W celu
uniezależnienia telewizji od opcji politycznych powstała Krajowa Rada
Radiofonii i Telewizji. W związku z pojawieniem się na rynku innych
niepublicznych organizacji telewizyjnych, doszło do konieczności stałego
reformowania zasad ich funkcjonowania. Przełom 1996–97 zdominowały decyzje
kończące proces koncesyjny, który sfinalizował okres kształtowania rynku niepublicznych
nadawców telewizyjnych i radiowych. W dziedzinie telewizji oznaczało to
istnienie kilku sieci ponadregionalnych, które zgodnie z zapisami koncesyjnymi
będą mogły utworzyć sieć sfederowaną.
Wydane w latach
90-tych liczne zmiany przepisów o radiofonii i telewizji oraz rozporządzenia
Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, dotyczyły zwłaszcza uporządkowania
problemów finansowych, przedstawiania w programach telewizji publicznej
stanowisk partii politycznych, związków zawodowych i związków pracodawców. Wydano
rozporządzenia w sprawie zakazu sponsorowania określonych audycji i określonych
sposobów sponsorowania oraz zasad działalności reklamowej. Równocześnie wzięto
pod uwagę ochronę wolności i niezależności nadawców przy jednoczesnej trosce o
to by nadużywanie wolności nie stało się przyczyną procesów szkodliwych
społecznie. Szczególne trudne było tworzenie warunków dla działania mechanizmów
rynkowych, a jednocześnie korygowanie skutków ich działania z dostosowaniem do
unormowań międzynarodowych.
Obecnie telewizję
publiczną tworzy spółka Telewizja Polska S.A. zawiązana w celu tworzenia i
rozpowszechniania ogólnokrajowych programów I, II i TV Polonia oraz
regionalnych programów telewizji. Jako spółka akcyjna rozpoczęła działalność 1
stycznia 1994. Powstała na podstawie ustawy z 29.12.1992 w wyniku
przekształcenia działającej od 1952r. Telewizji Państwowej Komitetu ds. Radia i
Telewizji. Mimo iż wywodzi się ona z monopolistycznej telewizji państwowej
zmieniły się zasady jej działania na rynku mediów, w związku z istniejącymi
uregulowaniami prawnymi i zasadami konkurencyjności. Jest jedynym ogólnopolskim
nadawcą publicznym mającym spełnić trzy podstawowe zadania: dostarczać
informacji, upowszechniać wiedzę i zapewniać rozrywkę. Audycje zrealizowane w
kraju stanowią 68,5% emisji. Finansowane są z opłat abonamentowych, reklam oraz
sprzedaży usług i licencji programowych. Wśród wielu gatunków programowych na
szczególną rolę TVP S.A. złożyły się programy informacyjne, transmisje z Sejmu
i Senatu, transmisje z ważnych wydarzeń i programy publicystyczne. Artykuł 21
ustawy o radiofonii i telewizji i dokument programowy “Misja TVP S.A.” stawia
przed tą instytucją szczególne zadania w zakresie realizacji polityki
informacyjnej. Programy te z dbałością odnosić się mają do postaw
światopoglądowych i konwencji obyczajowych, w tym także kulturowych i
narodowych. Wszelkie opinie i oceny na tematy społeczne i polityczne powinny
być podawane ze wskazaniem ich źródła oraz zachowania zasady równowagi w
prezentowaniu zróżnicowanych stanowisk i poglądów. Istotnym jest by jako
instytucja nie zajmować własnego stanowiska ani formułować i nie wyrażać
własnych poglądów w sprawach politycznych i w sprawach będących przedmiotem
debat publicznych.
Obecny stan
wyposażenia technicznego odpowiadający standardom Europejskim pozwala na
bezpośrednie i szybkie transmisje z wydarzeń w terenie. Według danych z
Internetu baza transmisyjna TVP S.A. dysponuje pięcioma nowoczesnymi wozami,
wozem cyfrowym - 10 kamerowym, a wszystkie oddziały terenowe posiadają własne
wozy transmisyjne i łączowe. Teleinformatyczna sieć strukturalna TVP S.A.,
która obejmuje wszystkie główne obiekty w Warszawie i oddziały terenowe
dysponuje łączem do ogólnoświatowej sieci Internet, co umożliwia korzystanie z
usług typu WWW i poczty elektronicznej. Zastosowane zostały nowoczesne, szybkie
technologie sieciowe (światłowodowa sieć szkieletowa). Rozbudowa sieci umożliwi
przesyłanie telewizyjnych sygnałów cyfrowych pomiędzy studiami, zespołami
postprodukcyjnymi i zespołami grafiki komputerowej (technologie typu ATM lub
Fiber Channel). Rozbudowywane są sieciowe systemy dziennikarskie typu news
room. Sieci teleinformatyczne w oddziałach terenowych połączone zostały łączami
telekomunikacyjnymi (Frame Relay) z siecią w Warszawie.
