Wyszukiwarka:

Wszędzie ------------------ Artykuły Newsy Informacje Linki Pliki

DOCHODZENIE NALEŻNOŚCI Program: 1) Źródło powstawania kredytów trudnych i ich skutki a) Strategie wobec kredytów trudnych b) Organizacja wydziału kredytów trudnych c) Cechy bankowego działania naprawczego 2) Ustawa o restrukturyzacji a) postępowanie ugodowe b) publiczna sprzedaż wierzytelności banku c) zamiana długu na akcje d) dofinansowanie banków podstawowych 3) Postępowanie zabezpieczające a) tymczasowe orzeczenie sądu b) zabezpieczenie roszczeń niepieniężnych 4) Przymusowe dochodzenie roszczeń a) postępowanie egzekucyjne b) rodzaje organów egzekucyjnych i ich kompetencje ( sądy, komornik) c) koszty egzekucji, wydatki, nadzór nad komornikiem d) istota bankowego tytułu egzekucyjnego e) wniosek o nadaniu klauzuli wykonalności f) wszczęcie egzekucji ( zawieszenie egzekucji, ograniczenia, umorzenie) 5) Przebieg egzekucji z poszczególnych rzeczy a) egzekucja z ruchomości b) egzekucja z należności z wynagrodzenia c) egzekucja z rachunków bankowych d) egzekucja z praw majątkowych dłużników 6) Egzekucja należności z nieruchomości a) opis, oszacowanie nieruchomości, licytacja, przysądzenie własności, podział sumy 7) Specyfika dochodzenia roszczeń z weksla a) przeciwko wystawcy, akceptantowi, indosantom, prawo poszukiwania zwrotnego 8) Postępowanie układowe kredytobiorcy 9) Dochodzenie roszczeń kredytowych w przypadku upadłości kredytobiorcy a) skutki upadłości, wpływ upadłości na bankowe postępowanie egzekucyjne LITERATURA: 1. Kodeks postępowania cywilnego 2. Ustawa o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów z dn. 6.12.1996r. Dz.U. nr. 149 poz. 703 3. Ustawa o księgach wieczystych i hipotece z dn. 6.07.19982r. Dz. U. Nr 19 poz. 147 4. Ustawa o restrukturyzacji finansów przedsiębiorstw i banków z dn. 3.02.1993r. Dz. U. Nr 18 poz. 82 5. Ustawa o komornikach sądowych i egzekucji z dn. 29.08.1997r. Dz. U. Nr 133 poz. 882 6. Ustawa prawo upadłościowe z dn. 24.10.1934r. Dz. U. Nr 118 poz. 512 z roku 91 7. Ustawa o postępowaniu układowym z dn. 24.10.1934r. Dz.. U. Nr 93 poz. 836 8. Ustawa Prawo wekslowe z dn. 28.04 1936r. Dz. U. Nr 37 poz. 282 9. Ustawa Prawo czekowe z dn. 28.04.1036r. Dz. U. Nr 37 10. Ustawa Prawo bankowe z dn. 29.08.1997r. Dz. U. Nr 140 poz. 939 PRZYCZYNY POWSTAWANIA KREDYTÓW TRUDNYCH 1. proces transformacji systemu gospodarczego rozpoczął się w 1990r, który wykazał, że struktury przedsiębiorstw nie są przystosowane do efektywnego działania. 2. wprowadzenie przez NBP obowiązku tworzenia rezerw celowych. 3. opieszałość4. banków w reakcji na nietypowe zachowania kredytobiorców, w nielicznych przypadkach banki zaczynały windykację a przedłużały żywotność5. kredytów, prolongata kapitalizacji i niespłaconych odsetek Uwarunkowania problemu złych długów w pierwszym okresie transformacji: znaczna część niespłacenia długu pochodziła z okresu funkcjonowania gospodarki scentralizowanej słabość sektora bankowego wynikała z stosowanych procedur i małej siły oddziaływania na przedsiębiorstwa państwowe problem złych długów dotyczył przed wszystkim przedsiębiorstw państwowych w związku z tym zarówno przedsiębiorstwa i banki przyjęły, że odpowiedzialność za znalezienie właściwego rozwiązania tego problemu spoczywa na Skarbie Państwa 6. błędna ocena sytuacji rynkowej i koniunktury gospodarczej zarówno przez kredytobiorców jak i przez banki 7. zbyt wysokie koszty produkcji i inwestycji powodujące wzrost cen a tym samym obniżenie popytu 8. polityka kredytowa banków niezapewniająca koniecznej dywersyfikacji portfela kredytowego według branż czy gałęzi 9. pobieżna analiza wniosku kredytowego 10. udzielanie kredytów podmiotom bez historii kredytowej 11. niedostateczne wyposażenie przedsiębiorstw w kapitał własny SKUTKI KREDYTOW TRUDNYCH 1. makroekonomiczne 1.1. destabilizacja sektora bankowego, finansowego zachwieją wypłacalność1.2. banków później przeniosą się na deponentów i inwestorów 1.3. dekapitalizacja banków z uwagi na fakt, że tworzy się rezerwy celowe kosztem zmniejszenie zysku, kapitałów własnych 1.4. wzrost inflacji – banki wliczają do ceny kredytu ekwiwalent ewentualnego zwlekania spłaty 2. mikroekonomiczne Strategie banków wobec kredytów trudnych Kredyt trudny – to wierzytelność banku wobec kredytobiorcy, który przestał spłacać dług lub nie będzie go w stanie uregulować w przyszłości. W praktyce przyjmuje się traktowanie jako kredyt trudny należność, której bank musi tworzyć co najmniej 50% rezerwy celowej ( należności wątpliwe, stracone) Podział: 1. ze względu na rodzaj działalności: strategia wyczekiwania strategia konfrontacji 2. ze względu na czas krótkoterminowe średnioterminowe długoterminowe Strategia wyczekiwania – może być stosowana wobec tych kredytobiorców, którzy w ocenie banku zdolni są odzyskać trwale zdolność kredytową o własnych siłach ale wymaga to odpowiedniego czasu ( monitoring, przesuwanie terminów wymagalności kredytu, wspiera klienta doraźnymi kredytami gdy nie widać efektów bank musi zastosować inną strategie) Strategia konfrontacji – polega na postawieniu kredytu w stan natychmiastowej wamagalności. W przypadku niespłacenia następuje podjęcie przez bank działań windykacyjnych. Postawienie kredytu w stan wymagalności natychmiastowej – wtedy gdy warunki kredytu zostały nie dotrzymane i bank wymawia umowę kredytu. Okres wypowiedzenia umowy kredytowej wynosi 30 dni, w razie zagrożenia upadłości kredytobiorcy 7 dni. Po upływie okresu wypowiedzenia umowy kredytowej kredytobiorca jest zobowiązany do zwrotu całości kredytu. Jeżeli nie ma zwrotu po upływie 30 dni to bank przeprowadza procedurę windykacyjną. To jest także dodatkowy koszt dla banku. Procedura windykacyjna: 1. bank musi wystawić2. bankowy tytuł egzekucyjny. 3. bank może stosować4. tylko egzekucję sądową, ten tytuł egzekucyjny musi spełniać5. określone warunki aby sąd nadał bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzulę wykonalności. Objęte tytułem egzekucyjnym roszczenie musi wynikać6. bezpośrednio z czynności bankowej i być7. wymagalny. Tytuł egzekucyjny musi zostać8. wystawiony przeciwko osobie która bezpośrednio z bankiem dokonała czynności bankowej lub przeciwko osobie, na którą przeszedł obowiązek spełnienia świadczenia. Będą to: spadkobiercy, ewentualnie osoby prawne, które powstają na skutek przekształcenia. 9. osoba przeciwko której bank wystawia tytuł egzekucyjny musi złożyć10. pisemne oświadczenie o poddaniu się egzekucji. 11. tytuł egzekucyjny musi zostać12. wystawiony w terminie określonym w oświadczeniu o poddaniu się egzekucji a dochodzona kwota nie może przekraczać13. kwoty do której nastąpiło poddanie się egzekucji. 14. tytuł egzekucyjny musi odpowiadać15. wymogom formalnym tzn. w tytule egzekucyjnym musimy wskazać16. bank który wystawia tytuł, którego ma być17. prowadzona egzekucja dłużnika, zobowiązanie do zapłaty, wysokość18. tego zobowiązania wraz z odsetkami i terminami ich płatności, datę wystawienia tytułu, oznaczenie czynności bankowych, z których wynikają dochodzone roszczenia, wzmianka o wymagalności roszczeń, pieczęć19. banku. Po spełnieniu tych warunków sąd rozpatruje tytuł egzekucyjny banku w ciągu 3 dni (ale jego termin jest instrukcyjny) gdy trwa to dłużej nie może unosić20. żadnych roszczeń. Strategia wspomagania – zostanie zastosowana gdy oczekiwane koszty restrukturyzacji kredytobiorcy będą minimalne niż przewidywane w przyszłości straty podjęte przy egzekucji zabezpieczenia ogłoszenia upadłości, czy sprzedaży wierzytelności a przyszłe dochody banku wynikające z kontynuowania współpracy z dłużnikiem pozwolą zrekompensować bieżące straty i koszty restrukturyzacji. Wspomaganie może przyjąć formę: ugoda bankowa, ugoda cywilna, przystąpienie do układu sądowego, kapitałowe zaangażowanie wspólnika dłużnika i bank może się stać współwłaścicielem tej firmy. Strategia krótkoterminowa – rozwiązanie problemu kredytu trudnego w terminie do 1 roku w drodze spłaty zadłużenia przez kredytobiorcę, w drodze spłaty wierzytelności, w drodze wszczęcia egzekucji komorniczej lub w drodze