I. MIĘDZYNARODOWY RYNEK KREDYTOWY - ISTOTA
W obrotach krajowych i zagranicznych występują różnego rodzaju transakcje kredytowe (zawierane między dłużnikami i wierzycielami), oraz kredyty o szerokiej gamie rodzajowej. Według celu, na jaki udziela się kredyt rozróżniamy kredyty obrotowe, inwestycyjne, hipoteczne, finansowe i handlowe. Ze względu na pochodzenie źródeł środków można wyodrębnić kredyty kupieckie, bankowe, państwowe i kredyty organizacji międzynarodowych. Natomiast według okresu kredyty dzieli się kredyty na krótkoterminowe (do 1 roku), średnioterminowe (od roku do 5 lat) i długoterminowe (powyżej 5 lat). Do instrumentów kredytu krótkoterminowego zalicza się weksle handlowe, weksle skarbowe, pożyczki międzybankowe. Zaś instrumentami kredytu długoterminowego są obligacje. Emitują je rządy, przedsiębiorstwa i banki, oraz zagraniczne rządy i firmy. Kredyty zaciągnięte w formie emisji obligacji mogą być przeznaczone na dowolne cele. Z reguły przeznacza się je na realizację określonych przedsięwzięć gospodarczych. Metodą pozyskiwania nowego kapitału jest emisja akcji. Akcja nie jest jednak instrumentem kredytowym. Stanowi część udziału w majątku przedsiębiorstwa emitującego akcje. Cechą akcji i obligacji jest ich zbywalność na wtórnym rynku papierów wartościowych.
Międzynarodowy rynek kredytowy stanowi nie tylko ważne źródło finansowania przebiegu procesów gospodarczych i inwestycji w gospodarce rynkowej, ale jest również najważniejszym instrumentem transformacji oszczędności w inwestycje w skali narodowej, regionalnej i międzynarodowej. Międzynarodowy rynek kredytowy obejmuje narodowe rynki kredytowe. Na rynku kredytowym przedmiotem podaży i popytu jest specyficzny towar-kapitał pożyczkowy.
Rynek kredytowy składa się z rynku pieniężnego i kapitałowego. Oba te rynki wzajemnie się zazębiają. Najważniejszym kryterium rozróżnienia rynku pieniężnego od kapitałowego jest kryterium ekonomicznego zastosowania kapitału pożyczkowego na obu rynkach. Na rynku pieniężnym przedmiotem popytu i podaży jest kapitał przeznaczony na cele obrotowe przedsiębiorstw. Rynek ten obejmuje procesy pieniężne obiegu. Przedmiotem transakcji są instrumenty krótkoterminowe. Natomiast na rynku kapitałowym mamy do czynienia z popytem i podażą na kapitał pieniężny przeznaczony na cele lokacyjne. Kapitał ten przeznaczony jest na zakup środków trwałych lub długoterminowych papierów wartościowych. Przedmiotem transakcji na tym rynku są instrumenty średnio- i długoterminowe (np. akcje czy obligacje). Zatem problematyka rynku kapitałowego to:
Stan akumulacji kapitału pieniężnego
Stopa akumulacji
Ruch kapitałów lokacyjnych wewnątrz poszczególnych gałęzi gospodarki
Długoterminowe lokaty kapitałowe za granicą
Międzynarodowe przepływy kapitałów długoterminowych
Pomiędzy rynkiem pieniężnym a kapitałowym występuje ustawiczny przepływ środków pieniężnych. Decydującą rolę w tym przepływie odgrywają względy płynności, rentowności i bezpieczeństwa lokaty.
II. EURORYNKI PIENIĘŻNE I KAPITAŁOWE
W Europie Zachodniej wykształciły się w latach sześćdziesiątych nowe rynki pieniężne i kapitałowe określane mianem eurorynków: jest to eurorynek pieniężny (rynek eurowalut , zwłaszcza eurodaolara), oraz eurorynek kapitałowy (głównie rynek euroobligacji). Przyczyną ich pojawienia się były:
Rozwój infrastruktury bankowej
Postępująca na Zachodzie liberalizacja przepisów dewizowych i przepływów kapitałowych
Dynamiczny rozwój handlu światowego w warunkach postępującej internacjonalizacji życia gospodarczego
Zakrojona na szeroką skalę działalność inwestycyjna i lokacyjna przedsiębiorstw wielonarodowych.
