Adam Asnyk zostal wychowany w duchu idei niepodleglosciowych oraz w wielkim szacunku dla romantycznych zrywów narodowowyzwolenczych. Od pozytywistów dzielila go spora róznica wieku, nie mógl sie równiez pogodzic z pozytywistycznymi haslami i ocenami powstan.W jego wczesnych utworach dominuja nastroje smutku, rozgoryczenia i rozczarowania. Z uplywem czasu, twórczosc Asnyka nasyca sie tresciami filozoficznymi, pojawiaja sie tez utwory programowe, bedace wyrazem poszukiwan drogi wyjscia z pesymizmu, odnalezienia sie w popowstaniowej rzeczywistosci. O Asnyku mówi sie jako o "poecie czasów niepoetyckich", co wiaze sie z ogólnymi tendencjami pozytywizmu. Epoka ta zdecydowanie nie sprzyjala rozwojowi lirycznej poezji, nie dopuszczaly tego gloszone powszechnie hasla zaufania do nauki i potegi ludzkiego rozumu. Asnyk czul jednak wewnetrzna potrzebe ustosunkowania sie do liryki romantyzmu. - "Kramelkowy wiersz". W utworze podmiot liryczny wspomina swoje dawne podejscie do milosci. Byla ona dla niego uczuciem idealnym, doskonalym. Teraz jednak nastoapilo rozczarowanie takim idealistycznym, romantycznym spojrzeniem na milosc i kobiety. Podmiot liryczny, jako mlody czlowiek bardzo powaznie traktowal salonowe flirty, swiecie wirzyl w istnienie prawdziwej milosci. Tymczasem okazalo sie, ze kobiety sa "lalkami", dla ktorych nie licza sie uczucia wyzsze. Te wszystkie gorzkie doswiadczenia doprowadzily do tego, ze podmiot liryczny pojecie "milosc" zastapil innym - "komedia salonu". Teraz jest przekonany, ze "z serca pozytek niewielki", wiec zamiast goracego uczucia ma dla dam karmelki, slodkie cukierki, majace odtad zastepowac slodycz serca. Ten wiersz Asnyka mozna traktowac jako wyraz rozczarowania poety idealizmem i uczuciowoscia, tak charakterystycznymi dla romantyzmu. - "Limba". Utwor jest wyrazem poczucia przynaleznosci Asnyka do pokolenia odchodzacego juz w mrok dziejów. Tytulowa limba rosnie samotnie "na skaly zrembie", skad spoglada na nadchodzacy z dolu "tlum swierków rosnacych nisko". Swierki wyparly samotna limbewysoko w góry, az nad przepasc. Teraz limba nie moze sie juz dalej cofac, ale woli zginac niz blagac o zycie czy znizac sie od walki z przeciwnikami. Limba symbolizuje tu wybitna jednostke, dumna i wspaniala, pelna wzgardy dla przecietnosci. Natomiast swierki to masa, szary tlum, niszczaca na swej drodze wszystko co wystaje ponad sredni poziom. Tak wiec starcie sie romantycznego idealisty z masa trzezwo myslacych pozytywistów musi zakonczyc sie dla przedstawiciela minionej juz epoki kleska. Ten proces jest procesem wiecznym. Zawsze stare pokolenie musi ustapic, aby mlodzi mogli tworzyc obraz swiata. - "Do mlodych". W utworze Asnyk zwraca sie do tryumfujacych pozytywistów, apelujac o poszukiwanie przez mlode pokolenia "prawdy jasnego plomienia" i odkrywanie "nowych, nieodkrytych dróg". Tem samym akceptuje pozytywistyczna koncepcje postepu, rozwoju i nauki. Jednak równoczesnie przestrzega "mlodych" pozytywistów przed zbyt radykalnym odcinaniem sie od wlasnych "korzeni", czyli od spuscizny epoki poprzedniej i dorobku miniomych pokalen. Tylko zachowujac i pielegnujac dorobek przodków pozytywisci moga byc pewni, ze równiez ich osiagniecia nie zostana kiedys zaprzepaszczone. - W latach 1883-1893 Asnyk napisal cykl trzydziestu numerowanych sonetów. W Sonecie XXIX pojawiaja sie refleksje nad istota wolnosci, walki i rezygnacji z gloszonych wczesniej wartosci. Wedlug poety naród, który rezygnuje z walki, jest zgubiony, zas oddanie sie w rece wroga, wyrzeczenie sie wlasnych idealów przynosi hanbe. Trzeba zawsze walczyc i wierzyc w wzyciestwo. Zawarta jest tu wielka wiara w potege narodu. Te poglady kaza widziec w Asnyku tylko czesciowego pozytywiste w którym sporo jest jednak romantycznej woli bycia wolnym i niepodleglym.
Adam Mickiewicz "Dziady część III"