wystąpienia o upadłość. Strategia średnioterminowa – strategia kontrolowanego wyjścia. Wymaga czasu od 1 roku do 3 lat. Stosowana gdy pożądane jest krótkoterminowe ale wydłużone w czasie wycofanie się z kredytu, które będzie związane z większym zwrotem zaangażowania. Strategia długoterminowa – polega na wspomaganiu przez bank kompleksowej restrukturyzacji dłużnika czyli faktury tych działań uwidocznione będą po upływie 3- 5 lat. Organizacja wydziału kredytów trudnych. Są traktowane jako odrębne formy działalności. Jest to specjalna komórka dotycząca kredytów trudnych, która nie może podlegać naczelnikowi kredytów trudnych. Podlega tylko dyrektorowi. Zalety organizowania takich komórek. kwalifikacje i wiedza wynikająca ze specjalizacji, dokładanie praktyczne rozpoznanie się ze skomplikowanym procesem upadłościowym, więcej szans na rozwój umiejętności negocjowania w trudnych warunkach, możliwość nauczenia się badawczych technik rewizyjnych, rzeczywista, wynikająca z praktyki umiejętności rozpoznania dobrych i złych prawników, rzeczoznawców, księgowych, konsumentów, likwidatorów, możliwość natychmiastowego podejmowania decyzji, brak wcześniejszych stosunków z kredytobiorcą stwarza możliwości obiektywnych działań, zrównoważone rutynowe postępowanie w odróżnieniu od obciążonej emocjonalnie codziennej pracy inspektora kredytowego. Cechy pracowników kredytów trudnych: odporny, niewrażliwy, uparty, energiczny, agresywny, aktywny, unikanie kompromisów, kieruje zdarzeniami. Postawy do podjęcia decyzji o ratowaniu firmy: pełne zaangażowanie kierownictwa firmy w jej ratowanie korzystne lub co najmniej neutralne warunki rynkowe zidentyfikowanie i wyodrębnienie problemów, którym można zaradzić w przyszłości wysokie ryzyko likwidacji przedsiębiorstwa (koszty utraty wartości aktywów) umiarkowanie zapotrzebowanie na dalszy kredyt Postępowanie naprawcze powinno się charakteryzować następującymi cechami: uwaga banku musi być zorientowana na przedsiębiorstwo co wiąże się z poświęceniem czasu i zasobów bezwzględne pozbawione kurtyzacji dyspozycje banku zmuszające firmę do osiągnięcia postawionych przez nią zadań akcja ratunkowa powinna być zorientowana na operatywne działanie, szybkie załatwianie problemów, wprowadzenie korekt a nawet stosowanie drastycznych środków wobec kredytobiorcy (zredukowanie personelu) sprzedaż aktywów, zmusić przedsiębiorstwo aby porzuciło niektóre rynki zbytu i restrykcje płacowe skoncentrowanie się wyłącznie na odzyskaniu kredytu tzn. bank nie może rozróżniać rygorów wobec kredytobiorcy nawet kosztem jego odejścia gdy tylko znajdzie alternatywne źródło finansowania kredytobiorca powinien skoncentrować się wyłącznie na wydostaniu się ze zwłoki w spłacie kredytu musi istnieć dobrze udokumentowany plan działania wraz z prognozami, które będą porównywane z osiągniętymi wynikami aby potwierdzić czy osiągnięto postęp bank musi ustalić ostre normy sprawozdawcze i w rygorystyczny sposób kontrolować działalność bieżącą firmy aby być w pełni powiadomionym o stanie działalności kredytobiorcy należy wbudować system bodźców by wynagradzać lub karać kredytobiorcę za usiłowanie wydostania się z kłopotów – mechanizm kija i marchewki Marchewka karencja spłaty kredytów i odsetek obniżanie opłat bankowych większy budżet na pokrycie kosztów operacyjnych zmniejszyć wymogi do sprawozdawczości Kij zwiększone opłaty bankowe obciąć budżet wydatków kapitału operacyjnego zagrozić likwidacją przedsiębiorstwa Restrukturyzacja jest przedłużeniem postępowania naprawczego tyle, że zdesperowany jest bank. W ramach restrukturyzacji: można zawierać ugody bankowe można sprzedawać wierzytelności popisywać układ sądowy Aby bank podjął się restrukturyzacji muszą być spełnione 2 warunki: należy wykluczyć przypadki beznadziejne (gdy firma nie ma majątku) firma musi mieć zdolność do utrzymania się przy życiu pozwalającą kontynuować obsługę chociaż ograniczonej kwoty kredytu METODY RESTRUKTURYZACJI – ustawa z dnia 3.02.1993. Dz. U. Nr 18 p. 82 bankowe postępowanie ugodowe ( 3 lata od 93 roku już nie wolno wszczynać) publiczna sprzedaż wierzytelności bankowych nabywanie akcji jednoosobowych spółek Skarbu Państwa za wierzytelności przekazywanie środków na powiększenie funduszy własnych banków państwowych oraz banków, w których Skarb Państwa posiadał więcej niż 50% akcji lub udziałów Ustawa ma charakter kompleksowy. Ma służyć restrukturyzacji a nie likwidacji. Pozwala rozwiązać ekonomiczne i prawne problemy kredytów trudnych. Stworzyła środki które ograniczają tzw. sektory płatnicze. Miała na celu utworzenie przez banki komercyjne odrębnych departamentów w celu zarządzania złymi kredytami i utworzenia rezerw celowych na nie oraz przekazanie przez Ministra Finansów w imieniu Skarbu Państwa środków finansowych aby podnieść wypłacalność banków. Ugoda bankowa – jest to rodzaj ugody pozasądowej zmodyfikowanej przede wszystkim w zakresie jej przedmiotu. W pełnym zakresie i w określonych przypadkach podlega kontroli sądu gospodarczego. Wzorowana jest na ugodzie sądowej, stanowi uproszczony wariant postępowania sądowego. Bankowe postanowienie ugodowe nie mogło być wszczęte przez bank, a przez dłużnika. BPU stanowi alternatywę upadłości lub likwidacji podmiotów gospodarczych. Jej wszczęcie powodowało zawieszenie toczących się postępowań układowych lub upadłościowych. Przesłanką materialno-prawną wszczynania BPU jest suma wierzytelności banku lub banków w stosunku do dłużnika. Jeżeli bank decydował się o wszczęcie BPU było to aktem formalnym o doniosłych skutkach prawnych. Od momentu złożenia wniosku do czasu formalnego wszczęcia BPU ma charakter merytoryczny, ostatnią fazę BPU obejmuje kontrola. Etapy postanowienia ugodowego: złożenie wniosku formalne wszczęcie ugody postanowienie merytoryczne zawarcie ugody kontrola jej wykonania w BPU wyróżnia się 2 grupy wierzycieli: dominujący, aktywni – (wierzytelność podlega umorzeniu) – banki, duże podmioty gospodarcze mniejsi, mali – osoby fizyczne wierzycielami są banki, osoby fizyczne, osoby prawne, osoby nie posiadające zdolności prawnej, mające osobowość prawną Zagadnienia związane z BPU (bankowe postanowienie ugodowe) BPU mogło dotyczyć wyłącznie dłużnika, który był przedsiębiorstwem państwowym, jednoosobową spółka Skarbu Państwa lub inną spółką, której akcje Skarbu Państwa stanowiły więcej niż 50% i agencja własności rolnej Skarbu Państwa w części obejmujący jej zobowiązania przejęte po zlikwidowanych państwowych przedsiębiorstw i gospodarki rolnej. Bank wszczyna BPU indywidualnie lub w imieniu i za zgodą grupy banków. Mógł je wszczynać aby były spełnione następujące warunki: wierzytelności banku lub grupy banków stanowiła co najmniej 10% ogólnej kwoty zobowiązań dłużnika przy czym suma wierzytelności bankowej nie była mniejsza niż 20% ogólnej kwoty zobowiązań dłużnika przy czym suma wierzytelności bankowej nie była mniejsza od 1 miliarda złotych. Wierzytelność banku stanowiła nie mniej niż 20% ogólnej kwoty zobowiązań dłużnika Suma bilansowa – kapitały własne skorygowane o wynik finansowy = ogólna kwota zobowiązań Co dłużnik musiał dołączyć do wniosku BPU: propozycje ugodowe w ramach nich przedsiębiorstwo miało przedłożyć założenia uzdrowienia, gospodarki dłużnika bilans z rachunkiem zysków i strat wyciąg z rejestru spis wierzycieli (należy wyodrębnić te wierzytelności, które są zabezpieczone zastawem i hipoteką) wykaz udzielonych poręczeń przez dłużnika wykaz tytułów egzekucyjnych przeciwko dłużnikowi spis podmiotów zobowiązanych względem dłużnika propozycje potrąceń Zawarcie ugody następowało w razie gdy zaakceptowano propozycje dłużnika przez wierzycieli posiadających łącznie więcej niż 50% sumy wierzytelności objęty postępowaniem ugodowym. Warunki ugody musi zaakceptować również dłużnik oraz bank. Wierzytelności, które można objąć BPU – wszystkie z wyjątkiem 6 przypadków. Nie można objąć: wierzytelności z tytułu ubezpieczenia społecznego wierzytelności wynikającej ze stosunku pracy wierzytelności wynikającej z umowy o rentę lub dożywocie wierzytelności zabezpieczone zastawem ( z