Natomiast bezpośrednimi przyczynami powstania rynku euroobligacji było wprowadzenie podatku wyrównawczego w USA w 1964r. i dobrowolnych ograniczeń eksportu kapitału ze Stanów Zjednoczonych w 1965r., oraz rozwój eurorynku pieniężnego, który był ściśle powiązany z rynkiem euroobligacji poprzez działalność na nim eurobanków.
Przedsiębiorstwa wielonarodowe wobec restrykcji wprowadzonych na amerykańskim rynku kapitałowym poszukiwały innych źródeł kredytu średnio- i długoterminowego poza USA i znalazły je z czasem właśnie na rynku euroobligacji.
1. MIĘDZYNARODOWE RYNKI KAPITAŁOWE JAKO ŹRÓDŁO FUNDUSZY DŁUGOTERMINOWYCH
Narastający proces integracji międzynarodowych rynków kapitałowych w różnych częściach globu oraz wzrost zapotrzebowania na fundusze kapitałowe średnio- i długoterminowe przyczyniają się do zwiększenia udziału zagranicznych funduszy w finansowaniu rozwoju przedsiębiorstw. Dotyczy to w szczególności korporacji międzynarodowych, które poprzez swoje filie działające w różnych krajach, mają szeroki dostęp do międzynarodowych rynków finansowych. Podstawowym źródłem zagranicznych funduszy są międzynarodowe rynki finansowe, których działalność skoncentrowana jest w tzw. międzynarodowych centrach finansowych zlokalizowanych m.in. w Londynie, Tokio, Nowym Jorku. Spełniają one ważne funkcje finansowe, do których należy zaliczyć :
§ Transfer krajowych (lokalnych) funduszy pieniężnych, zgromadzonych przez lokalnych inwestorów (depozytariuszy) do krajowych pożyczkobiorców
§ Dostarczanie zagranicznych funduszy, deponowanych przez zagranicznych inwestorów krajowym użytkownikom (lokalnym pożyczkobiorcom)
§ Transfer krajowych funduszy pieniężnych do zagranicznych użytkowników funduszy pieniężnych (pożyczkobiorców)
§ Transfer zagranicznych funduszy z międzynarodowych centrów finansowych offshore do zagranicznych pożyczkobiorców.
Z punktu widzenia wykorzystania długoterminowych źródeł finansowania szczególne znaczenie dla przedsiębiorstw ma międzynarodowy rynek kapitałowy oparty na eurowalutach. Równolegle z rynkami eurowalutowymi funkcjonuje międzynarodowy rynek obligacji, którego podstawę stanowią euroobligacje, umożliwiające zaciąganie zagranicznych pożyczek obligacyjnych. Wyodrębnionym segmentem rynku kapitałowego jest dynamicznie rozwijający się w ostatnich latach międzynarodowy rynek akcji. Międzynarodowy rynek akcji zwiększa potencjalny popyt na także na akcje firm lokalnych, otwierając w ten sposób nowe, korzystniejsze źródła funduszy w porównaniu z lokalnym rynkiem papierów wartościowych. Dynamiczny rozwój międzynarodowych rynków kapitałowych zapoczątkowany w latach osiemdziesiątych spowodował wzrost zainteresowania dużych i średnich firm krajowych oraz korporacji międzynarodowych pozyskiwaniem coraz większych środków finansowych w sposób bezpośredni (tj. z pominięciem banków komercyjnych) z rynków finansowych , z uwagi na większe możliwości obniżenia kosztu kapitału.
