Wyszukiwarka:

Wszędzie ------------------ Artykuły Newsy Informacje Linki Pliki

1.POJĘCIE ADMINISTRACJI PUB. Administracja pub -jest to działalność trwała celowa i planowa, “administracja “ oznacza służenie czynność podporządkowania rozkazom ministrare oznacza posługiwać, wykonywać, kierować. Jest sprawowana przez państwo( organy państwowe, związki publicznoprawne i inne podmioty administracji. Administrację cechuje możliwość użycia bezpośredniego przymusu. Wyróżniamy adm. pub. w ujęciu podmiotowym, przedmiotowym i formalnym. - Podmiotowym- ogół podmiotów wykonujących określone funkcje z zakresu administracji pub - przedmiotowym-jest to taka działalność panstwa której przedmiotem są sprawy administracyjne , albo inaczej zadania i kompetencje w zakresie władzy wykonawczej. - Formalnym –cała działalność państwa wykonywana przez podmioty administracji. Administracja jest działalnością panstwa, która nie wykazuje cech ustawodawstwa ani sądownictwa. 2.TYPOWE CECHY ADM. PUB. 1.Administracja jest zjawiskiem społecznym.. 2.Adm. cechuje aktywność, inicjatywa, działalność ukierunkowana na przyszłość. 3.Administracja podejmuje konkretne środki do uregulowania spraw jednostkowych i urzeczywistnienia określonych przedsięwzięć. Ta cecha odróżnia adm.. od ustawodawstwa 3.WŁDZTWO ADMINISTRACYJNE władztwo imperium –prawo użycia bezpośredniego przymusu przez organy adm. dla zrealizowania jednostronnych zarządzeń. 4. RÓŻNE POSTACIE ADM. PUB-władcza, nie władcza, świadcząca. Rozróżniamy adm. władcza i nie władczą władcza, – gdy adm.. wydaje akty obowiązujące adresatów i gdy w razie potrzeby używa przymusu dla realizacji. Adm władcza charakteryzuje prawo wydawania aktów prawnych jednostronnych, którym służy domniemanie ważności ( podmiot, którego akt dotyczy jest zobowiązany jest do niego się dostosować, jedynie inny organ państwowy, wyższego rzędu, posiadający odpowiednie kompetencje może taki akt znieść bądź zastąpić go innym aktem) oraz możność zastosowania przymusu bez ingerencji sądów. nie władcza – gdy adm działa w sposób dostępny osobom fizycznym. Inny podział to ; Władcza -, gdy administracja wkracza w sferę prawną obywatela , ogranicza jego wolność własność , gdy nakłada na niego obowiązek , w jakiś sposób go obciąża ( wywłaszczenie , ustalenie obowiązku podatkowego , rozwiązanie zgromadzenia ) Świadcząca-zapewnia określone świadczenia np. pomoc społeczna 5.POJECIE PRAWA ADM. Prawo administracyjne /jest to gałęź prawa odnosząca się do adm.pub./ jest zespołem norm, które regulują administracyjną działalność panstwa, funkcje administrowania są nie tylko regulowane przez prawo adm., ale również przez konstytucję, prawo cywilne, a nawet częściowo przez prawo karne ( ochrona urzędnika i czynności urzędowych) Normy prawa adm. można podzielić na a)normy dotyczące organizacji aparatu administracyjnego – normy te tworzą ustrojowe prawo adm. b)normy bezpośrednio dotyczące toku działania organów administracyjnych, normy te tworzą procedurę administracyjną c) normy dotyczące konkretnych działów adm. pub. normy te tworzą szczegółową część prawa adm. (materialne prawo adm.) np. prawo budowlane, górnicze Inny podział norm prawa adm. oparty jest na kryterium charakteru stosunku łączącego organ stosujący normę z adresatem działania a) normy regulujące stosunki miedzy organami administracyjnymi i innymi podmiotami adm. z jednej strony a obywatelami i osobami prawnymi z drugiej strony ; normy te dotyczą tzw. sfery zewnętrznej,kontaktów między adm. pub. a obywatelami, b) normy regulujące stosunki, jakie zachodzą między organami i instytucjami państwowymi wzajemnie. 