy pañstwowej na mocy którego Pi³sudski staje siê najwy¿sz± w³adz± w pañstwie jako Tymczasowy
· Naczelnik Pañstwa
§ Móg³ mianowaæ i odwo³ywaæ rz±d
§ Zatwierdzaæ akty ustawodawcze;
§ W³adzy Pi³sudskiego nie chcia³y uznaæ Ndecja, KNP w Pary¿u
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Ustalenie granic Polski
Sposoby : otrzymanie, plebiscyty, powstanie, wojna
WALKA O GRANICE ZACHODNIE
1. otrzymane decyzj± konferencji wersalskiej ( 1918-19 ):
· Wielkopolska ( po zwyciêskim powstaniu wielkopolskim w grudniu i styczniu; sygna³ : przyjazd Paderewskiego do Poznania
· Czê¶æ Pomorza Gdañskiego z 70 kilometrowym dostêpem do morza ( Gdañsk – wolne miasto ), bez portów, tylko z ma³e : Puch, Hel
· ziemie Królestwa Polskiego, tzw. Galicja zachodnia ( od Sanu po Kraków )
2. Tereny sporne – plebiscytowe :
Warmia, Mazury, Powi¶le, Górny ¦l±sk
11 VII 1920 r plebiscyt na Warmii i Mazurach, 3 % g³osowa³o za przy³±czeniem do Polski, 5 gmin g³osuje za Polsk± na Warmii i 3 na Mazurach. £±cznie g³osowa³o 2080 gmin
· Sprawa ¦l±ska Cieszyñskiego 23 I 1919. Czesi z³amali porozumienie i zajêli ¦l±sk Cieszyñski, Spisz i Orawê, 29 – 31 I – 3 dniowa bitwa Polsko czeska wygrana przez Polaków, zawieszono dzia³ania wojenne; oddano tê sprawê konferencji w lipcu 1920 w Spa ( Belgia ) : przyznaje te ziemie Czechom ( bo Polska „kraj sezonowy”
· Górny ¦l±sk
· 8 VIII 1919 na skutek krwawych zaj¶æ w kopalni Mys³owice wybucha I powstanie ¦l±skie zakoñczone klêsk±
Terror bojówek niemieckich wobec Polaków powoduje wybuch II powstania ¦l±skiego. W 19/20 VIII 1920 powstanie obejmuje ca³y okrêg przemys³owy, pomimo pocz±tkowych sukcesów powstania upad³o na terenach spornych mia³ siê odbyæ plebiscyt
20 III 1921 plebiscyt. Za Niemcami 707 ty¶, za Polsk± 479
Niezadowoleni z wyniku plebiscytu Polacy rozpoczynaj± walkê 3 V 1921 – IV Powstanie ¦l±skie ( hamowane przez polityków )
Podzia³ ¦l±ska 12 X 1921 decyzj± Ligi Narodów Polsce przyznano 29 % ¦l±ska; 46 % ludno¶æ na tym terenie, po stronie niemieckiej pozosta³o ½ mln Polaków; otrzymali¶my po³owê hut koksu i ¿elaza, 76 % kopalñ wêgla, Niemców po stronie polskiej : 260 ty¶.
WALKA O GRANICE WSCHONIE
· walka o granice wschodnie – wojna polsko – bolszewicka 1918 – 1920
§ starcie siê dwóch idei : idea niepodleg³o¶ci ( Polska ) – idea rewolucji ¶wiatowej ( bolszewicy, Rosja )
§ dwie koncepcje rozwi±zania granicy wschodniej
§ idea federacji – Pi³sudski – Zwi±zanie z Polsk± Litwy, Bia³orusi, popieranie Ukrainy, odgrodzenie siê od Rosji, niezale¿nych pañstw
§ idea inkorporacji – Dmowski – Narodowa Demokracja, przy³±czenie ziem wschodnich o du¿ym odsetku Polaków
· rozpoczêcie dzia³añ wojennych
§ 17 XI 1918 – pocz±tek czerwonego marszu na zachód
§ Rosjanie tworz± Rady Robotnicze
§ Walka z oddzia³ami polskimi
§ Tworzenie „czerwonych rz±dów” przewa¿nie z polskich komunistów i ¯ydów, np. w lecie 1918 w Moskwie powsta³ Komunistyczny Rz±d Polski na czele ze Stefanem Hetmanem
§ Rosjanie zajêli : Bia³oru¶, Ukrainê, Litwê
· II etap „czerwonego marszu” na zachód – 12 I 1918
§ Wyprzedzaj±ce kontruderzenie polski – 16 IX 1919 do lipca zajêto mocne obszary kresowe : Wilno, Nowogródek
