Ekologiczne i społeczne funkcje lasu
Uwzględnianie w gospodarce leśnej ekologicznych i społecznych funkcji lasu, określanych często jako pozaprodukcyjne, znalazło wyraz w wyróżnianiu od 1957 r. lasów o charakterze ochronnym, określanych do 1991 r. jako lasy grupy I. Ich łączna powierzchnia w Lasach Państwowych w 1975 r. wynosiła 1485 tys. ha (22,5% ogólnej powierzchni leśnej LP) i wzrosła według stanu na dzień 01. 01. 1997 r. (tab.7) do 3349,9 tys. ha (48,8%), co stanowi 38,2 % powierzchni wszystkich lasów w Polsce. Wśród wyróżnianych kategorii największą powierzchnię zajmują obecnie lasy w strefie oddziaływania przemysłu � 932,2 tys. ha, wodochronne � 722,0 tys. krajobrazowe � 671,2 tys. i masowego wypoczynku - 592,7 tys. (rys. 18). Od roku 1991, zgodnie z Ustawą o lasach, do lasów ochronnych zalicza się również drzewostany nasienne, ekosystemy stanowiące cenne fragmenty rodzimej przyrody i ostoje zwierzyny. Terytorialne nakładanie się zasięgów lasów ochronnych różnych kategorii oraz zmiany w wyróżnianych kategoriach powodują niejednoznaczność danych statystycznych.
Najwięcej lasów ochronnych wyodrębniono w atrakcyjnych krajobrazowo terenach górskich oraz na obszarach ujemnego oddziaływania przemysłu.
W lasach, w zależności od ich wiodących funkcji, stosuje się zmodyfikowane postępowanie, polegające na ograniczaniu stosowania rębni zupełnych, podwyższaniu wieku rębności, dostosowywaniu składu gatunkowego do pełnionych funkcji, zagospodarowaniu rekreacyjnym itp. Ustawa o lasach rozszerza obowiązek wyróżniania lasów ochronnych w lasach wszystkich form własności oraz zobowiązuje do dostosowania w ciągu 5 lat planów urządzenia lasu, w tym również uproszczonych planów urządzenia, do wymagań Ustawy, która modyfikuje kryteria kwalifikowania lasów ochronnych. Stwarza to potrzebę podjęcia działań stymulujących wyróżnianie, na miarę potrzeb, lasów ochronnych w lasach prywatnych. Należy przewidywać konieczność rekompensowania właścicielom lasów prywatnych utraconych dochodów z tytułu zwiększonych zadań w zagospodarowaniu oraz ograniczeń w użytkowaniu lasów ochronnych.
Adam Mickiewicz "Dziady część III"