wyjątkiem zastawu ustanowionego później niż 30 dni przed złożeniem wniosku o ugodę wierzytelności zabezpieczone hipoteką ( z wyjątkiem hipoteki ustanowionej wcześniej niż 30 dni przed złożeniem wniosku o ugodę) wierzytelności powstałe z tytułu pobierania przez dłużnika zaliczek na podatek dochodowy Ugoda obejmowała: zobowiązanie dłużnika do podjęcia określonych działań zmierzających do poprawy sytuacji ekonomiczno – finansowej dłużnika zobowiązania wierzycieli do podjęcia działań w celu wsparcia realizacji postępowania naprawczego określenie zasad zamiany wierzytelności na akcje jeśli przewidywała to ugoda bankowa określenie sposobu pokrywania kosztów ponoszonych w związku z postępowaniem ugodowym (Skarb Państwa był zwolniony z kosztów) sposób realizacji wierzytelności objętej ugody po jej uprawomocnienie Działania wierzycieli wspierające realizację programu naprawczego dłużnika mogły polegać na: odroczeniu terminu płatności obniżeniu oprocentowania zaniechanie naliczania oprocentowania w określonym czasie od całości lub części przejściowym kapitalizowaniu należnych odsetek rozłożeniu w czasie spłat kapitału i odsetek zamianie części lub całości wierzytelności na akcje umorzeniu całości lub części wierzytelności w tym odsetek udzielanie dłużnikowi nowych pożyczek kredytów lub gwarancji kredytowych Działania podejmowane przez bank zabezpieczające wykonania ugody bankowej: powołanie rady wierzycieli przekazanie wierzycielowi na czas oznaczony praw głosu z akcji poprzez ustanowienie pełnomocnictwa zobowiązanie się akcjonariusza spółki dłużnika do zbycia akcji lub ich obciążenia prawem zastawu na rzecz wierzycieli 30 dni od ukazania się ogłoszenia o ugodzie wierzyciel miał prawo zgłoszenia sprzeciwu składanego w sądzie rejonowym Ugoda bankowa stawała się prawomocną gdy w ciągu 30 dni nie złożono sprzeciwu lub gdy sąd go odrzucił. Prawomocna ugoda stanowiła tytuł egzekucyjny tzn. że w razie jej niezrealizowania przez dłużnika każdy z wierzycieli mógł wystąpić do sądu o nadanie temu tytułowi klauzuli wykonalności i wszcząć postępowanie egzekucyjne. W ciągu 3 lat od dnia uprawomocnienia się ugody sąd może ją rozwiązać na wniosek nie.......... W razie rozwiązania tej ugody wypłacone przez dłużnika kwoty wierzycielom nie podlegają zwrotowi, wierzyciele zachowują prawo do niespłaconej przez dłużnika części wierzytelności istniejącej przed zawarciem ugody, BPU nie mogło być ponownie wszczęte wobec tego samego dłużnika. Z dniem wszczęcia ugody do jej umorzenia, uprawomocnienia lub uchylenia przez sąd: ulegają zawieszeniu toczące się postępowania układowe, upadłościowe nie mogła być dokonywana spłata wierzytelności objętej BPU nie mogła być wszczęta lub prowadzona dalej egzekucja wierzytelności objętych postępowań ugodowych nie mogły być ustanowione hipoteki i zastawy Po uprawomocnieniu się ugody zawieszano postępowanie układowe, upadłościowe, potem je umarzano Publiczna sprzedaż wierzytelności bankowych Bank może sprzedać wierzytelności wymagalne po cenie rynkowej, zależnej od popytu i podaży. Nabywać wierzytelności mogą osoby fizyczne, prawne i inne podmioty gospodarcze. Wierzytelności bankowe obejmują wszelkie wierzytelności znajdujące się w aktywach banku. Cena rynkowa nie pokrywa się z wartością nominalną wierzytelności. Wierzytelności mogą być zbywane w drodze przetargu, oferty publicznej lub w wyniku rokowań podjętych na podstawie publicznego zaproszenia. Wybór należy do banku. Do sprzedaży wierzytelności nie wymagana jest zgoda dłużnika. Sprzedaż nie może być dokonana na rzecz dłużnika i podmiotu z nim związanego. O sprzedaży powiadamia się dłużnika na 14 dni. Nabywanie akcji Jednoosobowej Spółki Skarbu Państwa w zamian za wierzytelności. Nabywać akcje za wierzytelności mogą: wierzyciele, którzy łącznie posiadają co najmniej 30% sumy wymagalnych wierzytelności dłużnika (przedsiębiorstwa państwowe lub jednoosobowa spółka Skarby Państwa) data powstania zobowiązań dłużnika, te wierzytelności można zamieniać na akcje, które powstały przed 30 czerwca 1992 r. oddłużenie w tej skali (30%) może przyczynić się do poprawy kondycji finansowo-ekonomicznej PROCEDURA Złożenie wniosku przez wierzycieli. Do wniosku należy dołączyć listę wymagalnych wierzytelności (kapitał kredytowy + odsetki = wymagalna wierzytelność). Wierzytelności, które znajdują się na tej liście nie mogą być sporne (muszą być bezsporne). Dłużnik ma 30 dni na to żeby zaspokoić wierzycieli. Jeśli tego nie zrobi reprezentant Skarbu Państwa ogłasza o zamiarze dokonania zamiany wierzytelności na udziały i akcje. Ogłoszenie te musi zawierać bilans i rachunek wyników dłużnika. Termin ogłoszenia propozycji zamiany nie może być dłuższy niż 3 miesiące. Jeżeli dłużnikiem jest przedsiębiorstwo państwowe procedura się ta wydłuża (najpierw przedsiębiorstwo państwowe jest przekształcane w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa). Z chwilą zamiany wierzytelności na akcje zobowiązanie dłużnika związane z tą wierzytelnością wygasza. Jeżeli nie ma zgody między dłużnikiem a wierzycielem to dłużnikowi przysługuje roszczenie wobec Skarbu Państwa. Zamiana w takim przypadku opiera się na następujących zasadach: Jeżeli wartość księgowa netto spółki nie jest ujemna wówczas wierzyciel obejmuje część kapitału spółki proporcji równej ilorazowi wartości wierzytelności do księgowych aktywów spółki pomniejszonych o długi spółki, które nie zostały zamienione na akcje. Jeżeli wartość księgowa netto spółki jest ujemna wówczas wierzytelność podlega zamianie na część kapitału spółki w proporcji równej ilorazowi wartości wierzytelności do całkowitej wartości zobowiązań spółki na dzień sporządzenia bilansu. Zamiana wierzytelności na akcje nie może naruszać uprawnień pracowników spółki. Dokapitalizowanie banków: Środki na powiększenie kapitału własnego otrzymały banki państwowe i bank w którym Skarb Państwa ma 50% udziału obligacja skarbowe – środki otrzymywane przez banki, w więc bank nie otrzymywał środków gotówkowych Warunki jakie musiał spełnić bank: musiał mieć zweryfikowane sprawozdanie finansowe, w którym zawarto analizę jakości portfela kredytowego banku. Weryfikacja musiała być przeprowadzona przez podmiot z uprawnieniami wyodrębnienie kredytów o obniżonej jakości utworzenie odrębnego pionu organizacyjnego do zarządzania kredytami trudnymi przedstawienie planu restrukturyzacji portfela kredytów trudnych Banki, które otrzymały obligacje skarbowe były zobowiązane sprzedać niezaspokojone wierzytelności wobec wyodrębnionych dłużników (z wyjątkiem tych wierzytelności, które były objęte układem sądowym, dłużników z którymi zawarto ugodę bankową, wierzytelności dłużników postawionych w stan upadłości, likwidacji lub dłużników którzy przez okres nie krótszy niż 3 miesiące w pełni spłacali kredytyt) Banki, które otrzymały dofinansowanie: PKO BP – otrzymał 5 bilionów 734 mld 200 mln PLN BGŻ – 4 biliony 265 mld 800 mln PLN PBK w Warszawie – 1 bilion 936 mld 650 mln PLN Bank depozytowo-kredytowy w Lublinie – 1 bilion 790 mld 210 mln PLN Bank Gdański – 1 bilion 609 mld 590 mln PLN Bank Zachodni – 1 bilion 445 mld 60 mln PLN Pomorski Bank Kredytowy w Szczecinie – 1 bilion 363 mld 670 mln PLN Powszechny Bank Gospodarczy w Łodzi – 1 bilion 256 mld 930 mln PLN WBK i Bank Śląski – zdążyły się sprywatyzować, zostały pokrzywdzone Podstawową ścieżką odzyskania środków jest windykacja, postępowanie egzekucyjne. Postępowanie zabezpieczające W celu zabezpieczenia roszczeń banku sąd może wydać zarządzenie tymczasowe o ile roszczenie banku jest wiarygodne a brak zabezpieczenia mógłby pozbawić bank zaspokojenia. Zabezpieczenie roszczeń banku występuje najczęściej w postaci kaucji. Przedmiotem zabezpieczenia jest roszczenie czyli uprawnienie banku wierzyciela polegające na tym, że może on żądać od konkretnej osoby zachowania zgodnego z treścią zobowiązania. Warunkiem zabezpieczenia jest to by można go było dochodzić w sądzie. Za pochodzenie należy uznać podjęcie przez sąd czynności procesowych w celu urzeczywistnienia roszczenia. Przepisy postępowania zabezpieczającego dotyczą w