§ Rokowanie pokojowe to czysta gra na zw³okê, w tym czasie zwiêkszyli swoj± armiê piêciokrotnie, armia rosyjska wynosi³a ok. 5 mln ¿o³nierzy
· stosunek do wojny innych pañstw
§ stosunek pañstw europejskich jest wrogi, robotnicy strajkuj± w my¶l has³a „rêce precz od kraju rad”
§ 21 IV 1919 sojusz z Ukraiñsk± republik± Ludow±
§ kolejne kontruderzenie polskie – 25 IV 1920, 7 V – Edward Rydz ¦mia³y dotar³ do Kijowa
TRUDNO¦CI W UNIFIKACJI : OSI¡GNIÊCIA ODBUDOWY I INTEGRACJI PAÑSTWA
Unifikacja to zespolenie, po³±czenie, wyrównanie, ujednolicenie
1. Straty i zniszczenia wojenne
· straty ludzkie
§ 400 ty¶ osób zginê³o ( ¿o³nierzy )
§ 100 ty¶ przy obronie granic
§ 300 – 400 ty¶ ludno¶ci cywilnej
· zniszczenia w rolnictwie
§ 20 % ziemi le¿a³o od³ogiem, co 5 – te gospodarstwo
§ 90 % terytorium – dzia³ania wojenne
· zniszczenia w przemy¶le
§ tabor kolejowy zniszczony w 90 %
§ ca³y przemys³ Górnego ¦l±ska zniszczony
§ po wojnie ocala³o 14 % przemys³u sprzed wojny
2. S±siedzi, ludno¶æ, mniejszo¶ci narodowe :
· Rumunia, £otwa – przychylne pañstwa
· Granice sztuczne, d³ugie, trudne do obrony
· Ludno¶æ w 1921 – 27,2 mln; w 1939 – 35,1 mln = za granic± 7-8 mln Polaków
· Mniejszo¶ci narodowe : Polacy 69%; Ukraiñcy, ¯ydzi, Niemcy, Bia³orusini, inni
3. Trudno¶ci w zespoleniu
· ró¿nice narodowo¶ciowe
· ró¿nice w wyznawaniu religijnym
· drastyczne ró¿nice w rozwoju
§ zabór pruski – Wielkopolska – spichlerz gospodarczy Niemiec; ¦l±sk bardziej uprzemys³owiony
§ zabór rosyjski – funkcjonuj± okrêgi przemys³owe
§ Galicja – zastój, bieda galicyjska
· nierównomierny rozwój zaborów i ró¿ne funkcje przez nie pe³nione
· zlepek ca³kowicie odmiennych gospodarczo i cywilizacyjni regionów
· brak ¶rodków inwestycyjnych
· brak kadr o¶wiatowych, technicznych, prawnych, administracyjnych, pochodzili z Galicji
· brak do¶wiadczeñ, tradycji w kierowaniu w³asn± gospodark±
· brak rynku wewnêtrznego
· zerwanie dotychczasowych wiêzi ekonomicznych
· ró¿na waluta
· odmienne systemy prawne
4. Postawa spo³eczeñstwa polskiego
· przekre¶liæ mit, ¿e Polska to pañstwo sezonowe
· mobilizacja ca³ego spo³eczeñstwa czynnikiem ³±cz±cym, scalaj±cym by³o wojsko polskie, które jednoczy³o wszystkie warstwy spo³eczne, by³o ska³± patriotyzmu
· pierwsze osi±gniêcia powojennego okresu
§ utworzenie rynku wewnêtrznego i dostosowanie produkcji do jego potrzeb
§ odbudowa i zinterpretowanie sieci kolejowej
§ zrekonstruowanie gospodarki rolnej
§ rozpoczêto budowê portu i miasta Gdyni
§ rozwój floty handlowej
· odbudowa o¶wiaty
§ 7 II 1919 dekret naczelnika pañstwa o powszechnym obowi±zku szkolnym w zakresie szko³y podstawowej
§ 40 % analfabetów
§ samorzutna akcja budowy szkó³
§ tworzenie wy¿szych uczelni
§ KUL
§ Akademia Górnicza w Krakowie
§ Uniwersytet w Poznaniu
§ Uniwersytet wileñski
§ SGGW w Warszawie
· rozwój kultury
· rozwój o¶wiaty pozaszkolnej
§ Towarzystwo czytelni Ludowych – zabór pruski
§ Polska macierz Szkolna – zabór rosyjski
§ Towarzystwo Szko³y Ludowej – zabór austriacki
§ od 1921 tworzone s± Uniwersytety robotnicze i Ludowe
§ powstaj± instytuty badawcze
§ powstaj± towarzystwa naukowego
Zobacz najciekawsze
pakiety spa ¶l±skie czeka na Ciebei!