Zatrudnieni
pracownicy nie mogą uprawiać agitacji czy propagandy politycznej. Tylko w
szczególnie uzasadnionych przypadkach, mogą we własnym imieniu zajmować
stanowisko w sprawach społecznych i politycznych. Powinni oni przestrzegać
zasad etyki zawodowej kierując się wrażliwością na potrzeby odbiorców,
dochodzić pełnej prawdy i służyć realizacji prawa społeczeństwa do jej
poznania. Według założeń TVP S.A. w każdym ze swoich programów ogólnokrajowych
przeznacza średnio co najmniej 15% czasu antenowego na gatunki informacyjno
publicystyczne. Zatrudnia ona blisko 600 dziennikarzy (dane na dzień
01.01.1997). Dziennikarze ci zostali wyposażeni w potężny instrument obronny,
którym jest prawo do krytyki i satyry z zastrzeżeniem, że działać będą zgodnie
z zasadami rzetelności staranności i prawdy. Obowiązujące prawo prasowe, ustawa
o radiofonii i telewizji (np.: art. 3,18) wraz z innymi aktami prawnymi (Kodeks
Cywilny, Kodeks Karny), regulują kwestie odpowiedzialności prawnej
dziennikarzy. Zgodnie z terminologią ustawową naruszenie prawa spowodowane
opublikowaniem materiału drukowanego lub emitowanego dotyczy najczęściej ludzi
i ich problemów czyli naruszania dóbr osobistych, najczęściej danych prywatnej
sfery życia nie wiążących się bezpośrednio z działalnością publiczną danej
osoby. Nie wolno wypowiadać opinii co do rozstrzygnięcia w postępowaniu sądowym
przed wydaniem orzeczenia lub publikować danych osobowych i wizerunku osób w
sądzie bez ich zgody. Zgody osoby udzielającej informacji wymaga także
rozpowszechnienie zapisów fonicznych i wizualnych. Natomiast postępowanie
związane z przedstawianiem w programach TVP S.A. węzłowych spraw publicznych
reguluje art.23 Ustawy o Radiofonii i Telewizji z 29.12.1992 oraz
rozporządzenie KRRiT z 13.05.1994. W tych uwarunkowaniach działać musi w Polsce
telewizja publiczna, szczególnie w zakresie informacji i publicystyki.
Wydaje mi się, że
generalnie przepisy dotyczące funkcjonowania telewizji publicznej są
przestrzegane. Duże doświadczenie w tym zakresie, stawia TVP S.A. na dobrej
pozycji w porównaniu do telewizji komercyjnych. Zasięg jej odbioru i mnogość
programów informacyjno-publicystycznych powodują, że dociera ona do szerokiego
ogółu odbiorców pod tzw. “strzechy”. Jest największym producentem informacji
telewizyjnych w Polsce. Współpracuje z większością światowych agencji
informacyjnych. Transmituje także obrady Polskiego Parlamentu, istotne wizyty
mężów stanu, kongresy i międzynarodowe spotkania. Przygotowuje codziennie ponad
20 wydań audycji informacyjnych (np.: Wiadomości, Panorama, Teleexpress, W
centrum uwagi). Programy te mają ogromną widownię w kraju, np.: w 1996 oglądało
je średnio ok. 41% widzów.
Programy informacyjne
telewizji publicznej uzupełniają się w zakresie treści, formy i czasu
nadawania. Dla wnikliwego telewidza istnieje więc możliwość zapoznania się z
różnym spojrzeniem na dany problem. Nie oznacza to, że poszczególne redakcje
TVP S.A. są całkowicie apolityczne i niezależne. Ogólnie znane są próby
oddziaływania polityków na media, a szczególnie telewizję publiczną. Uważam, że
pod tym względem lepszą sytuacje mają telewizje komercyjne, często związane z
danym człowiekiem czy opcją polityczną. Dzięki korzystniejszym warunkom
finansowania i organizacji, obserwuję często atrakcyjniejsze formy działalności
publicystycznej tych telewizji. Przykładowo popularna audycja TVP S.A. “Tok
Szok” nadawana jest obecnie w P.T.S. POLSAT S.A.