równym stopniu postępowania procesowego i nieprocesowego. Dopuszczalne jest zabezpieczenie roszczeń o świadczeniu, którego termin jeszcze nie nastąpił. Można zabezpieczyć roszczenia przed wszczęciem jak i po wszczęciu egzekucji bez względu jakie postępowanie go poprzedzało i czy w tym postępowaniu wierzyciel mógł domagać się zabezpieczenia czy też nie. Zarządzenie tymczasowe sądu o zabezpieczeniu roszczenia ma nieostateczny charakter, czyli zależy od wielu okoliczności w tym od sposobu rozstrzygnięcia sprawy o roszczenie, które zabezpiecza. Wydanie zarządzenia tymczasowego zależy od oceny sądu. Sąd może odmówić lub uwzględnić wniosek wierzyciela i to zarządzenie tym wydać Zasadniczym warunkiem dopuszczalności zabezpieczenia jest wiarygodność roszczenia, należy go dodatkowo uwiarygodnić. Wiarygodność powinna wynikać z uprawdopodobnienia przez wierzyciela okoliczności, które uzasadniają żądanie zabezpieczenia, należy uprawdopodobnić roszczenie na podstawie dowodów. Uwiarygodnienie roszczenia nie oznacza udowodnienia. Istnienie obawy, że brak zabezpieczenia może pozbawić wierzyciela należnych mu pieniędzy. Uprawdopodobnić taką obawę musi wnioskodawca, obawa musi być realna a nie ogólnikowa, powinna znajdować uzasadnienie w okolicznościach sprawy. Możliwe jest zabezpieczenie świadczenia niewymagalnego, ale dopuszczalne jest ono, gdy: stanowi przedmiot roszczenia o przyszłe, powtarzające się świadczenie. gdy roszczenia można dochodzić przed sądem zanim stanie się wymagalne przypada za okres nie dłuższy niż 1 rok Zarządzenie tymczasowe o zabezpieczenie roszczeń nie może zmierzać do zaspokojenia roszczenia, czyli obowiązuje zakaz wydania zarządzenia tymczasowego gdy dąży ono do zaspokojenia roszczenia. Wniosek o zabezpieczeniu sąd powinien rozpatrzyć niezwłocznie czyli najpóźniej w terminie 1 tygodnia od dnia złożenia. Jeżeli ustawa przewiduje rozpoznanie na rozprawie wtedy należy do rozpoznać nie później niż w ciągu miesiąca. Wierzycielem w postępowaniu zabezpieczającym (inaczej niż egzekucyjnym) jest podmiot roszczenia, które ma być zabezpieczone. Legitymacja wierzyciela nie wynika z tytułu egzekucyjnego lecz roszczenia podlegającego zabezpieczenia. Wnioskodawca w celu fabrycznego zabezpieczenia powinien po wydaniu postanowienia zawierającego postępowanie tymczasowe zgłosić wniosek o nadanie temu postanowieniu klauzuli wykonalności, natomiast po jej otrzymaniu w celu wykonania postanowienia wnioskodawca organu egzekucyjnego. Sąd – rozpoznanie sprawy w pierwszej instancji. Rozpatruje sąd w składzie 3 osobowym. W sprawie niecierpiącej zwłoki – przewodniczący sądu. Sprawy odwołujące może dokonać sąd w 3 osobowym składzie. We wniosku o zabezpieczenie można wskazać sumę zabezpieczenia, kilka sposobów dokonania zabezpieczenia. Dłużnik może żądać uchylenia prawomocnego zarządzania tymczasowego, złożyć do depozytu sumę zabezpieczenia wierzycieli. Gdy wniosek nie jest poprawnie wypełniony bank ma 1 tydzień na dokonanie poprawek, a gdy tego nie zrobi sąd zwraca wniosek. Wydanie zarządzenie tymczasowego może być dokonane na posiedzeniu niejawnym (jawne – opóźnia) Sąd może uzależnić wydanie zarządzenia tymczasowego od złożenia przez wierzyciela kaucji na zabezpieczenie dłużnika. Postanowienie w sprawie zarządzenia tymczasowego wydanym na postanowieniu niejawnym sąd doręcza tylko wierzycielowi. Dłużnik jest o tym poinformowany gdy komornik zacznie wykonywać egzekucję. Dłużnikowi przysługuje zażalenie od postanowienia w sprawie zarządzeni tymczasowego, zażalenie na postanowienie sądu o wydanie klauzuli wykonalności. Podstawą zażalenia nie może być stwierdzenie że dłużnik nie jest zobowiązany do zabezpieczenia. Akta sprawy wraz z zażaleniem sąd I instancji przedstawia sądowi rewizyjnemu, sąd I instancji może uchylić zarządzenie tymczasowe w uzasadnionych przypadkach zażalenia. Dłużnikowi przysługuje prawo zażalenia od wydania decyzji o postanowieniu w sprawie zarządzania tymczasowego przez sąd rewizyjny. Postanowienie co do uchylenia lub ograniczenia zarządzenia tymczasowego może zapaść tylko po przeprowadzeniu rozprawy. Zarządzenie tymczasowe w postępowaniu egzekucyjnym: zajęcie nieruchomości, wynagrodzenia za pracę wpis hipoteki przymusowej – nie wymaga postępowania egzekucyjnego – wystarczy samo postanowienie z klauzulą istnieje taka grupa zarządzania tymczasowego, które nie wymagają wcale egzekucji postanowienie o zawieszeniu postępowania egzekucyjnego (staje się ważne z chwilą podpisania) W celu wykonania tytułu egzekucyjnego powinno być zaopatrzone w klauzulę wykonalności. Postanowienie w sprawie zarządzenia tymczasowego stanowi tytuł egzekucyjny. Przy wykonaniu postanowienia o zabezpieczeniu na organie egzekucyjnym ciążą następujące obowiązki: przedstawienie postanowienia o zabezpieczeniu organowi który je wydał w razie stwierdzenia braków do uzupełnienia doręczenie przy pierwszej czynności postanowienia o zabezpieczeniu osobie w której władaniu mienie się znajduje przeprowadzenie z urzędu stosowanego dochodzenia w celu ustalenia dochodów i stanu majątkowego dłużnika pouczenie osoby władającej mieniem w sprawie możliwości wytoczenia powództwa dokonanie czynności egzekucyjnych zgodnie z treścią zarządzenia tymczasowego stosowanie niezbędnych środków w celu wykonania orzeczenia bez zwłoki zwrócenie się do sądu, który wydał orzeczenie o rozstrzygnięcie ewentualnych wątpliwości co do wykonania orzeczenia zawiadomienie organu wydającego postanowienie o zabezpieczeniu o potrzebie dokonania czynności objętej właściwością innego komornika z określeniem tej czynności i majątku wykonanie postanowienia o zabezpieczeniu na nieruchomości przesłanie odpisów lub kopii protokołów czynności organowi, który wydał postanowienie o zabezpieczeniu wraz z zestawieniem kosztów lub roszczeń odszkodowawczych O kosztach postanowienia zabezpieczenia rozstrzyga sąd w orzeczeniu, które kończy postępowanie w określonej sprawie. Jeżeli postanowienie zawierające zarządzenie tymczasowe zostanie wydane przed wszczęciem sprawy a wierzyciel nie zachowa wyznaczonego mu terminu do jej wyroczenia, wówczas dłużnik może w ciągu 2 tygodni od upływu tego terminu złożyć wniosek o przyznanie mu kosztów. W takim samym terminie wniosek może również zgłosić wierzyciel jeżeli nie wytoczył sprawy dlatego, że dłużnik zaspokoił jego roszczenie. Do czasu wydania przez sąd orzeczenia kończącego postępowanie koszty postępowania zabezpieczającego każda ze stron ponosi więc za siebie. Do kosztów tych zalicza się: koszty wszczęcia postępowania zabezpieczającego koszty wykonania tego zabezpieczenia Zabezpieczenie roszczeń pieniężnych następuje przez zarządzanie: 1. zajęcie ruchomości, wynagrodzenia za pracę, wierzytelności lub innego prawa 2. przez zarządzanie obciążenia nieruchomości dłużnika hipoteką przymusową lub zastawem wpisanym do rejestru okręgowego 3. zakazu zbywania lub obciążenia nieruchomości, która nie ma urządzonej księgi wieczystej albo której księga wieczysta zaginęła lub uległa zniszczeniu W przypadku zajęcia pieniędzy przez komornika składa on je do depozytu sądowego, nie może zaspokoić wierzycieli. Można zając rachunek bankowy, rzeczy ulegające szybkiemu zepsuciu (możemy je sprzedać) a pieniądze trafiają do depozytu sądu. Zajęte rzeczy, nieruchomości daje się pod dozór wierzycielowi. Zajęte pieniężne papiery wartościowe składa się do depozytu. Hipotekę pozostawia się dłużnikowi. Do roszczeń niepieniężnych zalicza się: roszczenie o wydanie rzeczy ruchomej roszczenie o wydanie rzeczy nieruchomej lub statku opróżnienie pomieszczenia roszczenie o podział majątku objętego wspólnością ustawową roszczenie o zaniechanie wykonania pewnych czynności roszczenie o nieprzeszkadzanie czynnościom wierzyciela roszczenie o przeniesienie własności nieruchomości roszczenie o eksmisję w gruntu roszczenie o eksmisję z lokalu roszczenie ustanowienia służebności EGZEKUCJA Rodzaje organów egzekucyjnych i ich kompetencje sądy rejonowe komornicy Do spraw egzekucji nie należą sprawy podlegające ustawie o egzekucji Komornik – pracownik państwowy powołany do wykonywania