6.ROZGRANICZENIE MIĘDZY PRAWEM ADM. A INNYMI DZIEDZINAMI PRAWA( KONSTY TUCYJNYM I CYWILNYM ) W przypadku prawa konstytucyjnego związki z prawem administracyjnym są bardzo ścisłe . Prawo konst. i prawo adm. należą do dziedziny prawa publicznego , która dotyczy ustroju i działań organów państwa podejmowanych w interesie publicznym .Pod względem teoretycznoprawnym prawo konstytucyjne i adm . stanowią jedność , bowiem posługują się tymi samymi konstrukcjami , metodami i regułami . Normy prawa konstytucyjnego sa punktem wyjścia dla norm prawa adm.; dotyczy to zwłaszcza regulacji prawnej dotyczącej ustroju adm . i tak np. prawo konst . zajmuje się R. M z punktu widzenia jej pozycji w systemie organów państwa , natomiast prawo adm. –pozycją tego organu w systemie organów adm . i jego rolą w procesie administrowania . W prawie cywilnym występuje równość podmiotów , z kolei w prawie adm nierówność podmiotów 7. STOSUNEK ADMINISTRACYJNOPRAWNY Stosunek prawny odnosi się różnego rodzaju stosunków w których wyznaczona przez normy prawne sytuacja prawna jakiegoś podmiotu jest połączona w taki czy inny sposób z sytuacja prawną drugiego . stosunk administracyjnoprawny są to stosunki między państwem i działającymi w jego imieniu podmiotami adm . pub. a obywatelami i innymi podmiotami oparte są na normach prawa adm. (podmiot adm. występuje wobec innego podmiotu np. wobec obywatela , gdy żąda od niego jakiegoś świadczenia lub nakłada na niego jakiś obowiązek , lub mu na coś zezwala ). Przedmiot stosunku leży zawsze w sferze prawem określonych zadań adm. pub. Jest objęty kompetencją jednego z podmiotów adm. Podmiotami stosunku są ; zawsze organ administracji upoważniony do żądania określonego zachowania się , podmiot ( osoba fizyczna lub prawna , jednostka organizacyjna ) do którego skierowany jest nakaz lub zakaz albo który żąda określonego zachowania się od organu adm. W stosunku administracyjnoprawnym jeden z podmiotów reprezentuje władztwo państwowe. Obowiązki i uprawnienia wynikające ze stosunków administracyjnoprawnych mają charakter osobisty nie mogą być przenoszone na inne osoby , wygasają z chwilą śmierci osoby obowiązanej lub uprawnionej ,po upływie czasu np. pozwolenie na alkohol wydaje się na okres 3 lat 8. NAWIĄZANIE STOSUNKU ADMINISTRACYJNOPRAWNEGO. Stosunek administracyjnoprawny może być nawiązany -z mocy ustawy –powstają prawa i obowiązki w sferze podatkowej , obowiązku szkolnego , uczestników ruchu drogowego , użytkowników urządzeń pub. -w drodze aktu adm. – konkretyzacja uprawnień i obowiązków -w drodze decyzji – np. akt mianowania urzędnika służby cywilnej -w drodze umowy administracyjnej -w wyniku działań faktycznych- np. przez sam fakt korzystania z gminnego urządzenia publicznego powstaje stosunek prawny z uprawnieniami i obowiązkami gminy oraz osoby korzystającej . -przez zgłoszenie przez obywatela ( lub jednostkę prawna) pod adresem organu roszczenia o określone zachowanie się. 9.RODZAJE STOSUNKÓW ADMINISTRACYJNOPRAWNYCH. stosunki proceduralne- maja charakter stosunków czasowych , przejściowych ,podstawą prawną sa normy proceduralne ( przepisy o postępowaniu adm.) nawiązane zostają z chwilą wszczęcia postępowania , a wygasają z momętem wydania ostatecznejdecyzji adm . np. złożenie podania – od momętu złożenia podania do wydania decyzji ostatecznej . Łączy on organ prowadzący postępowanie, stronę oraz pozostałych uczestników tego postepowania określając ich wzajemne prawa i obowiązki . stosunki proceduralne spornoadministracyjne- podstawa prawną sa przepisy dopuszczajace zaskarżenie aktów administracyjnych do sądu .Stosunek proceduralny spornoadministracyjny trwa od chwili zaskarżenia aktu administracyjnego do czasu wydania orzeczenia przez sąd. Charakterystyczne jest dla tego stosunku zrównanie pozycji podmiotów stosunku administracyjnoprawnego. stosunki ad hoc- odnosza się do konkretnego jednorazowego działania np. okazania dokumentu , dopuszczenie do kontroli obiektu budowlanego czy zakładu pracy . stosunki trwałe- mogą być związane z prawami osobistymi (obowiązek szkolny, obowiązek zasadniczej służby wojskowej), z prawami majątkowymi ( obowiązek podatkowy ) , z korzystaniem z zakładów użyteczności pub.