|
|
|
|
Epos (z greckiego znaczy
"słowo") = epopeja. Cechy eposu starożytnego: 1. Jest
to rozbudowany utwór wierszowany, przedstawiający dzieje legendarnych lub
historycznych bohaterów na tle wydarzeń przełomowych dla danej społeczności
lub narodu. 2.
Występuje paralelizm akcji (dwutorowość), fabułę tworzyły równoległe ciągi
wydarzeń - działalność ludzi i działalność bogów. 3. O
wyniku końcowym akcji decydowało Przeznaczenie, któremu podlegali zarówno
ludzie jak i bogowie. 4. Autora
cechował obiektywizm, wydarzenia przedstawiał z epickim dystansem. 5.
Podniosły styl obfitował w realistyczne, drobiazgowe opisy. 6.
Narrator ujawnia się w inwokacji, czyli bezpośrednim zwrocie do muz z prośbą
o natchnienie. Rodzaje i
przykłady: Najwcześniejszy
grecki epos bohaterski. Homer: "Iliada"
(Ilios - Troja) przełom IX/VII w.p.n.e. 24 księgi, ton bardzo podniosły,
historia 40 dni 10-ego roku oblężenia Troi przez Greków. "Odyseja"
pierwsza połowa VIII w. p.n.e., opisuje tułaczkę Odysa wracającego do
rodzinnej Itaki. Hezjod: "Teogonia",
epos kosmologiczny o powstawaniu bogów i ludzi "Katalog
niewiast" (zachowane fragmenty), epos genealogiczny opowiadający o
początkach rodów, których protoplastami byli potomkowie bogów i kobiet
śmiertelnych. "Prace
i dnie", epos dydaktyczny o pracy rolnika w różnych porach roku. Apollonios
z Rodos: "Wyprawa Agronautów" - epos mitologiczny Epos
rzymski: Wergiliusz:
"Eneida" wzorowany na utworach Homera; Eneasz po ucieczce z
płonącej Troi wraz z ojcem, żoną i grupą towarzyszy po kilkuletniej tułaczce
przybywa do Italii, gdzie zakłada kolonię od której mieli pochodzić
Rzymianie. Epos
romantyczny: Adam Mickiewicz "Pan Tadeusz" epopeja narodowa: - szeroki
obraz życia społeczeństwa losy bohaterów jednostkowych ukazane na tle ważnych
wydarzeń historycznych, -
inwokacja źródłem natchnienia nie muzy, lecz wspomnienia o dalekiej
ojczyźnie. Typowe
dla romantyzmu: -
połączenie rodzajów literackich: epika, fragmenty liryczne (inwokacja, opis
wiosny 1812 na Litwie), dramat (zebranie w karczmie, narada szlachty u
Maćka), -
pomieszanie gatunków: epopeja połączona z poematem epickim, powieścią i
sielanką, - romantyczny bohater, który życie poświęcił obronie ojczyzny (ksiądz Robak). |
|
Mit grecki - pojęcie i podział
Biblia
Literatura parenetyczna; ideał rycerza i władcy, ascety - świętego, oraz kochanka
Quo Vadis
"Treny" J. Kochanowskiego
Topos śmierci w kulturze i sztuce średniowiecza
Adam Mickiewicz „Dziady” cz. II, IV, I
Molier "Świętoszek" - charakterystyka Tartuffe'a
Filozofowie greccy.
Barok - literackie i ideowe wyznanie epoki
Henryk Sienkiewicz „Potop”
Barok - charakterystyka epoki.
„Pan Tadeusz” czyli Ostatni zajazd na Litwie...
Filozofia starożytnej Grecji i Rzymu
Wizja Boga, świata i człowieka...
Prometeizm i mesjanizm w "Dziadach części III" Adama Mickiewicza
Wybrane mity greckie, ich sens oraz ponadczasowy charakter
"Świętoszek” Molier’a – charakterystyka postaci
Porównaj dwie wybrane relacje literackie z życia w obozach