Gospodarka
Czynniki przyrodnicze: klimat (wilgotny, dł. okres wegetacyjny, umiarkowane temp.), żyzność gleby (czarnoziemy, brunatne, gleby astrefowe: mady, czarne ziemie bagienne), ukształtowanie pow. (tereny nizinne, lekko pofałdowane, przedgórza, stoki starych wyżyn, kotliny śródgórskie), stosunki wodne.
Żyzność gleb: naturalna zdolność gleby do przekazywania rosnącym na niej roślinom potrzebnych im składników min.
Urodzajność gleb: gleby mało żyzne można uczynić urodzajnymi, zdolnymi do pozyskiwania wysokich plonów, tylko przez zabiegi sztuczne.
Gospodarka ekstensywna: stosowana jest w krajach posiadających duże pow. użytków rolnych (USA, Kanada, Argentyna, Rosja). Wzrost produkcji rolnej uzyskuje się przy małych nakładach pracy. Daje stosunkowo niskie plony na ha, ale pod wzg. ilościowym duże zbior
Gospodarka intensywna: stosowana w krajach wysoko rozw., ale nie dysponujących dużymi obszarami gruntów ornych (Belgia, Holandia, Wie. Bryt., Dania). Polega na zwiększeniu produkcji rolnej za pomocą wzrastających nakładów pracy żywej lub uprzedmiotowionej, przypadających na jednostkę użytków rolnych.
W państwach rozwijających się posiadają cą dużą il. ludności (Indie, Chiny, Brazylia) gosp. intensywna. W krajach średnio rozw. (Polska, Grecja, Portugalia, Hiszpania) prowadzi się gosp. intensywną, przy dużych nakładach pracy żywej i uprzedmiotowionej , jak i ekstensywną.
Zboża-pszenica żyto, jęczmień, owies, ryż, kukurydzę, proso i sorgo.
Pszenica-najwięcej: Eurazja (stanowi tam zwarty pas ciągnący się od śr. Hiszpanii, przez Francję, Włochy, Niemcy, Polskę, Czechy, Słowację, Węgry, Rumunię, Ukrainę, Rosję, Turcję, aż do Chin), prerie USA, Poł. Kanada, Argentyna, Australia Poł.-Ws. Zbiory cały rok. Najwyższe plony: Dania, Francja, Niemcy, Holandia. Najw. producenci: Chiny, USA, Indie, Rosja, Francja.
Ryż: Chiny, Azja Poł.-Ws., Delta Nilu, Wybrzeże Kości Słoniowej, Nizina Zatoki w USA, Hiszpania, Włochy. Najw. producenci: Chiny, Indie, Indonezja, Bangladesz.
Kukurydza: w Europie od ujścia Garonny, wzdłuż podnóży Karpat, Kotliny Naddunajskiej, Niziny Węgierskiej, Ukrainy, aż do Kałkazu, Am. Pół., Am. Poł. Najważniejsi producenci i eksporterzy: USA, Chiny, Brazylia, Meksyk.
Żyto i owies: małe wymagania glebowe, odporne na suszę, klimat umiarkowany. Azja, Am. Pół., Eur. Śr, Pół, Ws, aż po 63^ szer. geogr. Pół. Spadek uprawy tych zbóż.
Ziemniaki: do najw. producentów nal: Chiny, Rosja, Polska, USA
Plony: wydajność ziemiopłodu
Zbiory: wartość zebranego ziemiopłodu z powieszchni zasianej
Świnie: pogłowie rośnie. Najw. hodowcy: Chiny, USA, Brazylia, Polska.
Owce: Gł. hodowcy: Australia, Nowa Zelandia, Wie. Bryt., Irlandia, Turcja, Hiszpania.
Rol. krajów wys. rozw.: duża produkcja zbóż, wys. prod. roślin przemysłowych, owoców, zwierząt, duże gospodarstwa, mechanizacja upraw, wysoka gosp. towarowa.
Gospodarka towarowa: produkcja rolnicza jest nastawiona przede wszystkim na sprzedaż produktów rolnych, ściśle związana z polityką cen na produkty rolne. Jej rozmiary są uwarunkowane rynkiem zbytu.
Chów zwierząt: racjonalne utrzymanie zw. gosp., zapewniający im odp. warunki, w celu optymalnego uzyskania ich cech użytkowych. Hodowla-zajmuje się ulepszaniem dziedziczny. cech zw. dom. przez ich selekcję i wytwarzanie nowych ras o pożądanych cechach.
Infrastruktura: baza materiałowo techniczna, umożliwiająca prawidłowe funkcjonowanie danego działu produkcji.
Adam Mickiewicz "Dziady część III"