Wyszukiwarka:
Artykuły > Studia >

ANALIZA TECHNICZNA DOSTARCZA DANYCH DLA ANALIZY EKONOMICZNEJ

ANALIZA TECHNICZNA DOSTARCZA DANYCH DLA ANALIZY EKONOMICZNEJ Pozwala odpowiedzieć na następujące pytania: Czy proponowany projekt jest technicznie wykonalny ? Jakie materiały, surowce i półprodukty są konieczne do prowadzenia produkcji ? gdzie należy zlokalizować zakład ? Jaka technologia jest najbardziej właściwa ? Jakie jest zapotrzebowanie na siłę roboczą ? Jaki jest wymagany czas i koszty realizacji projektu ? POWSZECHNIE WYSTĘPUJĄCE BŁĘDY TECHNICZNEJ CZĘŚCI STUDIUM WYKONALNOŚCI Błąd oceny technicznych możliwości realizacji projektu, Wybór przestarzałych wzorów do produkcji, Niewłaściwy program produkcyjny u źle ułożony harmonogram, Złe określenie rzeczywistych zdolności produkcyjnych, Niewłaściwe określenie wymagań jakościowych co do materiałów, surowców i półproduktów, Niedoszacowanie wielkości produkcji w toku, zapasów i wyrobów gotowych, Nierealistyczny harmonogram realizacji, Nieuwzględnienie konieczności rozwoju infrastruktury i uwarunkowań lokalnych. ŹLE WYKONANA ANALIZA TECHNICZNA MOŻE PROWADZIĆ DO: 1. AKCEPTACJI PROJEKTU INWESTYCYJNEGO, KTÓRY NIE SPEŁNI OCZEKIWAŃ ZE WZGLĘDU NA: wyższy niż oczekiwano koszt inwestycji, wyższy niż planowano koszt produkcji, niską jakość produktów, deficyt surowców, materiałów i półproduktów, deficyt siły roboczej, opóźnienia i przekroczenia kosztów w fazie realizacji projektu. 2. ODRZUCENIE DOBREGO PROJEKTU ZE WZGLĘDU NA: błędną ocenę technicznej wykonalności projektu, zawyżenie kosztów w stosunku do przychodów. ANALIZA MARKETINGOWA PROJEKTU INWESTYCYJNEGO W analizie marketingowej projektu inwestycyjnego szczególną uwagę należy zwrócić na: czynnik demograficzny i geograficzny, czynnik ekonomiczny, elementy kulturowe, zwyczaje i praktyki. Za jeden z ważniejszych czynników analizy marketingowej jest czynnik demograficzny, gdyż to właśnie ludzie tworzą rynek. W analizie marketingowej pozyskuje się informacje o liczbie ludności i przyroście naturalnym, strukturze wiekowej, poziomie wykształcenia, wzorcach konsumpcji gospodarstw domowych. Czynnik geograficzny ma szczególne znaczenie dla określenia stopnia urbanizacji poszczególnych regionów, a niekiedy także warunków klimatycznych. Analiza czynnika ekonomicznego wiąże się z pojęciem tzw. siły nabywczej - potencjalnego popytu. Otoczenie kulturowe obejmuje sposoby zachowań konsumentów na rynku związane z ich pochodzeniem, wychowaniem, przywiązaniem do tradycji, szeroko pojętą mentalnością,. Analizę marketingową projektu inwestycyjnego można oprzeć na czterech podstawowych elementach tzw. marketingu - mix. Są nimi: produkt, cena, promocja, dystrybucja. III.2.1. Produkt Pod pojęciem produktu kryje się nie tylko fizycznie wytworzony towar. Jest nim także każda świadczona usługa, myśl techniczna, wykład szkoleniowy, doradztwo itp. Ze względu na różnorodność produktów przyjęto szereg ich klasyfikacji. Klasyfikacja marketingowa przyjmuje za punkt wyjścia: specyfikę zaspakajania potrzeb, sposób dokonywania zakupów. Ze względu na pierwsze kryterium produkty dzieli się na: konsumpcyjne, inwestycyjne. Sposób dokonywania decyzji zakupu wyróżnia produkty: bieżącej konsumpcji, trwałego użytku, Jednym z elementów analizy marketingowej odnoszącej się do samego produktu jest określenie jego cyklu życia. Cykl życia produktu polega na stopniowym nabywaniu i utracie zdolności konkretnego wyrobu do zaspokajania potrzeb konsumentów. Faza rozwoju wiąże się z wprowadzeniem produktu