2. EUROWALUTOWY RYNEK KREDYTÓW ŚREDNIO- I DŁUGOTERMINOWYCH
Eurowalutowy rynek kredytów średnio- i długoterminowych obejmuje bankowe pożyczki terminowe, denominowane w walutach, które nie są rodzimymi walutami banków udzielających tych pożyczek przedsiębiorstwom, innym bankom, a także rządom innych krajów. Rynek eurokredytowy jest rynkiem zorientowanym na większe firmy, banki i przedsięwzięcia inwestycyjne. Skupia przede wszystkim większe banki komercyjne i inwestycyjne z poszczególnych krajów, które w celu pozyskania dużych ilości kapitału łączą się w tzw. grupy konsorcjalne. Maja one z założenia rozłożyć ryzyko niespłacenia zaciągniętego kredytu na większą liczbę pożyczkobiorców. Grupy konsorcjalne rozwinęły specyficzną formę i technikę kredytowania średnio- i długoterminowego tzw. europożyczki konsorcjalne dla dużych przedsięwzięć inwestycyjnych, podejmowanych przez lokalne firmy czy korporacje międzynarodowe.
Najczęściej spotykanym typem pożyczki konsorcjalnej jest pożyczka terminowa, umarzana w taki sposób, że spłaty pożyczonych funduszy następują w ściśle określonych terminach, które są określane mianem okresów spłat zobowiązań pożyczkowych (odsetek i rat kapitałowych). W konsekwencji spłata (amortyzacja) pożyczki jest dokonywana na podstawie przyjętego harmonogramu obsługi długu. Europożyczki konsorcjalne mogą być udzielane w różnych walutach zagranicznych , jednakże ich podstawową część stanowią pożyczki udzielane w dolarach amerykańskich i euro, a dopiero potem w np. funtach brytyjskich, frankach szwajcarskich. W przypadku pożyczek eurodolarowych, podstawowa stopa oprocentowania kredytów jest ściśle związana z Londyńską Międzybankową Stopą Procentową - LIBOR tj. stopą procentową, zgodnie z którą oferowane są międzybankowe depozyty i pożyczki w Londynie. Pożyczki eurodolarowe udzielane przez banki w formie konsorcjalnych średnio- i długo terminowych, wymagają jednakże korygowania stopy procentowej i dostosowywania jej do poziomu stóp rynkowych, obowiązujących z początkiem kolejnego nowego okresu spłaty rat kapitałowych w ciągu całego okresu użytkowania danego kredytu, zgodnie z wcześniej ustalonymi zasadami. Średnie marże banku wiodącego w zależności od ryzyka kredytowego i pożyczkobiorcy wynoszą 0,5 – 3 %, przy czym są one zróżnicowane także w zależności od waluty, w której jest udzielony kredyt.
Niezależnie od kosztów odsetkowych (związanych z wysokością łącznego oprocentowania w całym okresie kredytowania) banki pobierają jednorazowo dodatkowe opłaty, związane z różnymi dodatkowymi administracyjnymi kosztami przygotowania kredytu konsorcjalnego.
Ponieważ kredytobiorcy są najczęściej bardziej wrażliwi na łączne koszty odsetek od zaciąganych pożyczek, również z tego względu konsorcja bankowe będą dążyć raczej do obniżenia swojej marży odpowiednio do wzrostu stopy LIBOR, zwłaszcza w okresach spadku popytu na kredyty.
Długość okresu kredytowania w przypadku pożyczek eurowalutowych jest także dość zróżnicowana i wynosi średnio od 1 roku do 3 lat dla pożyczek średnioterminowych oraz 4 do 10 lat dla pożyczek długoterminowych.
3. MIĘDZYNARODOWY RYNEK OBLIGACJI
Emisja obligacji jest jedną z form zaciągania kredytu. Kredyt ten może być przeznaczony np. na finansowanie transakcji handlu zagranicznego. W odróżnieniu od emisji obligacji krajowych, z emisją obligacji międzynarodowych mamy do czynienia, gdy obligacje te są emitowane w innym kraju niż kraj będący siedzibą kredytobiorcy.
