BAUDELAIRE I RIMBAUD
57. W jaki sposób poeci drugiej połowy XIX w. Korzystają z językowych i poetyckich doświadczeń poprzedników? Czy godzisz się na określenie ich twórczości mianem ,,epigońskiej”?
58. Jakie tematy i zjawiska w poezji drugiej połowy XIX w. Poprzedzają zainteresowania twórców Młodej Polski.
Charles Baudelaire
Problemy nurtujące społeczeństwo schyłku XIX w. Pojawiły się po raz
pierwszy w utworach wielkiego prekursora modernistów, francuskiego poety
Charlesa Baudelaire’a. Wywarł on olbrzymi wpływ na twórców tej doby i na
całą późniejszą poezję europejską. Był poetą wyjątkowym, pierwszy
wykorzystał: motyw spleenu, ucieczki od świata, genialnej jednostki,
rozkładu ciała, brzydoty i poety przeklętego.
Poeta przeklęty (poete maudit) - to typ poety, który jest geniuszem, ale
też człowiekiem znienawidzonym przez ludzi, ze swoją siłą zła,
niszczenia wartości.
Już pierwszy zbiór poety wywołał skandal. Autora oskarżono o obrazę
moralności. Jego poezję odczytywano jako wyraz skomplikowanego, pełnego
kontrastów wewnętrznego życia poety, obraz duszy rozdartej
sprzecznościami. Sprzeczności te traktował Baudelaire jako istotę świata
i ludzkiej egzystencji. Protestował przeciw bezsensowi ludzkiego
istnienia. Absurdowi ludzkiego istnienia towarzyszył nieustanny strach
przed śmiercią, cierpienie. Bezlitosny czas, pchający człowieka w
objęcia śmierci był także tematem wierszy Baudelaire’a. Sprzeciw wobec
zła manifestował wstrząsającymi obrazami nędzy ludzkiego życia, celowym
prowokowaniem reakcji pruderyjnych, malowaniem demonicznych scen
ludzkiej egzystencji (np. w Obrazach paryskich).
Wiersze jego wypełniają kraty, sieć pajęcza, ołowiane niebo, dekadenckie ,,ziewnięcie” nudy istnienia. W tej dusznej atmosferze symbol wolności to biały albatros, szczęśliwy, gdy rozwija skrzydła daleko nad ziemią. Niestety - na ziemi stłamszony, nieszczęśliwy jak poete maudit (poeta przeklęty).
Baudelaire jako artysta charakteryzował się wynalazczością i ogromną dbałością o formę. Był twórcą efektów polegających na ukazywaniu związku kolorów, dźwięków i woni (Oddźwięki), uderzającym niezwykłością zestawień (synestezją).Ukazał poetom schyłku wieku perspektywy symbolizmu. Był mistrzem w wydobywaniu ze słowa, z budowy wiersza, efektów muzycznych, melodii współtowarzyszącej treści i nastrojowi.
Utwory: Kwiaty zła (Padlina, Piękno, Albatros), Litanie do szatana; zbiory esejów: Ciekawostki estetyczne.
Mit grecki - pojęcie i podział
Biblia
Literatura parenetyczna; ideał rycerza i władcy, ascety - świętego, oraz kochanka
Quo Vadis
"Treny" J. Kochanowskiego
Topos śmierci w kulturze i sztuce średniowiecza
Adam Mickiewicz „Dziady” cz. II, IV, I
Molier "Świętoszek" - charakterystyka Tartuffe'a
Filozofowie greccy.
Barok - literackie i ideowe wyznanie epoki
Henryk Sienkiewicz „Potop”
Barok - charakterystyka epoki.
„Pan Tadeusz” czyli Ostatni zajazd na Litwie...
Filozofia starożytnej Grecji i Rzymu
Wizja Boga, świata i człowieka...
Prometeizm i mesjanizm w "Dziadach części III" Adama Mickiewicza
Wybrane mity greckie, ich sens oraz ponadczasowy charakter
"Świętoszek” Molier’a – charakterystyka postaci
Porównaj dwie wybrane relacje literackie z życia w obozach