Według mojej wiedzy
problemem telewizji publicznej jest także nadmierna struktura administracyjna i
sposoby zarządzania. TVP S.A. jest spółką skarbu państwa podlegającą wpływom i
kontroli ze strony różnych komisji Sejmu i Senatu, co utrudnia procesy
restrukturyzacyjne. Tymczasem telewizje komercyjne czerpią w tym zakresie
pomysły naśladujące telewizje zagraniczne co ułatwia im prywatna własność. Istotnym
zagadnieniem w organizacji telewizji niepublicznych jest tworzenie ich od nowa,
często w oparciu o wieloletnie doświadczenia, umożliwiające uniknięcie
popełnionych błędów w tzw. telewizji państwowej. TVP S.A. jako spadkobierca
minionej epoki borykać się musi z wieloma problemami, zwłaszcza dotyczącymi
struktury zatrudnienia. Strategie działania i podstawowe założenia reformy TVP
S.A. zostały przyjęte we wrześniu 1997r. Wymagały one wielomiesięcznych
konsultacji z organizacjami związkowymi, Krajową Radą Radiofonii i Telewizji,
sejmową Komisją Kultury i Środków Przekazu, a także szerokiej debaty prasowej.
“Strategia” ta różniła się od koncepcji KRRiT wieloma szczegółami zwłaszcza w
zakresie działań producenckich i technologiczno-technicznych. Wskazuje to jak
skomplikowanym procesem są przemiany dotyczące telewizji publicznej.
Uważam, że pozytywnym
zjawiskiem w TVP S.A. są formy samokontroli w zakresie programów
informacyjnych. Według badań programy polskiej telewizji publicznej są
podstawowym źródłem informacji dla 82% respondentów. Ponad 70% ocenia programy
te jako dobre i bardzo dobre, a 65% badanych za wiarygodne. Ponad połowa
badanych twierdzi, że TVP S.A. jest neutralna w prezentowaniu życia
politycznego i społecznego. Co trzeci Polak (34%) uważa program TVP S.A. za
lepszy od programu innych stacji, 15% ocenia go jako gorszy, a 41% że jest taki
sam. Dwie trzecie Polaków (66%) uważa, że telewizja publiczna ma do wypełnienia
wobec społeczeństwa szczególne obowiązki określane jako “misja”, 21% jest przeciwnego
zdania. W opinii społecznej misja ta polega na dostarczaniu informacji (53%),
edukowaniu (36%), a znacznie rzadziej dostarczaniu rozrywki (12%). Co zgodne
jest z dokumentami “Misja TVP S.A.” jako nadawcy publicznego. Najwięcej
pozytywnych ocen przyznano telewizji publicznej za pełnienie roli informacyjnej
w zakresie wydarzeń krajowych (83%) jak i zagranicznych (87%). Nieco mniej
odbiorców aprobuje sposób realizowania telewizji edukacyjnej (69%) oraz
rozrywkowej (67%). Jedna trzecia odbiorców odczuwa niedosyt wiadomości o
społeczeństwie, a jedna czwarta o kulturze i o gospodarce. Nawet niezadowoleni
wskazują na rzetelne informowanie i popularyzację wiedzy. W opinii odbiorców
TVP S.A. w wysokim stopniu stosuje się do ustawowych zasad dotyczących treści
nadawanych programów.
Uważam, że w formule
polskiej telewizji publicznej sprawą najistotniejszą jest jednak jej
długoletnia tradycja, tak bardzo ważna w życiu każdego społeczeństwa.
Przyzwyczajenie Polaków w kraju i zagranicą do odbioru telewizji publicznej
jest nie do przecenienia. Myślę, że pomysły niektórych polityków dotyczące
likwidacji TVP S.A. są nierealne i nie zostaną nigdy zrealizowane. Podsumowując
przedstawiony pogląd na działalności telewizji publicznej w Polsce, ważne jest
podkreślenie, że funkcjonuje ona w trudnych realiach i warunkach
geopolitycznych. Walka o władze, zmiany przepisów, szybkie wprowadzanie
najistotniejszych reform społecznych często powodują w mediach dezinformację. W
chaosie polityki informacyjnej telewizja publiczna odgrywa niezwykle ważną,
szczególną rolę. Dla większości zagubionego społeczeństwa stara się być
rzetelna i wiarygodna. Dlatego ta jej rola wydała mi się godna podkreślenia.
Mit grecki - pojęcie i podział
Biblia
Literatura parenetyczna; ideał rycerza i władcy, ascety - świętego, oraz kochanka
Quo Vadis
"Treny" J. Kochanowskiego
Topos śmierci w kulturze i sztuce średniowiecza
Adam Mickiewicz „Dziady” cz. II, IV, I
Molier "Świętoszek" - charakterystyka Tartuffe'a
Filozofowie greccy.
Barok - literackie i ideowe wyznanie epoki
Henryk Sienkiewicz „Potop”
Barok - charakterystyka epoki.
„Pan Tadeusz” czyli Ostatni zajazd na Litwie...
Filozofia starożytnej Grecji i Rzymu
Wizja Boga, świata i człowieka...
Prometeizm i mesjanizm w "Dziadach części III" Adama Mickiewicza
Wybrane mity greckie, ich sens oraz ponadczasowy charakter
"Świętoszek” Molier’a – charakterystyka postaci
Porównaj dwie wybrane relacje literackie z życia w obozach