( srodki komunikacji publicznej , wodociągi komunalne) stosunki ustrojowe- sa regulowane nie tylko przepisami ustawowymi lecz także przepisami mającymi charakter wewnętrzny .Wstosunkach tych wszstkie podmioty są organami administracji państwowej, względnie innymi jednostkami organizacyjnymi lub podmiotami , które wykonują zadania zlecone z zakresu adm. pub. stosunki nadzoru – występują między organem nadzoru ,a podmiotem nadzorowanym. stosunki egzekucyjne- powstają w toku wykonywania obowiązków administracyjnoprawnych między organem egzekucyjnym ,a zobowiązanym i wierzycielem. 10.Pojęcie źródeł prawa i ich klasyfikacja I Pojęcie Źródłami prawa w znaczeniu materialnym są wszelkiego rodzaju stosunki międzynarodowe. W znaczeniu formalnym jest forma jego występowania i pochodzenia. Rodzaje źródeł prawa: a)zwyczaje (niepisane) b) akty normatywne (pisane-prawo stanowione) akty wydane przez organy państwowe, złożone z przepisów prawa i zawierające normy prawne, mające określoną strukturę. System źródeł prawa to całokształt aktów normatywnych obowiązujących w danym państwie- jedne akty mają nadrzędny charakter w stosunku do innych ( że prawo niższego rzędu nie może być sprzeczne z prawem wyższego rzędu ) 11. Podział źródeł prawa adm. na org. stanowiący prawo a)centralne org. państwa – władza ustawodawcza ( Sejm, Senat ), wykonawcza ( Prezydent RP, R M, Ministrowie ) b)Org. terenowe – to adm. zespolona ( Wojewoda i wszystkie org. podległe wojewodzie ) , niezespolona( ( bezpośrednio nie podlegają wojewodzie a podlegają Ministrowi np.: Dyrektor Izb Skarbowych) oraz samorząd terytorialny ( województwo, powiat, gmina ) Inny podział to: a)powszechnie obowiązujące ( zawierają ogólne uregulowania dotyczą obywateli i osób prawnych, gdzie tworzą zmieniają lub uchylają prawo.) to konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia, akty prawa miejscowego. b) prawo wewnętrzne ( reguluje stosunki wewnątrz samego aparatu adm. publicznej, są to akty wewnątrz, planowania oraz normy techniczne 12.Źródła prawa stanowione przez org. centralne: konstytucja, ustawa, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia, zarządzenia, uchwały 13. Konstytucja – to ustawa zasadnicza, jest najwyższym prawem RP, określa że ustrój RP opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej. Nawiązuje do wzajemnych stosunków między władzą ustawodawczą i wykonawczą oraz o samorządzie terytorialnym(tzw.” mała konstytucja”) zasady trójpodziału władzy państwowej z tym, że akcentuje konieczność zachowania między władzami równowagi. Żaden inny akt normatywny nie może być sprzeczny z konstytucją. Określa zasady ustroju politycznego, gospodarczego państwa, jego strukturę organizacyjną oraz wolności, prawa i obowiązki obywateli. 