na rynek. Popyt na tę nowość nie jest jeszcze ukształtowany. Wielkość sprzedaży jest mała a firma ponosi stosunkowo wysokie koszty. W fazie wzrostu szybko zwiększa się sprzedaż. Popyt został już ukształtowany. Wysokie tempo wzrostu wielkości sprzedaży wpływa korzystnie na koszty i zyski związane z tym produktem. W fazie dojrzałości następuje spowolnienie tempa wzrostu sprzedaży, rynek jest już dobrze zaspokajany. W fazie nasycenia wielkość sprzedaży produktu osiąga maksimum, po czym tempo wzrostu zysku związanego z jego sprzedażą zaczyna maleć. Faza spadku jest ostatnią fazą rynkowego życia produktu. Rosną koszty jednostkowe jego produkcji. Tym samym, spada zysk, który może przerodzić się w stratę. Dlatego firma podejmuje zwykle decyzję o wycofaniu produktu z rynku. SYMPTOMY DOJRZAŁOŚCI PRODUKTU NASYCENIE RYNKU SZTYWNOŚĆ POPYTU NADMIAR MOCY PRODUKCYJNYCH POJAWIENIE SIĘ SUBSTYTUTÓW DOJRZAŁOŚĆ TECHNOLOGICZNA CORAZ BARDZIEJ WYMAGAJĄCY KLIENCI Znak towarowy Sposobem na indywidualizację produktu i przybliżenie go do odbiorcy jest nadawanie określonej nazwy - znaku towarowego. Przez znak towarowy należy zatem rozumieć użycie nazwy lub symbolu w celu zidentyfikowania towarów lub usług jednego sprzedawcy i odróżnienia ich od konkurencyjnych produktów. Opakowanie Opakowanie jest elementem mającym różne znaczenie dla poszczególnych produktów. Inaczej jest ono traktowane w przypadku dóbr konsumpcyjnych, czy trwałego użytku, a inaczej w przypadku usług. Można jednak wyróżnić pewne cechy wspólne znaczenia opakowania. Po pierwsze jest to funkcja ochrony produktu, określenia zakresu jego objętości, umożliwienia transportu i przenoszenia. Druga funkcja dotyczy reklamy produktu, producenta, bądź sprzedawcy. Czasem opakowanie może stanowić dodatkową wartość dla odbiorcy za cenę produktu. Nowoczesny marketing idzie jednak jeszcze dalej, wynosząc opakowanie do roli piątego podstawowego elementu marketingu-mix. Cena Cena skupia w sobie wynik pozostałych działań marketingowych. Determinuje ją sam produkt, jego marka na rynku, która z kolei jest powiązana z intensywnością działalności promocyjnej. Wysokość ceny zależy także od tego na jaki segment rynku dany produkt jest skierowany, a także fazy cyklu życia, w której się znajduje. Znaczny wpływ na cenę ma także dystrybucja. Jej wpływ wyraża się w wysokości pobieranych na różnych szczeblach dystrybucji marż i prowizji. Promocja wpływa na cenę poprzez tworzenie wyobrażenia o marce produktu, a jej koszty muszą być także uwzględnione w cenie produktu. Wyróżnia się dwie podstawowe strategie ustalania cen: progresywną, degresywną. Metoda progresywna polega na doliczeniu do kosztów wytwarzania ustalonego zysku. Metoda degresywna polega na odliczaniu kolejnych składników cenowych od ceny dla ostatecznego odbiorcy. Dystrybucja W obecnej sytuacji rynkowej rzadko zdarza się, by produkt producenta lub usługodawcy dotarł do ostatecznego odbiorcy bez udziału pośredników. Między wytwórcą, a konsumentem pojawiają się tzw. kanały dystrybucji. Są one często definiowane jako łańcuch sprzedawców pośrednich, którzy włączają się między podstawowe źródło dostawy i ostatecznego konsumenta. Do najważniejszych przyczyn korzystania z pośrednich ogniw sprzedaży należy zaliczyć: koszty związane ze znajdowaniem nabywców, problemy związane z zawieraniem umów kupna - sprzedaży, zapewnienie elastyczności dostaw, organizację serwisu technicznego, finansowanie obrotu, koszty utrzymania własnej sieci sprzedaży. Promocja Promocję marketingową w ujęciu