czynności egzekucyjnych, jest to samodzielny organ egzekucyjny podlega nadzorowi Sądu Rejonowego oraz nadzorowi służbowemu prezesa sądu, nie może powstawać w stosunku do stron (cywilno-prawnym) Na stanowisko komornika może być delegowany czasowo sekretarz sądowy lub egzaminowany praktykant. Zastępcą może być komornik innego rewiru. Komornik działa w okręgu Sądu Rejonowego lub jego części. Okręg urzędowy ustalany jest przez prezesa Sądu Rejonowego i stanowi tzw. rewir. Jeżeli tytuł wystawiony jest przeciwko kilku współdłużnikom komornik, który jest właściwy przeciwko jednemu z nich prowadzi również egzekucję przeciwko pozostałym (aby uniknąć dodatkowych kosztów) Komornik wykonuje wszystkie czynności egzekucyjne z wyjątkiem tych czynności, które są zastrzeżone dla sądu. Czynności egzekucyjne powinny odpowiadać następującym warunkom: muszą być dokonane przez organy egzekucyjne do tego powołane muszą być dokonane w formie przewidzianej w Kodeksie postępowania cywilnego mogą być podjęte tylko w stosunku do osób podlegających egzekucji sądowej Czynności zastrzeżone dla sądu jako organu egzekucyjnego: orzekanie o trybie dalszego prowadzenia egzekucji w przypadku zbiegu egzekucji sądowej z administracyjną rodzaje klauzuli wykonalności rozpoznanie wniosku o wyjawienie majątku, dokumentu, rzeczy, które maja być odebrane oraz o wyjawienie osoby gdzie ona się znajduje ustanowienie zarządzenia o egzekucji z nieruchomości, sprawozdanie nadzoru nad rządcą przeprowadzanie egzekucji mającej na celu wykonanie czynności przez dłużnika przeprowadzenie egzekucji obowiązku zaniechania czynności lub nie przeszkadzania czynności wierzyciela rozstrzyganie o wydaniu zabezpieczenia postanawianie o wydanie zajętych pieniędzy wierzycielowi w przypadku zgłoszenia zarzutu, że osobie trzeciej przysługuje prawo stanowiące przeszkodę wydania ich wierzycielowi Sąd Wojewódzki jest sądem właściwym do rozpatrywania nadaje klauzulę wykonalności orzeczeniom, które sam wydał rozpatruje sprawy egzekucyjne gdy akta sprawy znajdują się w sądzie wojewódzkim jako akta w sądzie rewizyjnym rozpatruje orzeczenia sądów zagranicznych i ugody przez nimi zawarte (nadaje im klauzule wykonalności) rozpatruje połączenie postępowań egzekucyjnych w różnych okręgach Sądu rejonowego w wypadku egzekucji z nieruchomości tego samego dłużnika położonych w tych okręgach rozpatruje sprawy egzekucyjne będące podstawą poważnych wątpliwości rozpatruje powództwa przeciwegzekucyjne rozpatruje zażalenia od postanowień Sądu rejonowego Sąd Najwyższy rozpoznaje następujące sprawy egzekucyjne: zażalenia od postępowań sądów wojewódzkich , sprawy II instancji rozpoznaje kasację Strony postępowania egzekucyjnego: wierzyciele egzekujący dłużnik (dłużnicy) tzn. podmioty na rzecz, których zostało wzczęte postępowanie lub przeciwko, którym zostało wszczęte postępowanie zgodnie z tytułem wykonawczym wierzyciele dłużnika nie wymienieni w tytule wykonawczym nie mają kwalifikacji strony Uczestnicy postępowania egzekucyjnego: każdy podmiot, który ze względu na ujawnione w toku egzekucji prawo do zaspokojenia lub obowiązki podlegające przymusowemu urzeczywistnieniu albo ze względu na przyznane mu przez ustawę samoistne uprawnienie dochodzenia do świadczeń może wziąć udział w postępowaniu egzekucyjnym Pod tak określoną definicją uczestnika podchodzą: Strony, wierzyciele inni ( nie wymienieni w tytule wykonawczym) pracownicy dłużnika, prokurator, organy społeczne, sąd Nie są natomiast uczestnikami postępowania: nabywca ruchomości lub nieruchomości dłużnik zajętej wierzytelności jednostka nadrzędna dłużnika osoba trzecia, której prawa na skutek egzekucji zostały naruszone Na bieg postępowania egzekucyjnego nie mogą oddziaływać uczestnicy, mogą to robić jedynie strony. (strona może żądać egzekucji lub złożyć wniosek o jej umorzenie) Komornik, który prowadzi postępowanie egzekucyjne ma obowiązek zawiadomić strony postępowania o każdej dokonanej czynności egzekucyjnej, przy której strona nie była obecna (dotyczy tylko stron, nie pozostałych uczestników). Zawiadomienie pisemne i doręczone za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Można przeglądać akta sprawy egzekucyjnej przez strony pod kontrolą komornika lub uprawnionej przez nią osoby. Komornikowi nie można przeszkadzać. Jeżeli ktoś przeszkadza komornik ma możliwość dać upomnienia, wydalenia i kary. Nie można stosować kar wobec sędziego, prokuratora i adwokata. Sprawy egzekucyjne sąd rozpatruje na posiedzeniu niejawnym (nadaje klauzulę wykonalności, egzekucja z nieruchomości). Sąd wydaje orzeczenie w postaci postanowień. Na czynności komornika przysługuje skarga. Dokonuje się tego w sądzie rejonowym, dotyczy to też zaniechania pewnych czynności. Skarg dokonuje się w okresie tygodniowym od jakiejś czynności. W przypadku gdy sąd przyzna słuszność komornikowi, strona może złożyć zażalenie na decyzję sądu rejonowego. Obok skargi jest również inny środek – zarzuty. Zarzut może podnieść wierzyciel lub dłużnik co do oznaczenia przez komornika wartości zajętych ruchomości. Komornik musi wtedy powołać biegłego. Biegły rozstrzyga ile rzecz ruchoma jest warta. Nie można składać zarzutów przeciwko opisowi i oszacowaniu nieruchomości. Jeżeli komornik wyrządzi jakieś szkody stronie postępowania to jest materialnie zobowiązany do ich naprawienia. Solidarnie z komornikiem odpowiedzialny jest Skarb Państwa. Jeżeli któraś ze stron ma roszczenie naprawienia szkody to ma dwa lata na dochodzenie takich roszczeń. Po 2 latach następuje przedawnienie. Komornik odpowiada za szkody wyrządzone przez swoich praktykantów. Komornik każdą czynność stwierdza protokołem, który zawiera: oznaczenie miejsca i czasu dokonania czynności nazwy stron musi zawierać sprawozdanie z przebiegu czynności wnioski i oświadczenia obecnych wzmiankę o odczytaniu protokołu podpisy obecnych lub przyczynę nie podpisania przez obecnego na odczycie podpis komornika Czynności egzekucyjne przeprowadza się z dni powszednie. Nie robi się w dniach wolnych, w nocy (chyba, że jest to uzasadnione, musi mieć pisemną zgodę prezesa sądu rejonowego). Przy czynnościach egzekucyjnych mogą być obecni wierzyciele, dłużnik, świadkowie (świadków nie może być więcej niż dwóch z każdej strony) jest wskazane uczestniczenie świadka gdy nie jest obecny dłużnik, świadkami mogą być osoby obce, członkowie rodziny, świadkowie nie otrzymują wynagrodzenia. Po zakończeniu postępowania egzekucyjnego należy w tytule wykonawczym zaznaczyć wynik egzekucji. Jeżeli świadczenie nie zostało zaspokojone tytułem wykonawczym jest wręczany wierzycielowi i może po jakimś czasie zostać wszczęte postępowanie ponownie. Zawieszenie i umarzanie postępowania egzekucyjnego. Organ egzekucyjny zawiesza postępowanie gdy okaże, że się wierzyciel lub dłużnik nie ma zdolności procesowej (ani przedstawiciela ustawowego) może zawiesić postępowanie egzekucyjne w razie śmierci jednej ze stron, ponownie wszczyna się postępowanie gdy są spadkobiercy zmarłego, gdy nie są oni znani lub nie mają kuratora sąd ustala wtedy kuratora może zawiesić również postępowanie na wniosek dłużnika (gdy sąd uchylił postępowanie, gdy wstrzymał wykonanie, dłużnik złożył zabezpieczenie) gdy złożono skargę na komornika lub zażalenie na postępowanie sądu Postanowienie umarza się w całości lub w części jeżeli: okaże się, że egzekucja nie należy do organów sądowych jeżeli wierzyciel lub dłużnik nie ma zdolności sądowej (gdy brak nie zostanie ustalony w terminie) jeżeli jest oczywiste gdy nie otrzyma się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych jeżeli prawomocnym orzeczeniem tytuł wykonawczy pozbawiono wykonalności egzekucję skierowano przeciwko osobie, która zgodnie z klauzulą wykonalności nie jest dłużnikiem i sprzeciwiła się prowadzenia egzekucji wierzyciel jest w posiadaniu zastawu zabezpieczającego pełne zabezpieczenie egzekwowanego roszczenia OGRANICZENIA EGZEKUCJI Egzekucji nie podlegają: przedmioty, urządzenia domowego użytku, pościel ubrania dłużnika i jego rodziny i ubrania umożliwiające wykonywanie zawodu zapas żywności i