Wyszukiwarka:

Wszędzie ------------------ Artykuły Newsy Informacje Linki Pliki

Humanizm oznacza prad poszukujacy i rozwijajacy tradycje starozytnej wiedzy o czlowieku zawartej w filozofii i literaturze, polega na szerokim wyksztalceniu i wycwiczeniu w sztukach pieknych; wymaga od czlowieka zdolnosci twórczych i sprawnosci umyslowej; Studia obejmowaly rózne dziedziny ludzkiej aktywnosc: sztuke, literature, filozofie. Retoryce i gramatyce przypisywano role nadrzedna nad filozofia, moralnosci, prawem i medycyna. Humanizm byl elitarny i egalitarny. Elitarny, bo tworzyl wysokie normy wytwórczosci jezykowej, którym nielatwo bylo sprostac; i egalitarny, bo ocenial ludzi nie wedle urodzenia i stanu, lecz wedle wiedzy i wyksztalcenia zaslugi osobistej. Wzory starozytne traktowano jako niepodwazalne normy. Norma najwyzsza byla praktyka pisarska Cycerona. Pisac i mówic po lacinie jak Cycero bylo marzeniem humanistów. Termin humanizm uzywany jest w znaczeniach: (1) w sensie waskim, scisle historycznym oznaczajacy ruch umyslowy zapoczatkowany w XIV wieku we Wloszech i przejawiajacy sie w studiach nad swiatem antycznym i uznaniem sztuki antycznej za wzór doskonalosci. (2) Na poczatku XIX wieku oznaczal filozofie renesansowa bedaca w opozycji do filozofii sredniowiecznej. Gloszono nowy poglad na swiat (Andrzej Frycz Modrzewski, Erazm z Rotterdamu) oparty na autonomii czlowieka i jego rozumu oraz potrzebie wszechstronnego rozwoju czlowieka. duzy zwiazek z epikureizmem, potem do tego dolacza stoicyzm (patrz punkt 32) Reformacja: postawa i ruch (zwalczana przez kosciól) sprzeciwiajaca sie hegemonii kosciola w Europie na polu politycznym i finansowym, i wynikajacego z tego rozkladu moralnego kosciola jako instytucji; Marcin Luter na drzwiach katedry w Witenberdze wywiesil 95 tez wymierzonych przeciwko naduzyciom towarzyszacym udzielaniu odpustów, celibatowi, uznaniu papieza z glowe Kosciola i róznicy w czynie i slowie ksiezy. Glosil koniecznosc powrotu do Kosciola jaki mial istniec w pierwszych wiekach chrzescijanstwa. Zasadniczym autorytetem w sprawach wiary czynil Pismo Swiete, przekreslajac tym samym wage orzeczen papiezy, uchwaly soborów i autorytet ojców kosciola. Uzaleznial zbawienie wiernych przede wszystkim od wiary. Zredukowal liczbe sakramentów do dwóch: Chrztu i Eucharystii. Glosil likwidacje zakonów. Doprowadzil do powstania protestantyzmu (nazwa od protestu wobec uchwaly podjetej na Sejmie Rzeszy niemieckiej w 1525, zabraniajacej szerzenia hasel reformacyjnych). Jan Kalwin - Podstawa jego pogladów byla zasada predestynacji: Bóg juz przed wiekami podzielil wszystkich ludzi na wybranych i potepionych, a ich postepowanie w zyciu doczesnym moze byc tylko potwierdzeniem tego podzialu. Ludzie zostaja potepieni nie dlatego ze grzesza, ale grzesza dlatego, ze ich Bóg potepil. Przejawem laski bozej mialo byc prowadzenie cnotliwego zycia, na które sklada sie nieustanna praca i rezygnacja z jakichkolwiek przyjemnosci. 1534 rok - powstal Kosciól Anglikanski, którego glowa zostal król Henryk VIII, odlaczajac sie w ten sposób od Rzymu. Zniesiono zakony oraz skonfiskowano dobra koscielne, zachowano natomiast pozostala po katolicyzmie hierarchie duchowna. Do obrzedów wprowadzono jezyk angielski, zniesiono celibat. Skutki reformacji: 3/5 Europy oddzielilo sie od Watykanu. Katolickie pozostaly Wlochy, Francja, Hiszpania, Portugalia, Wegry, Austria i Polska. Kalwinizm upowszechnil sie we Francji, na Wegrzech i w Austrii; a luteranizm w Niemczech, Danii i Szwecji; Kosciól rozpoczal zakrojona na szeroka skale akcje kontrreformatorska, majaca na celu likwidacje reformacji, naukami swoimi i sila polityczna.