szerokim definiuje się jako oddziaływanie na nabywców w celu skłonienia ich do działania zgodnego z intencjami nadawcy komunikatu. Zakres przedmiotowy i podmiotowy tej działalności zależy od szeregu czynników takich jak: rodzaj produktu, kanały dystrybucji używane w danej dziedzinie, wysokość cen, konkurencja, zamierzona wielkość sprzedaży, rodzaj rynku. Badania marketingowe Podjęcie decyzji dotyczącej realizacji projektu inwestycyjnego wymaga przetworzenia i przeanalizowania danych, które gromadzone są w procesie badania marketingowego. Przedmiotem działalności badawczej na potrzeby marketingu jest rynek i wszystkie występujące na nim zjawiska oraz te obszary otoczenia, które wywierają szczególny wpływ na kształtowanie wzrostu konsumpcji i zachowania klientów, a także na zachowania pozostałych uczestników rynku. Przeprowadzenie badań marketingowych jest szczególnie potrzebne w sytuacji, gdy firma zamierza poprzez realizację projektu inwestycyjnego: podjąć produkcję dla nierozpoznanego segmentu rynku, wprowadzić nowy produkt na rynek, kształtować dodatkowy popyt na swój produkt. Zakresem badań marketingowych można objąć: podaż - badania ceny, wartości oferty rynkowej, podaży w aspekcie ilościowym, asortymentowym, struktury dostawców. popyt - badania czynników kształtujących popyt, rozmiarów popytu, cenowej elastyczności popytu, konkurencję - identyfikacja konkurentów i analiza ich oferty, badania mechanizmów i przejawów konkurencji na rynku, zachowania klientów - identyfikacja nabywców, segmentacja, badania mody i stylu życia, produkt - badania porównawcze z innymi produktami, opakowań, akceptacji na rynku nowego produktu, dystrybucję - ocena istniejących i możliwych kanałów dystrybucji, promocję - badania sposobu dotarcia do klientów i skuteczności podjętych działań. WSTĘPNA ANALIZA PROJEKTU INWESTYCYJNEGO Wstępna analiza projektu inwestycyjnego dokonywana jest przy wykorzystaniu: analizy progu rentowności, analizy wrażliwości. Analiza progu rentowności pozwala na określenie tzw. punktu wyrównania BEP-u (ang. break-event-point), odpowiadającego takiej wielkości produkcji (lub sprzedaży), przy której dochody ze sprzedaży zrównoważą koszty produkcji. Jest to punkt graniczny, powyżej którego badane przedsięwzięcie zaczyna przynosić zyski. Obliczenie progu rentowności prowadzi się przyjmując następujące założenia: koszty produkcji są funkcją wielkości produkcji lub wielkości sprzedaży, wartość produkcji równa jest wartości sprzedaży, koszty stałe są jednakowe dla każdej wielkości produkcji, jednostkowe koszty zmienne są stałe i wskutek tego całkowite zmienne koszty produkcji zmieniają się proporcjonalnie do wielkości produkcji, jednostkowa cena sprzedaży produktu nie ulega zmianie z upływem czasu i zmianami skali produkcji, obliczenia powinny opierać się na danych z normalnego roku eksploatacji obiektu, Metoda analizy progu rentowności opiera się na podziale ogółu kosztów na stałe i zmienne. Próg rentowności może być wyrażony: ilościowo, wartościowo, jako stopień wykorzystania zdolności produkcyjnej. Do wyznaczenia progu rentowności można zastosować odpowiednie równanie matematyczne: cena jednostkowa sprzedaży x wielkość sprzedaży = stałe koszty produkcji + jednostkowe koszty produkcji x wielkość sprzedaży bądź posłużyć się metodą graficzną: Wartość sprzedaży S Koszty całkowite Kc Próg rentowności w wyrażeniu (przy produkcji jednoasortymentowej): - ilościowym Koszty stałe BEP= cena jednostkowa - jednostkowy koszt zmienny - wartościowym BEP’ = BEP x cena jednostkowa - jako stopień wykorzystania zdolności produkcyjnych Koszty stałe BEP’’= x 100 zdolność produkcyjna x (cena jednost. - jednostk. koszt zmienny) Analiza wrażliwości Jej podstawą jest opracowanie optymistycznego i pesymistycznego wariantu zmiany warunków działania przedsiębiorstwa. Zmiany te wpływają w określony sposób na poziom elementów obliczeniowych progu rentowności. Analiza ta służy do oceny podatności przedsięwzięcia na zmiany poszczególnych czynników wykorzystywanych przy obliczaniu progu rentowności. W badaniach można uwzględniać zmianę jednego czynnika (np. ceny) przy innych nie zmiennych lub też równoczesną zmianę kilku czynników np.: Koszty stałe BEP= cena jednostkowa (10%­) - jednostkowy koszt zmienny Koszty stałe (10%­) BEP= x cena jednost. (10%¯) cena jednost. (10%¯) - jednostk. koszt zmienny (10%­) Analiza wrażliwości obejmuje również badanie granicznego poziomu poszczególnych czynników, to jest takiego ich poziomu, który przy założonej wielkości sprzedaży i stałym poziomie innych czynników, zagwarantuje jedynie osiągnięcie progu rentowności. Badanie powinno dotyczyć zwłaszcza jednostkowej ceny sprzedaży i jednostkowych kosztów zmiennych, jako najbardziej podatnych na ewentualne zmiany. Graniczny poziom jednostkowej ceny sprzedaży można wyznaczyć na podstawie następującego równania: jednostkowe koszty zmienne x wielkość sprzedaży + Koszty stałe cena min = wielkość sprzedaży Z kolei graniczny poziom jednostkowych kosztów zmiennych można obliczyć stosując równanie: jednostkowa cena x wielkość sprzedaży - Koszty stałe jednostkowy koszt zmienny max = wielkość sprzedaży Na podstawie granicznych wielkości poszczególnych czynników można również określić tzw. margines bezpieczeństwa przedsięwzięcia z uwagi na zmiany tych czynników. Margines ten ustala się w następujący sposób: - z uwagi na jednostkową cenę sprzedaży: cena jednostkowa - cena min Mc = x 100% cena jednostkowa - z uwagi na jednostkowy koszt zmienny: jednostkowy koszt zmienny max - jednostkowy koszt zmienny Mk = x 100% jednostkowy koszt zmienny Zaprezentowane równania pozwalają ustalić, jaka maksymalna zmiana poziomu poszczególnych czynników jest dopuszczalna z punktu widzenia opłacalności ocenianego projektu inwestycyjnego. Wskaźnik bezpieczeństwa obrazuje wrażliwość projektu na spadek popytu. Wskaźnik ten można obliczyć na podstawie równania: Pm - BEP Wb = Pm Jeżeli do osiągnięcia progu rentowności konieczne jest wykorzystanie pełnych zdolności produkcyjnych, to Wb = 0. Oznacza to, że już w chwili obecnej projekt nie osiąga zysku. Każdy spadek popytu na produkowane wyroby przyniesie więc stratę. Z kolei im wyższy wskaźnik bezpieczeństwa (Wb ® 1), tym większy spadek popytu może projekt wytrzymać nie przynosząc strat. Zarówno analizę progu rentowności, jak i analizę wrażliwości cechuje duże uproszczenie w sposobie oceny opłacalności projektu inwestycyjnego, stąd mogą one stanowić jedynie pomocnicze narzędzie tej oceny. Reasumując, zakres tematyczny analizy i oceny możliwości wykonania przedsięwzięcia inwestycyjnego powinien dotyczyć: zasadności projektu z punktu widzenia możliwości zbytu, nowoczesności przyjętych w projekcie rozwiązań technicznych, zgodności lokalizacji i rozwiązań technicznych z interesami miejscowego społeczeństwa oraz z wymogami ochrony środowiska naturalnego, możliwości wykonania zamierzenia zgodnie z harmonogramem robót, realności założeń, określających źródła finansowania projektu oraz przyszłe efekty ekonomiczne i finansowe.