opału niezbędne dla dłużnika i jego rodziny na okres 1 miesiąca 1 krowa lub 2 kozy lub 3 owce potrzebne do wyżywienia dłużnika i jego rodziny + zapas paszy i ściółki do najbliższych zbiorów narzędzia niezbędne do osobistej pracy zarobkowej dłużnika oraz surowce niezbędne do produkcji na okres 1 tygodnia kwota odpowiadająca nie podlegającej egzekucji części płacy na czas do najbliższego terminu wypłaty (dotyczy dłużnika posiadającego pracę) jeżeli nie ma stałej pracy pozostawia mu się pieniądze niezbędne do utrzymania na dwa tygodnie przedmioty niezbędne do nauki, odznaczenia, przedmioty do wykonywania praktyk religijnych, przedmioty codziennego użytku, które mogą być sprzedane poniżej wartości a dla dłużnika mają duża wartość użytkową sumy i świadczenia w naturze wyasygnowane na pokrycie wydatków lub wyjazdów służbowych sumy przyznane przez Skarb Państwa na cele specjalne (np. stypendia) prawa niezbywalne np. prawo do nazwiska świadczenia z ubezpieczeń osobowych oraz odszkodowania z uzupełnień majątkowych (nie dotyczy to egzekucji mającej na celu zaspokojenie alimentów) świadczenia alimentacyjne, zasiłki, dodatki rodzinne, pielęgnacyjne itp.. wierzytelności przypadające dłużnikowi od państwowych jednostek organizacyjnych z tytułu dostaw przed ukończeniem dostawy w wysokości nie przekraczającej 75% każdorazowej wypłaty chyba, że chodzi o wierzytelności pracowników dłużnika z tytułu prac wykonywanych przez tych pracowników przy dostawach Egzekucja świadczeń pieniężnych z ruchomości: zajęcie I etap sprzedaż II etap ZAJĘCIE Egzekucja z ruchomości należy do komornika tego sądu, w którego obrębie jest ruchomość, chyba że bank wybierze z różnych przyczyn innego komornika. Komornik, który wszczął egzekucję z niektórych ruchomości jest uprawniony do wszczęcia egzekucji z pozostałych ruchomości nawet jeśli znajdują się one w innym okręgu sądowym. Ruchomość – wszystkie rzeczy, które nie są nieruchomościami ani jej częściami składowymi (co należy do rzeczy głównie jako całości i nie może być od niej odłączona bez jej uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego. Egzekucja odbywa się na podstawie wniosku o wszczęcie egzekucji z ruchomości (nie wystarczy tylko tytuł wykonalności) Bank wskazuje we wniosku: sposób egzekucji nie jest konieczne opisanie ruchomości jakie komornik ma zająć Komornik przystępuje do egzekucji z ruchomościami przez ich zajęcie. Komornik może zająć ruchomość dłużnika, która jest w jego władaniu, bądź we władaniu wierzyciela, jeżeli wierzyciel skierował egzekucję do takiej ruchomości. Można zająć ruchomość będącą w posiadaniu osób trzecich gdy osoba trzecia zgadza się na jej zajęcie albo przyznaje w obecności świadków że stanowią one własność dłużnika. Władanie oznacza faktyczną dyspozycję przedmiotem władanej bez względu na stosunek prawny władającego do tego przedmiotu. W praktyce dopuszczalna jest egzekucja z ruchomości, które znajdują się u dłużnika , z którymi on włada z osobami trzecimi. Nie odnosi się to tych ruchomości, które powstały przed związkiem. Egzekucja z ułamkowej części rzeczy ruchomej (własności więcej osób) – sprzedaży podlega tylko udział dłużnika. Komornik dokonując zajęcia wpisuje do protokołu zajęcia. Dłużnik powinien być przy zajęciu, otrzymuje odpis protokołu z zajęcia W protokole z zajęcia: zajęte ruchomości podaje się ich istotne znamiona, cechy oświadczenia osób będące przy zajęciu komornik wypisuje ruchomości, których nie zajął, należy udokumentować dlaczego źródła wiadomości skąd czerpał informacje o stanie majątku dłużnika Skutek zajęcia – rozporządzanie ruchomościami po zajęciu nie ma dalszego wpływu na postępowanie egzekucji. Może być prowadzone przeciwko nowemu nabywcy. Dłużnik może rozporządzać zajętą rzeczą w granicach zwykłego używania. Jeżeli komornik zostawi rzeczy u dłużnika, powierzy mu dozór nad tymi rzeczami, nie otrzymuje za to wynagrodzenia, chyba że dozór otrzymuje osoba trzecia. Jeżeli dłużnik po zajęciu pozbędzie się tych rzeczy podlega karze (2 lata, grzywna). Komornik w trakcie zajęcia musi je przerwać wówczas powinien przeciwdziałać, zabezpieczyć rzeczy przed usunięciem. Komornik musi zapieczętować pomieszczenie. Bank żąda by zajęcie odbywało się w jego obecności. Zawiadamia o tym komornika. Jeżeli bank nie zjawi się wówczas komornik sam dokonuje swoich czynności. Jeżeli Komornik nie zawiadomił banku o dacie zajęcia, wtedy sprawdzenie przeprowadzonej egzekucji uzupełnia się przez protokół. Z zajętych pieniędzy komornik zaspokaja wierzycieli. Jeżeli nie wystarczy dla wszystkich wówczas zajętą kwotę składa do depozytu w celu jej podziału. Komornik zajmuje pieniądze zagraniczne i dewizy – komornik przedkłada je do sprzedaży w NBP, ich wartość liczy się na podstawie tabeli wartości dewiz i walut. Zajęcie monet złotych, złoto, platyna – komornik przekazuje te rzeczy do państwowego przedsiębiorstwa Handlu Jubilerskiego. W protokole komornik oznacza wartość każdej zajętej rzeczy ruchomej. Jeżeli nie może dokonać wyceny, powołuje biegłego. Szacuje się każdą ruchomość z osobna. Niedopuszczalne jest globalne oszacowanie rzeczy. Na każdej zajętej ruchomości komornik umieszcza znak ujawniający to zajęcie na zewnątrz. Umieszczenie znaku ma znaczenie deklaratywne tzn. że ewentualny brak znaku nie oznacza że ruchomość nie jest objęta zajęciem. Decydującą czynnością o znaczeniu konstytutywnym jest wpisanie ruchomości do protokołu zajęcia. Znak komornika musi być umieszczony w widocznym miejscu i nie może uszkodzić rzeczy (w przypadku uszkodzenia komornik ponosi szkody). Znak jest dokumentem urzędowym tzn. że usunięcie tego znaku grozi karą pozbawienia wolności do 3 lat. Jeżeli komornik zajmuje pieniądze, klejnoty, papiery wartościowe składa je do depozytu sądowego. Nie daje się ich pod dozór dłużnika. Koszty związane z przechowaniem obciążają dłużnika i należą do kosztów egzekucji. SPRZEDAŻ Sprzedaż zajętych ruchomości nie może nastąpić wcześniej niż 7 dnia od daty zajęcia. Wyjątek dotyczy ruchomości ulegających łatwemu zepsuciu oraz inwentarza żywego. W takich przypadkach sprzedaż może nastąpić zaraz po zajęciu. Jeżeli komornik zajął rzeczy nieużywane, są one przedmiotem obrotu handlowego, wówczas komornik może na wniosek strony sprzedać je bez licytacji przedsiębiorstwu prowadzącemu obrót tymi rzeczami po cenie hurtowej lub po cenie niższej o 25% od wartości szacunkowej ruchomości. Jeżeli zajęte są rzeczy o wartości historycznej, naukowej, artystycznej (wpisane do rejestru zabytków) wówczas komornik zgłasza je za zgodą wojewódzkiego konserwatora państwowemu muzeum, bibliotece, archiwum albo przedsiębiorstwu państwowemu w celu ich nabycia. Pozostałe przedmiotu komornik sprzedaje w drodze licytacji publicznej: I licytacja – cena wywoławcza ¾ wartości szacunkowej przedmiotu II licytacja – cena wywoławcza ½ wartości szacunkowej przedmiotu Sprzedaż nie może się odbyć po cenie niższej od ceny wywoławczej. Na 3 dni przed licytacją komornik zawiadamia dłużnika o terminie licytacji. Komornik na wniosek wierzycieli może rzeczy ruchome przekazać do sprzedaży komisowej przed sprzedażą w drodze licytacji publicznej. Dla sprzedaży komisowej cena sprzedażna ustalana jest w wysokości wartości szacunkowej. Jeżeli przez 14 dni nie uda się sprzedać wówczas komisant może obniżyć cenę sprzedażną tych rzeczy o 25%. Maksymalnie rzecz może być w komisie 3 miesiące. Jeżeli nadal nie uda się jej sprzedać wówczas komornik sprzedaje tą rzecz na licytacji. Jeżeli nie dojdzie do skutku II licytacja wtedy wierzyciel może przejąć te rzeczy na własność. Jeżeli nie chce, komornik przekazuje rzeczy dłużnikowi w ciągu 14 dni, jeżeli to nie nastąpi rzecz ulega likwidacji (np. darowizna). Termin licytacji powinien być wyznaczony w możliwie najkrótszym czasie tak aby pomiędzy ogłoszeniem licytacji a terminem licytacji upłynął chociaż tydzień. Licytację ogłasza się przez obwieszczenie (czas, miejsce, kiedy je można obejrzeć, ruchomości, ich suma oszacowania, czas i miejsce licytacji). W przetargu nie może uczestniczyć: dłużnik, ich małżonkowie personel komisu dzieci