14 Ustawa- akt normatywny uchwalany przez Sejm zatwierdzany przez Senat. Wnioskodawca- Senat, Prezydent RP, grupa co najmniej 15 posłów, grupa co najmniej 100tys. Obywateli posiadających prawo wybierania do sejmu. Wnioskodawca przekłada Sejmowi projekt ustawy w formie pisemnej na ręce Marszałka Sejmu.. Sejm rozpatruje w trzech czytaniach. Wszelkie poprawki wnoszą wnioskodawcy, posłowie i RM, przekłada się je komisji sejmowej. Uchwaloną ustawę Marszałek Sejmu przekazuje Senatowi, który w ciągu 30 dni może ją przyjąć bez zmian, uchwalić poprawki, albo uchwalić odrzucenie w całości. Jeżeli Senat w tym terminie nie podejmie odpowiedniej uchwały, uznaje się ją uchwaloną w brzmieniu przyjętym przez Sejm. Uchwaloną przez Sejm i Senat ustawę Marszałek Sejmu przedstawia Prezydentowi RP. Podpisuje on w ciągu 21 dni i zarządza jej ogłoszenie w Dz.U. A także może wystąpić do TK z wnioskiem o zbadanie zgodności z konstytucją. Jeśli ustawa jest zgodna Prezydent nie może odmówić jej podpisania. W przypadku veta Prezydenta ustawa trafia do Sejmu , Sejm ponownie rozpatruje ustawę i uchwala ją większością 3/5 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Gdy Sejm nie uwzględni veta, Prezydent musi podpisać ustawę w ciągu 7 dni, nie przysługuje odwołanie do TK 15. Rola ustawy w procesie administrowania Nadrzędności – wszystkie źródła muszą być zgodne formalnie, oraz materialnie powinny służyć ich wykonywaniu nawet gdy konkretyzują przepisy ustawowe Wyłączności – sprawy powinny być rozstrzygane w wyłącznie w drodze ustawy a nie w drodze innych aktów normatywnych . Ustawy zwykłe – akty prawne powszechnie obowiązujące uchwalone przez Sejm w szczególnym trybie. 16. Akty normatywne z mocą ustawy Jeżeli w czasie stanu wojennego Sejm nie może się zebrać na posiedzenie. Prezydent na wniosek RM wydaje rozporządzenie z mocą ustawy. Rozporządzenia te mogą dotyczyć ograniczenia wolności i praw człowieka (stopień zagrożenia). Rozporządzenie podlega zatwierdzeniu przez Sejm na najbliższym posiedzeniu. 17. Umowy międzynarodowe ( traktaty, konwencje, pakty, układy ) – stanowią źródła międzynarodowego prawa publicznego i regulują stosunki między państwami. Ratyfikacja – akt w którym org. upoważniony od reprezentowania państwa, wyraża zgodę na obowiązywanie umowy międzynarodowej w danym państwie, w Polsce umowy międzynarodowe ratyfikuje Prezydent. Ratyfikacji nie podlegają umowy handlowe oraz umowy rządowe i resortowe. Umowy międzynarodowe ratyfikowane stają się częścią krajowego porządku prawnego po ich opublikowaniu w Dz.U. i stosowane są bezpośrednio, chyba że konieczne jest do tego wydanie ustawy. Niektóre umowy ratyfikuje Prezydent zawiadamiając o tym Sejm i Senat, a inne wymagają wydania umowy upoważniającej do ratyfikacji ( umowy pokoju, układów politycznych lub wojskowych. Umowa międzynarodowa ratyfikowana na podstawie upoważnienia wynikającego z ustawy ma pierwszeństwo przed ustawą krajową, jeśli jej treść nie da się pogodzić z treścią tej ustawy krajowej. Nieratyfikowana umowa – zawierają centralne i terenowe org. państwowe i publiczne w sprawach należących do ich zakresu działania i kompetencji wynikających z odrębnej ustawy lub ratyfikowanej umowy międzynarodowej. Do wydania takiej umowy upoważnione są wszystkie org. oprócz Rady M. Będą to ministrowie, urzędy centralne, org. samorządu terytorialnego. Mowy te wypowiada i zatwierdza RM 18. Rozporządzenie – jest zawsze aktem normatywnym, ogólnym, źródłem prawa wydane na podstawie szczegółowych upoważnień ustawowych jest aktem wykonawczym do ustawy, dopełnia ustawa w zakresie spraw, których w ustawie z jakiś przyczyn nie uregulowano, ma ono stworzyć szczegółowe przepisy wykonawcze, które umożliwiłyby wcielenie ustawy w życie. Funkcje i znaczenie. Rozporządzenie nie ma zastępować ustawy lecz ją odciążyć od szczegółów technicznych, uregulowań zmiennych w czasie. Odgraniczenie rozporządzenia od aktów prawnych – rozporządzenie jest właściwą formą stanowienia prawa powszechnie obowiązującego a uchwała i zarządzenie normatywne- prawa wewnętrznego. Rozporządzenie jest formą stanowienia prawa przez org. władzy wykonawczej Podmioty uprawnione do wydawania rozporządzeń – Prezydent RP, Rada Ministrów, Prezes