Rynek obligacji międzynarodowych składa się z dwóch segmentów: rynku obligacji zagranicznych (foreign bonds market) i rynku euroobligacji (eurobonds market). Emisje obligacji zagranicznych dokonywane są przez syndykaty bankowe złożone głównie z banków jednego kraju i denominowane w walucie wewnętrznej tego kraju, natomiast euroobligacje denominowane są w walutach innych niż waluta kraju gdzie dokonywana jest emisja, emisji tej podejmują się zwykle międzynarodowe syndykaty bankowe.
Międzynarodowy rynek obligacji obejmuje emisję, subskrypcję i lokowanie obligacji zagranicznych, tj. obligacji denominowanych w walutach krajów, na obszarze których są one plasowane (z których pochodzą pożyczkobiorcy). Na rynku tym zaciągane są pożyczki euroobligacyjne. Zapewniają one kredytobiorcy siłę kupna, która można dowolnie rozporządzać wybierając najdogodniejsze i najtańsze źródła zakupu.
EUROOBLIGACJA jest papierem wartościowym wystawionym na okaziciela, dlatego też mogą być przedmiotem swobodnego obrotu na rynku finansowym. Stanowi ona zobowiązanie emitenta (wystawcy) do zapłaty właścicielowi (posiadaczowi euroobilgacji) kwoty euroobligacji (jednorazowo lub ratami w określonych terminach) wraz z odsetkami po przedstawieniu tego dokumentu oraz zapłaty kuponów odsetkowych na warunkach w min podanych do czasu wykupu euroobligacji. Emisje euroobligacji rejestrowane są na międzynarodowych giełdach. Są one na nich przedmiotem obrotu. W wyniku gry popytu i podaży kształtuje się rynkowa cena euroobligacji w postaci jej kursu. Istnieje pierwotny i wtórny rynek euroobligacji. Na rynku pierwotnym plasuje się nowo emitowane obligacje, a na rynku wtórnym przedmiotem transakcji są euroobligacje przed terminem ich wykupu.
Emitenci euroobligacji zgłaszają popyt na rynku euroobligacji, a nabywcy euroobligacji tworzą podaż środków na tym rynku.
Euroobligacje emitują 4 główne sektory (podaż):
§ Sektor publiczny – obejmujący rządy, przedsiębiorstwa państwowe oraz władze terytorialne
§ Sektor prywatny finansowy – banki komercyjne i wyspecjalizowane instytucje finansowe
§ Sektor prywatny niefinansowy - przedsiębiorstwa prywatne, spółki akcyjne, wielkie korporacje międzynarodowe
§ Sektor organizacji międzynarodowych – grupa Banku Światowego, Europejski Bank Inwestycyjny
Euroobligacje nabywają (popyt):
§ Indywidualni inwestorzy (oszczędzający)
§ Instytucjonalni inwestorzy – tj. wielkie towarzystwa ubezpieczeniowe, publiczne i prywatne fundusze emerytalne,
§ Banki komercyjne
Kupno obligacji jest dla nich formą lokaty kapitału. Przynosi im określone korzyści. Istnieje tu możliwość uzyskania wyższych dochodów niż w przypadku kupna obligacji emitowanych na narodowych rynkach kapitałowych. Chodzi tu głównie o względy rozłożenia ryzyka i zabezpieczenia się przed ryzykiem oraz sprawy unikania opodatkowania dochodów z posiadania euroobligacji. Kupno euroobligacji jest dla indywidualnych inwestorów formą długoterminowego oszczędzania.
