Bogurodzica jest zabytkowa polska piesnia religijna i rycerska. Dwie pierwsze zwrotki to najstarsza czesc Bogurodzicy - pochodzi z pierwszej polowy XIII wieku, choc spisana zostala w poczatkach XV wieku. W pózniejszym okresie utwór bardzo sie rozrósl, gdyz dopisywano kolejne zwrotki, poza tym popularnosc i wymowa Bogurodzicy sprawily, iz uznano ja za pierwszy hymn polski. Autorstwo najstarszej czesci przypisywano sw. Wojciechowi - wg pietnastowiecznej legendy. Bogurodzica jest wierszem zdaniowo-rymowym. Pierwsza jej zwrotka skierowana jest do Matki Boskiej, druga do Jana Chrzciciela. Jest ona ciagiem prósb modlitewnych: do Matki Boskiej, aby posredniczyla u swego syna - Chrystusa a Syna Bozego o wysluchanie modlitwy, o dobrobyt w zyciu ziemskim i wieczne zycie po smierci. Zwraca uwage symboliczna liczba 4, do której czesto nawiazywali ludzie sredniowiecza, która wspóltworza w Bogurodzicy swiete osoby: Matka Boska, Chrystus, Bóg i Jan Chrzciciel. W Bogurodzicy zauwazamy wiele historycznych form gramatycznych, archaizmów skladniowych, leksykalnych i fonetycznych (Archaizm - element jezykowy pochodzacy z minionej epoki hist., który zostal zastapiony nowszym i wyszedl z powszechnego uzycia.). Np. w funkcji wolacza wystepuja mianowniki (Bogurodzica zamiast Bogurodzico!), stare formy trybu rozkazujacego: zyszczy!, spusci! (pozyskaj, zeslij!), wyrazy, w których nie nastapil jeszcze przeglos polski: (zwolena, slawiena zamiast zwolona, slawiona). Wsród starszych form leksykalnych znajdujemy np. wyraz dziela zamiast dla, "jaz" zamiast "która", "jagoz" zamiast "czego", "co". Rymy w piesni znajdujemy na koncu wersów (nosimy-prosimy), a takze wewnatrz wersów np. (dziela Krzciciela). Zastosowane sa równiez paralelizmy skladniowe oraz paralelny, czyli równolegly, symetryczny, rozklad tresci. Do konca wieku XVI byla to piesn bardzo popularna, traktowana jako hymn, piesn ojczysta - rycerze spiewali ja na polu bitwy, prawdopodobnie ruszajac do slynnych bitew: pod Grunwaldem lub Warna.
Adam Mickiewicz "Dziady część III"