komornika osoby będące na licytacji w charakterze urzędowym Przetarg nie może się zacząć później niż 2 godziny po czasie licytacji gdyż będzie nieważny. Do odbycia się licytacji musi być chociaż jeden licytant. Odbywa się ustnie. Dłużnik może żądać kolejności licytacji jaką wskaże. Komornik wzywa do postąpień (kto da więcej) jeżeli nie ma dalszych postąpień następuje przybycie. Jeżeli nabywca nie uiści w terminie ceny nabycia sąd wyznacza karę w wysokości 1/10 ceny nabycia, sąd wyznacza kolejną licytację na warunkach pierwszej licytacji. Egzekucja z wynagrodzeń za pracę, z rachunku bankowego. Egzekucja z wynagrodzeń za pracę należy do komornika przy sądzie rejonowym, w którym rewirze dłużnik ma miejsce zamieszkania lub miejsce pobytu. Może zająć gdy dłużnikiem jest pracownik, osoba fizyczna. Miejsce siedziby zakładu pracy jest obojętne dla oznaczenia właściwości komornika, wyjątek gdy zakład pracy jest za granicą. Prowadzenie egzekucji przez polski organ egzekucyjny jest niedopuszczalny za granicą. Egzekucja następuje na podstawie tytułu wykonawczego na wniosek banku. We wniosku bank musi oznaczyć: oznaczenie zakładu pracy inne dane, które bliżej określają wynagrodzenie z którego ma nastąpić egzekucja Do egzekucji komornik przystępuje przez zajęcie wynagrodzenie. Komornik zawiadamia dłużnika, że do wysokości egzekwowanego świadczenia i do pełnego pokrycia długu bo nie wolno mu odbierać wynagrodzenia za pracę poza częściową wolną od zajęcia. Dłużnikowi nie wolno rozporządzać wynagrodzeniem w żaden inny sposób. Nie może zlecić osobie trzeciej by odebrała wynagrodzenia w jego imieniu, nie może dać dyspozycji do przekazania wynagrodzenia na rachunek. Komornik powiadamia jednocześnie zakład pracy aby nie wypłacał dłużnikowi wynagrodzenia (poza częścią wolną od zajęcia). Zakład przekazuje wynagrodzenie bankowi i zawiadamia o tym komornika jeżeli jest więcej wierzycieli zakład przekazuje zajęte wynagrodzenie komornikowi. Egzekucji podlegają także emerytury, renty, świadczenia ZUS-owskie (zasiłki) – świadczenia te pozostają w ścisłym związku z pracą. Bez znaczenia jest zarzut przy wszczęciu egzekucji za wynagrodzenie za pracę. Wynagrodzenie pobierane prze pracownika w naturze – zajęcie obejmuje również te przedmioty. Komornik przeprowadza egzekucję z ruchomości. Uzyskane pieniądze przekazywane są bankowi. Jeżeli pracownik naruszy zakaz np. rozporządzania – ponosi odpowiedzialność karną, cywilną. Dłużnika ma prawo rozwiązać umowę o pracę (po zajęciu wynagrodzenia). Bank może udowodnić dłużnikowi celowe zerwanie umowy o pracę. Dłużnikiem zajętego wynagrodzenia jest zakład pracy. W wypadku emerytur i rent – ZUS. Zakład pracy sam ustala w jakiej części wynagrodzenie podlega egzekucji. Koszty ponosi dłużnik (pracownik). Koszty postępowania przekazuje się komornikowi. Dokonując zajęcia wynagrodzenia komornik wzywa zakład pracy aby w ciągu 1 tygodnia: przedstawił za okres 3 miesięcy poprzedzających zajęcie za każdy miesiąc oddzielnie zestawienie periodycznego wynagrodzenia pracownika oraz jego dochodów z wszystkich innych tytułów. Podał w jakiej kwocie oraz w jakich terminach zajęte wynagrodzenie będzie przekazywane wierzycielowi Podał ewentualne przeszkody do wypłaty wynagrodzenia Zakład pracy nie ma żadnych uprawnień faktycznego dłużnika, nie może wnosić zażalenia na klauzulę wykonalności i nie może wykazać powództwa o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego , nie może umarzać egzekucji. Zakład pracy jest legitymowany do wniesienia skargi na postanowienie komornika o ukaranie go grzywną. Pracownik (dłużnik) może żądać umorzenia egzekucji w przypadku uiszczenia świadczenia. Zajęcie wynagrodzenia za pracę obowiązuje nawet wtedy gdy dłużnik zawiąże nowy stosunek pracy lub zlecenia. Nowy zakład pracy zawiadamia o przyjęciu pracownika dotychczasowy zakład (który wydał świadectwo pracy) oraz wskazanego w świadectwie pracy komornika. Dłużnik też powiadamia komornika (jeżeli nie - grzywna). Prawa wierzyciela odnoszą się tylko do wynagrodzenia objętego zajęciem. Bank nie może wprowadzać zmian w umowie o pracę, nie może zawierać ugody w sprawie dłużnika, nie może żądać umorzenia egzekucji. Bank ma prawo wglądu do dokumentów uzasadniających wypłatę wynagrodzenia. Egzekucja z rachunków bankowych Egzekucja ta polega na zajęciu i realizacji wierzytelności z umowy rachunku bankowego tzn. że dochodzi do zajęcia praw dłużnika przysługujących mu na podstawie umowy zwłaszcza prawa udzielania zleceń co do rozliczeń pieniężnych. Skuteczne wszczęcie egzekucji z rachunku bankowego prowadzi do blokady tego rachunku. Egzekucja może być prowadzona z różnych rachunków. Nie ma znaczenia rodzaj rachunku dla skuteczności egzekucji. Miejsce siedziby banku, w którym jest rachunek jest objęte dla wszczęcia egzekucji. Charakterystyczna cecha – dłużnikiem zajętej wierzytelności jest zawsze bank. Zajęcie rachunku w oddziale banku położonego za granicą jest bezskuteczne. Zawiadomienie o zajęciu komornik przesyła do banku, w którym dłużnik ma rachunek. Nie powoduje to totalnej blokady konta tzn. że zajęcie jest skuteczne jedynie do wysokości należności. Komornik musi podać bankowi kwotę co do której prowadzi egzekucję, koszty postępowania egzekucyjnego. Pismo komornika skierowane do banku powinno zawierać: zawiadomienie o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego określenie wysokości należności na zaspokojenie których wszczęto egzekucję zakaz wypłat do wysokości zajętej wierzytelności bez zgody komornika polecenie bezzwłocznego przekazania przez bank zajętej kwoty nakaz zawiadomienia komornika w terminie 7 dni o przeszkodach do przekazania przejętych kwot Przeszkoda do przekazania: brak środków pieniężnych albo brak środków pieniężnych w wysokości wystarczającej na zaspokojenie należności wynikającej z tytułu wykonawczego już dokonane zajęcie na rzecz innego wierzyciela zbieg egzekucji sądowej z egzekucją administracyjną istnienie sporu sądowego o wierzytelność dłużnika z rachunku bankowego między nim a bankiem ustanie stosunku rachunku bankowego na skutek niestosowania się dłużnika do postanowień umowy przedawnienie roszczeń wynikających z rachunku bankowego (przedawniają się z upływem 2 lat, z wyjątkiem wkładów oszczędnościowych) potrącenie roszczeń z rachunku bankowego z roszczeniami banku, które jest ustalone jeżeli nastąpiło przez zajęciem Zawiadomienie dłużnika o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego powinno beż połączone z I czynnością egzekucyjną komornika (czyli zajęcie) Zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego jest dokonywane z chwilą doręczenia bankowi zawiadomienia zajęcia. Z zajętego rachunku bankowego można wycofać: wynagrodzenie za pracę po złożeniu bankowi odpisu listy płac alimenty, renty alimentacyjne Banki z tego tytułu mogą dokonywać tylko wypłat bieżących a nie zajętych. Zwolnienie jest aktualne w przypadku zbiegu egzekucji administracyjnej i sądowej. Bank odpowiada z tytułu odpowiedzialności cywilnej jeżeli narusza przepisy. Egzekucja z książeczki oszczędnościowej – komornik odbiera od posiadacza książeczkę oszczędnościową – zajęcie może być z książeczki imiennej i na okaziciela. Egzekucja może nie być przeprowadzona przez odebranie książeczki. Komornik sporządza protokół o zajęciu i doręcza do właściciela banku. Bank wstrzymuje wypłaty. Komornik o zajęciu wkładu oszczędnościowego zawiadamia dłużnika i wierzyciela i w ciągu 2 tygodni musi zawiadomić bank o wszczęciu egzekucji. W przypadku umorzenia książeczek oszczędnościowych dłużnik może wystąpić w terminie 7 dni o umorzenie. Jeżeli powiadomienie nie zostanie wysłane do banku po 3 tygodniach dowołuje zajęcie. Po wyegzekwowaniu kwoty zostaje wydana nowa książeczka już na mniejszą kwotę. Egzekucja z innej wierzytelności i praw majątkowych. Wierzytelność – jest to prawo z mocy którego osoba trzecia jest zobowiązana zapłacić dłużnikowi sumę pieniężną. Prawo wierzyciela – żądanie od dłużnika świadczenia (czyli zachowania się pozytywnego (działanie) lub negatywnego (zaniechanie)) Prawo majątkowe – prawo