Charakterystyczną cechą międzynarodowego rynku obligacji jest to, że papiery te są sprzedawane zawsze poza granicami kraju ich pochodzenia. Obligacje zagraniczne mogą być wyemitowane, rozprowadzane i sprzedawane w jednym kraju lub jednocześnie w wielu krajach, co jest typowe dla euroobligacji, które stanowią obecnie największy segment rynku obligacji międzynarodowych. Na rynku zagranicznych obligacji znane są w szczególności:
§ Obligacje jankeskie – czyli obligacje zagraniczne emitowane przez amerykańskie firmy poza rynkiem USA
§ Obligacje samurajskie – obligacje zagraniczne firm i banków japońskich, emitowane poza granicami Japonii
§ Euroobligacje – czyli narodowe obligacje, emitowane przede wszystkim w euro, eurodolarach oraz innych walutach europejskich, poza granicami tych krajów, w walucie których obligacje te są denominowane
Euroobligacje są emitowane generalnie przez duże firmy krajowe i międzynarodowe, o uznanej reputacji finansowej oraz administracje rządowe różnych krajów, w celu uzyskania długoterminowych funduszy inwestycyjnych. Ich subskrypcją i dystrybucją miedzy wielu inwestorów międzynarodowych zajmują się konsorcja bankowe. Sposób organizacji konsorcjum i procedura subskrypcji emisji i sprzedaży są podobne do systemu udzielania konsorcjalnych pożyczek eurowalutowych. Podobnie jak w przypadku obligacji krajowych, euroobligacje emitowane są ze stałym i zmiennym oprocentowaniem. Różnice to m.in.:
Technika emisji, która polega na większym zdywersyfikowaniu plasowania emisji obligacji na wybranych rynkach zagranicznych, w ten sposób obligacje te są wyłączone spod wpływu ustawodawstwa krajowego
Euroobligacje są sprzedawane jednocześnie w wielu krajach przez grupę banków zajmujących się subskrypcją i dystrybucją emisji
Opodatkowanie dochodów z obligacji; otrzymywane odsetki z tytułu zainwestowania w euroobligacje nie są obciążone podatkiem u źródła
Na rynku euroobligacji występują różne typy obligacji: zwykłe, o stałym i zmiennym oprocentowaniu oraz wyspecyfikowanych terminach płatności, jak i obligacje zamienne na akcje. Jednak największa część emisji euroobligacji przypada na obligacje zwykłe o zmiennym oprocentowaniu (floating rate notes - FRNs). Gwarantują one inwestorom, zazwyczaj z góry ustalone, minimalne oprocentowanie powyżej stopy LIBOR, wypłacane na koniec każdego półrocznego okresu płatności. Emitowane obligacje typu FRNs mają z reguły wyższą wartość nominalną (5000 USD, 10000 USD, 100000 USD) niż obligacje o stałym oprocentowaniu, ponieważ są kierowane do instytucjonalnych inwestorów. Na rynku finansowym są one notowane w formie premii lub dyskonta, w stosunku do gwarantowanej stopy procentowej (LIBOR + 1%).
Informacje o przewidywanej transakcji sprzedaży nowej emisji euroobligacji są zamieszczane w międzynarodowej prasie finansowej. Przy ich emisji nie są wymagane żadne dodatkowe informacje finansowe typu: bilanse, rachunki wyników dotyczące zdolności kredytowej pożyczkobiorcy. Nabywane są one wyłącznie dzięki pełnemu zaufaniu inwestorów do działalności międzynarodowych syndykatów, promujących emisję papierów wartościowych dużych firm, banków, dających pełną gwarancję zwrotu pożyczonych pieniędzy oraz odpowiedniego oprocentowania.
Rynek euroobligacji ma pomyślne perspektywy rozwoju w nadchodzących latach. Ulega on coraz większej dywersyfikacji, zarówno pod względem plasowania nowych emisji euroobligacji, ich geograficznego zróżnicowania, jak i pod względem organizacyjnym. Indywidualni i instytucjonalni inwestorzy mają do niego zaufanie. Wynika ono m.in. z dużej sprawności eurobanków w plasowaniu nowych emisji euroobligacji, a także z działania wtórnego rynku euroobligacji.
Rynek euroobligacji stał się trwałym elementem międzynarodowego rynku kredytowego. Elastyczny w swym działaniu, szybko dostosowuje się do zmieniających się warunków funkcjonowania gospodarki światowej. Duży wpływ na rozwój rynku euroobligacji wywierać będzie nadal sytuacja na rynku eurowalut i występujące na nim tendencje rozwojowe po stroni popytu i podaży. Oba te rynki zaspokajać będą popyt na fundusze ze strony szerokiej grupy pożyczkobiorców z różnych krajów.
