George Byron "Giaur"

George Byron "Giaur"

Twórczość Byrona odegrała istotną rolę w kształtowaniu się oblicza europejskiego romantyzmu. Utwór jest powieścią poetycką - to gatunek charakterystyczny dla romantyzmu. Napisana jest wierszem i jej charakterystyczną cechą jest to, iż łączy w sobie elementy różnych rodzajów literackich - liryki, epiki czy dramatu.. W powieści takiej nad fabułą dominuje postawa bohatera. A zatem nie wydarzenia są najistotniejsze, lecz kształt osobowości bohatera, jego refleksje o życiu, sensie egzystencji.

Główną treścią życia Giaura jest miłość - tragiczna i uwieńczona tragicznymi konsekwencjami. Pokochał nałożnicę Hassana, który domniemując zdradę wrzucił ją w worku do wody. Giaur wstąpił do klasztoru. Tam jednak nie nastąpiło jego nawrócenie, znalazł ciszę i spokój potrzebne do rozważań nad głębią swojego cierpienia. Wstąpienie do klasztoru to wyraz buntu metafizycznego skierowanego przeciwko Bogu, konsekwencjom Jego działania, własnej egzystencji. Nie akceptuje norm etycznych, przeciwstawia się prawdom świata. Giaur snujący się po korytarzach klasztoru jest przyrównany do diabła. Charakteru religijnego nie ma także przedśmiertna rozmowa z mnichem - bohater nie żałuje żadnego ze swoich występków, chce tylko swą historię przekazać innemu człowiekowi. Nie spowiada się Bogu, bo jedynie człowiek może go zrozumieć.

Bohater bajroniczny reprezentuje nurt romantyzmu zbuntowanego - ten bohater jest kimś, kogo życie koncentruje wokół egzystencjalnego buntu. Jego głównymi składnikami są normy społeczne, etyczne, moralne świata, jest poszukiwaniem przygody i ekspresją własnego "ja".

Autor przedstawia Grecję w szerokim, rozbudowanym kontekście historycznym. Przypomina o dawnej świetności Greków, o wydarzeniu, które symbolizuje tą świetność - obronie Termopili. Obraz dawnej Grecji zestawia z jej współczesnością. Pokazuje jakiej degradacji duchowej ulega naród żyjący w niewoli - ona deprawuje, odbiera poczucie człowieczej godności. W takich okolicznościach walka o wolność staje się świętą, ponadpokoleniową powinnością. Byron wzywał Greków aby pamiętali o swojej tradycji i zrzucili jarzmo tureckiej niewoli.

W drugiej połowie czerwca 1822 roku ukazał się w Wilnie pierwszy tomik poezji Adama Mickiewicza. Główny trzon stanowił cykl wierszy pt. "Ballady i romanse". Są one owocem pracy Mickiewicza z lat 1819 - 1821. Rok 1821 przyjmuje się z symboliczną datę romantyzmu.

Ballada to gatunek literacki obejmujący pieśni o charakterze epicko - lirycznym. Pierwotnie była to epicka pieśń ludowa o rodowodzie celtyckim rozwijająca się od XII w., szczególnie zaś od XII do XVI w literaturze angielskiej i szkockiej. Podstawą kompozycji jest konfrontacja zaintrygowanego narratora - obserwatora zagadkową dla niego akcją, opartą zazwyczaj na motywach fantastyki ludowej.