przedmiotowe bezwzględnie skuteczne nie tylko wobec ściśle określonych przedmiotów. Do prawa majątkowego zalicza się np.: prawo polowania prawo rybołówstwa Nie podlegają egzekucji prawa niemajątkowe (prawa osobiste). Konstrukcja egzekucji podobna jest do egzekucji z wynagrodzenia ale przepisy są tu bardziej rozbudowane. Egzekucja należy do komornika sądu właściwego. Do egzekucji wierzytelności komornik przystępuje przez jej zajęcie. W celu zajęcia komornik: zawiadamia dłużnika, że nie wolno mu rozporządzać zajętą wierzytelnością i nie wolno mu rozporządzać zabezpieczeniami nałożonymi na tą wierzytelność komornik wzywa dłużnika wierzytelności aby należnego od niego świadczenia nie uiszczał dłużnikowi tylko do komornika lub dep. Sądowego Jednocześnie z zajęciem wierzytelności komornik wzywa jej dłużnika aby w ciągu 1 tygodnia złożył oświadczenie: w jakiej wysokości przysługuje dłużnikowi zajęta wierzytelność czy odmawia zapłaty (a jeżeli tak to z jakiej przyczyny) czy inne osoby mają roszczenia do tej wierzytelności Różnica pomiędzy egzekucją z wierzytelności od egzekucji z wynagrodzenia i rachunku bankowego: zakaz rozporządzania ustanowionym dla wierzytelności zabezpieczenia brak wzmianki o dopuszczalności rozporządzania wierzytelnością w części wolnej od zajęcia brak upoważnienia dłużnika zajętej wierzytelności do przekazania ich wierzytelności (bankowi) do komornika lub depozytu sądowego) Jeżeli dłużnik zajętej sumy wpłaci odpowiednią sumę to zwalnia się wierzytelność a wszelkie koszty przesyłki obciążają dłużnika zajętej wierzytelności. Dłużnik zajętej wierzytelności powinien złożyć do depozytu sądowego pieniądze jeżeli: powstał spór: kto jest wierzycielem dłużnik zajętej wierzytelności podnosi zarzut że dłużnik nie ma pełnej zdolności do czynności prawnej ani nie ma przedstawiciela ustawowego inni wierzyciele skierowali egzekucję do zajętej wierzytelności a nie wystarcza ona na zaspokojenie ich wszystkich Zajęcie wierzytelności przez komornika jest dokonane z chwilą doręczenia dłużnikowi wezwania. Jeżeli zajęta wierzytelność wiąże się z posiadanym dokumentem to egzekucja odbywa się przez odebranie dłużnikowi tego dokumentu. Od dłużnika zajętej wierzytelności związanej z dokumentem komornik żąda zapłaty wymaganej sumy (np. weksle, czeki, książeczki oszczędnościowe) Jeżeli posiadacz dokumentu odmawia jego wydania to bank wkracza na drogę postępowania sądowego o wyjawienie majątku. W toku egzekucji dłużnik może oświadczyć że dokument zaginął i wtedy bank może złożyć wniosek do sądu o umorzenie tego dokumentu. Wyjawienie majątku – może go żądać wierzyciel, który wykaże że na skutek prowadzonej egzekucji nie uzyskał w pełni zaspokojenia swoich wierzytelności. Wyjawienie majątku – polega na tym, że dłużnik zobowiązany jest złożyć wykaz majątku z wyjawieniem miejsca i rzeczy gdzie się znajdują, musi również wymienić wierzytelności i inne prawa majątkowe oraz złożyć przyrzeczenie wg następującej roty: „ Świadomy znaczenia moich słów i odpowiedzialności przez prawem zapewniam, że złożony przeze mnie wykaz majątku jest prawdziwy i zupełny” Wyjawienie majątku różni się od wyjaśnień udzielonych przez dłużnika organom egzekucyjnym: wykaz majątku dotyczy ujawnienia całego majątku czego komornik nie może uzyskać za pomocą wyjaśnień wyjawienie majątku następuje na wniosek wierzyciela czyli banku a udzielanie wyjaśnień zależy od komornika, który nie musi z ich treścią zapoznać wierzyciela czyli banku wyjawienie majątku jest obligatoryjne a udzielanie wyjaśnień jest fakultatywne wyjawienie majątku można wymusić od dłużnika, odmowa wyjaśnień pociąga za sobą jedynie grzywnę w postępowaniu o wyjawienie majątku odbiera się rotę a w wyjaśnieniach roty nie ma Postępowanie o wyjawienie majątku można wszcząć na podstawie: 1. tytułu wykonawczego 2. ugody zaopatrzonej w klauzulę wykonalności Nie można go natomiast wszcząć na podstawie: zarządzenia tymczasowego wydanego w postępowaniu zabezpieczającym bank wniosek o wyjawienie majątku składa w sądzie właściwości ogólnej dłużnika wraz z tytułem wykonawczym i innymi dokumentami uzasadniającymi wyjawienia majątku przez dłużnika. Na decyzję sądu przysługuje zażalenie Wykaz majątku i przyrzeczenie dłużnika sąd odbiera po uprawomocnieniu się postanowienia wykazującego ich złożenie. Dłużnik gdy nie stawił się w sądzie i nie dał wykazu majątku to bank może zastosować na wniosek sądu środki przymusu (grzywna) a gdy nie została zapłacona to areszt. Egzekucja z nieruchomości Część z kredytu krótkoterminowego i długoterminowego. Są one zabezpieczone nieruchomością. Egzekucja z nieruchomości należy do komornika, gdy kilka wierzycieli w stosunku do 1 dłużnika. Komornik który pierwszy zaczął egzekucję ale obejmuje roszczenia wszystkich wierzycieli. Nieruchomość – część powierzchni ziemskiej stanowiąca odrębny przedmiot własności czyli zaliczamy tu grunty, budynki trwale związane z gruntem lub część tych budynków jeżeli stanowią odrębny od gruntu podmiot własności. Odrębną nieruchomością może być lokal mieszkalny ale musi mieć księgę wieczystą. Egzekucja z nieruchomości – przedmiotem mogą być rzeczy nie będące nieruchomościami (np. statek morski) lub prawa z nieruchomości. Egzekucja z nieruchomości istnieje gdy istnieje współwłasność. Współwłasność na zasadach ogólnych lub ułamkowych. Do kompetencji sądu przy egzekucji z nieruchomości: sąd postanawia o przybyciu lub odmowie przybycia sąd postanawia o odjęciu jeszcze przed przybyciem dłużnikowi zarządu i ustanowieniu zarządcy postanowienie o przysądzeniu własności postanowienie o utrzymaniu w mocy na sprzedanej nieruchomości niezbędnej służebności gruntowej podejmowanie decyzji o połączeniu egzekucji toczących się w różnych okręgach sądu Pod nadzorem sądu odbywają się: zarząd zajętej nieruchomości wyznaczenie licytacji licytacja Uczestnikami postępowania egzekucyjnego: wierzyciele dłużnicy osoby, którym przysługują prawa rzeczowe, ograniczone (np. służebności gruntowe) lub prawo osobiste zabezpieczone na tej nieruchomości (np. prawo najmu, dzierżawy, odkupu, pierwokupu) Gdy przedmiotem egzekucji jest użytkowanie wieczyste to udział bierze także organ, który zawarł umowę o użytkowanie wieczyste. 1 ETAP ZAJĘCIE zajęcie – bank wystawia bankowy tytuł egzekucyjny, sąd nadaje tytuł wykonawczy, wtedy wierzyciel komornika daje wniosek o wszczęcie egzekucji. W stosunku do dłużnika nieruchomość jest zajęta z chwilą dostarczenia mu wezwania jeżeli nie dostał wezwania to z chwilą wpisania do księgi wieczystej. Skutki zajęcia: Zakaz rozporządzania nieruchomościami. Terminem końcowym do którego mogą przyłączać się wierzyciele jest data uprawomocnienia się postanowienia. Zajęciem nieruchomości obejmuje się: nieruchomości wraz z częściami składowymi Nie obejmuje się: odłączonych części składowych, które przypadają dzierżawcy, użytkownikowi lub osobie mającej służebność, bo użytkowanie i służebność ma pierwszeństwo przed wszystkimi hipotekami. Jeżeli po zajęciu dłużnik sprzeda zajętą nieruchomość to nabywca nieruchomości uczestniczy w postępowaniu egzekucyjnym w charakterze dłużnika. Zajętą nieruchomość komornik zostawia w zarządzie dłużnikowi (zarządcę wyznacza sąd) za zniszczenie nieruchomości odpowiada zarządca. Zarządca pobiera opłaty, czynsze i inne kwoty które ta nieruchomość może przynosić. Zarządca zaciąga takie zobowiązania które mogą być zaspokojone z wpływów nieruchomości i które są gospodarczo uzasadnione. Zarząd nad nieruchomością ma charakter przejściowy. Zarząd nie ma wpływu na umowy najmu lub dzierżawy, które obowiązywały w chwili jego ustanowienia. Zarządca składa co najmniej 1 w roku oraz po ukończeniu zarządu sprawozdanie swojej działalności ze sprawozdaniem finansowym. Z dochodów z nieruchomości zarządca pokrywa następujące koszty: koszty egzekucji + swoje wynagrodzenie + zwrot własnych wydatków bieżące należności pracowników zatrudnionych w nieruchomości alimenty przyznane wykonalnym wyrokiem sądu od dłużnika bieżące należności podatkowe z nieruchomości oraz bieżące należności z tytułu ZUS-u pracowników tej nieruchomości zo