Warto wspomnieć o sukcesie emisji polskich euroobligacji w 1995r. Było duże zainteresowanie i planowaną wartość emisji równą 200 mln USD podwyższono na 250 mln USD. Ponad połowa euroobligacji trafiła do instytucjonalnych inwestorów z USA, 35% ulokowano w Europie, a reszta znalazła nabywców na Dalekim Wschodzie – głównie w Japonii, i Korei Płd. Oprocentowanie tych euroobligacji wynosiło 7,75%. Druga emisja polskich euroobligacji odbyła się w 1996r. tym razem denominowana w markach niemieckich. Okazała się ona znacznym sukcesem dla całej naszej gospodarki. Ważną cechą tej emisji były niewielkie rozmiary i niskie oprocentowanie – 6,125%. 24% tych euroobligacji zakupili prywatni inwestorzy, większość trafiła do banków zagranicznych i instytucji finansowych.
4. MIĘDZYNARODOWY RYNEK AKCJI
Międzynarodowy rynek akcji jest trzecią częścią rynku kapitałowego, który umożliwia gromadzenie środków finansowych niezbędnych do dalszego rozwoju poszczególnych firm oraz sprawne zarządzanie funduszami kapitałowymi, poprzez ich lokowanie w wybranych krajach i walutach. Korzyści dla firm rozprowadzających emisje nowych akcji można sprowadzić do:
§ Możliwości obniżenia kosztu kapitału, w porównaniu z innymi źródłami długookresowego finansowania
§ Zabezpieczenia potrzebnych funduszy w najbardziej pożądanych walutach z punktu widzenia minimalizacji ryzyka kursowego
§ Uzyskania odpowiednio dużych środków finansowych, których nie można uzyskać§ z nowych, lokalnych rynków kapitałowych
Ponadto sprzedaż emisji na rynkach zagranicznych zwiększa potencjalny popyt na akcje firmy, a tym samym może wpływać na wzrost kursu akcji - w rezultacie przyciąga nowych inwestorów. Większe subskrypcje emisji akcji, adresowanych do inwestorów zagranicznych i lokowanych wyłącznie na rynku międzynarodowym, pojawiły się dopiero w połowie lat osiemdziesiątych (przykładem mogą być np. emisje akcji firmy British Gas czy holenderskiego towarzystwa lotniczego KLM) Akcje emitowane na międzynarodowych rynkach kapitałowych mogą być wykorzystywane do finansowania dalszego rozwoju korporacji nie tylko w krajach pozbawionych własnych kapitałów.
Emisje międzynarodowe akcji można podzielić na dwie kategorie. Firmy amerykańskie zazwyczaj przygotowują podwójna ofertę sprzedaży emisji akcji, która zostaje podzielona na dwie transze: krajową i zagraniczną, przy czym każda z transzy rozprowadzana jest przez odrębną instytucję zarządzającą emisją. Z kolei firmy europejskie przygotowują najczęściej emisje euroakcji w formie jednej transzy, którą przejmuje międzynarodowy syndykat emisyjny, kierowany przez pojedynczą instytucję promującą (np. bank). Syndykat ten plasuje od razu całą emisję na rynku europejskim.
Ważnym ogniwem rynku kapitałowego, ułatwiającym lokowanie emisji akcji międzynarodowych na rynku wtórnym są największe giełdy walutowe papierów wartościowych, na których sprzedaje się około 20 % ogólnej wartości papierów wartościowych wprowadzonych do obrotu międzynarodowego. Z uwagi na zróżnicowane warunki dopuszczenia papierów wartościowych do obrotu na głównych giełdach światowych, obrót zagranicznymi akcjami koncentruje się na tych giełdach gdzie występują bardziej liberalne wymagania (np. w Stanach Zjednoczonych warunki dopuszczenia akcji zagranicznych do sprzedaży i notowań na giełdzie są bardzo restrykcyjne).
PODSUMOWANIE
Firmy poszukujące zagranicznych funduszy kapitałowych mogą liczyć na trzy podstawowe źródła ich pozyskania:
Międzynarodowe kredyty średnio- i długoterminowe (w szczególności eurokredyty)
Obligacje zagraniczne i euroobligacje
Emisje akcji zagranicznych
Rola tych źródeł finansowania nie jest w poszczególnych krajach jednakowa. Na przykład firmy japońskie czy niemieckie w dużym stopniu opierają się na kredytach międzynarodowych, podczas gdy firmy amerykańskie i brytyjskie pozyskują kapitał przed wszystkim z międzynarodowych emisji papierów wartościowych. W skali światowej maleje dziś znaczenie pozyskiwania kapitału przez przedsiębiorstwa za pomocą zagranicznych pożyczek średnio- i długoterminowych, udzielanych przez banki międzynarodowe w walutach zagranicznych.
Proces zwiększania udziału rynkowych papierów wartościowych, emitowanych na międzynarodowych giełdach, w źródłach finansowania zagranicznego przedsiębiorstw, kosztem udziału międzynarodowych pożyczek bankowych jest najbardziej charakterystycznym zjawiskiem w transformacji struktury międzynarodowego rynku kapitałowego.
Z punktu widzenia ekspansji międzynarodowych rynków kapitałowych szczególnym zjawiskiem było powstanie i rozwój rynku eurowalutowego. Początkowo rynek ten stanowił źródło depozytów i kredytów krótkoterminowych, zaciąganych w celu finansowania handlu zagranicznego. Stopa oprocentowania wkładów międzybankowych na tym rynku, tzw. stopa LIBOR, stała się podstawą przy określeniu wysokości oprocentowania pożyczek, udzielanych w walutach zagranicznych. Rozwój rynku eurowalutowego doprowadził też do pojawienia się ważnego segmentu rynku kapitałowego, a mianowicie rynku eurokredytów, czyli kredytów na długookresową działalność gospodarczą, udzielanych przez banki międzynarodowe w eurowalutach. Eurokredyty są pożyczkami średnioterminowymi (okres 5-8 lat). Kluczową rolę w udzielaniu tych kredytów odgrywają międzynarodowe konsorcja bankowe (syndykaty bankowe).
Równolegle z rynkiem eurokredytowym rozwija się dynamicznie najważniejszy obecnie segment rynku kapitałowego – rynek euroobligacji. Obecnie rynek euroobligacji osiągnął taką wielkość, że może on zaspokoić dowolne zapotrzebowanie na pożyczki długoterminowe z zagranicy. Operacje finansowe na rynku euroobligacji są w zasadzie wolne od podatków, gdyż nie podlegają jurysdykcji finansowej obejmującej banki krajowe.
W ostatnich latach zauważalny jest również wzrost zagranicznych emisji akcji firm, zwłaszcza korporacji międzynarodowych. Możliwości zwiększenia kapitału podstawowego za pośrednictwem emisji zagranicznej akcji wykorzystują w szczególności przedsiębiorstwa amerykańskie. Światowe giełdy papierów wartościowych stanowią przede wszystkim rynek wtórny dla wyemitowanych akcji firm zagranicznych, umożliwiając finansowanie dużych zagranicznych przedsięwzięć inwestycyjnych, czemu nie byłby w stanie sprostać krajowy rynek giełdowy.
BIBLIOGRAFIA:
K. Zabielski „Finanse międzynarodowe” – Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
Redakcja naukowa: Rett R. Ludwikowski „Regulacje handlu i biznesu międzynarodowego. Tom II – Międzynarodowe Transakcje biznesowe” Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 1998.
E. Najlepszy „Zarządzanie finansami międzynarodowymi” – PWE, Warszawa 2000.
Redakcja naukowa: W. Przybylska-Kapuścińska „Rynek pieniężny i kapitałowy” – Akademia Ekonomiczna w Poznaniu, Poznań 2000.
Adam Mickiewicz "Dziady część III"