RM, poszczególni Ministrowie oraz Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, Wojewodowie. Upoważnienie do wydawania rozporządzeń –konstytucja stawia wymogi upoważnieniu ustawowemu do wydania rozporządzenia. Przygotowanie i ogłoszenie rozporządzenia – rozporządzenie przygotowują te org.., które są upoważnione do ich wydawania. Aby uzyskało moc prawną , należy ogłosić w Dz.U. W tekście należy podać podstawę prawną jego wydania. Wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Utrata mocy obowiązującej rozporządzenia - następuje z chwilą, gdy przestaje obowiązywać ustawa zawierająca upoważnienie do jego wydania. Rozporządzenie z mocą ustawy – akt prawodawczy wydany przez Prezydenta na wniosek RM. Może to zrobić tylko w czasie stanu wojennego, tylko wówczas jeżeli Sejm nie będzie mógł się zebrać. Podlega zatwierdzeniu przez Sejm na najbliższym posiedzeniu. Kontrola legalności rozporządzeń : kontrola wewnątrz adm. dotyczy rozporządzeń stanowiących przez niektóre org. PRM, koordynuje i kontroluje pracę członków RM. Kontrola sądowa – czyli Trybunału Konstytucyjnego może nastąpić przez wniesienie skargi konstytucyjnej. Skarga taka musi być sporządzona przez adwokata lub radcę prawnego. 19. Pozostałe akty normatywne stanowione przez org. centralne Uchwały RM oraz zarządzenia PRM i ministrów mają charakter wewnętrzny i obowiązują tylko jednostki organizacyjne podległe org. wydającemu te akty. Podlegają one kontroli zgodności z powszechnie obowiązującym prawem przez Trybunał Konstytucyjny. Publikowane są w Monitorze Polskim. Zarządzenia – mogą być wydawane tylko na podstawie ustawy i nie mogą stanowić podstawy decyzji wobec obywateli, osób prawnych i innych podmiotów. Uchwała – akt wydawany tylko przez org. kolegialny. Uprawnienie uchwałodawcze mają Sejm, Senat, Zgromadzenie Narodowe, Krajowa Rada R i T oraz Państwowa Komisja Wyborcza. 20.Prezydent wydaje: ratyfikacje umów międzynarodowych rozporządzenia z mocą ustawy zarządzenia, rozporządzenia PRM – rozporządzenia, zarządzenia RM - “ , uchwały M - “ , zarządzenia KRR i T - “ , uchwały Przew. Komite. Badań Naukowych i Przew. Komit. Integracji Europejskiej – rozporządzenia, zarządzenia 21.Terenowe źródła prawa. Akty prawa miejscowego I Pojęcie – to akty prawa miejscowego, rozumieć będziemy przepisy powszechnie obowiązujące na oznaczonej części terytorium państwa, a nie na całym jego obszarze i tylko wtedy, gdy wydawane są przez organy samorządu terytorialnego lub terenowe org. Adm. Rządowej. Przez powszechne obowiązywanie należy rozumieć prawną możliwość regulowania postępowania wszystkich kategorii adresatów; obywateli, org. państwowych, osób prawnych, org. społecznych . Dla terenowych przepisów charakterystycznych jest ich lokalny zasięg obowiązywania, nie obowiązują one poza obszarem danej gminy, powiatu bądź województwa. 22.Klasyfikacja terenowych przepisów prawnych. Hierarchia norm polega na tym iż normy wyższego rzędu ograniczają warunki tworzenia norm niższego rzędu określają ich przedmiot oraz zakres i sposób regulowania. Może on przybierać dwojaki charakter. Np. jeśli chodzi o przyznanie kompetencji to przepis wyższego rzędu sam reguluje treść danej materii i upoważnia organ niższy do jej wykonania lub upoważnia organ niższy do samodzielnego regulowania stosunków w ramach tego upoważnienia. Upoważnienia dzielimy na : szczegółowe albo generalne. W związku z powyższym nasuwają się II podziały 1)-przepisy wydawane przez org. samorz. terytor. - przepisy wydawane przez org. adm. rządowej 2)-przepisy mające charakter samoistnych norm w ramach upoważnień ustawowych -przepisy wykonawcze 23.Uzasadnienie wyposażenia org. terenowych w prawo stanowienia przepisów prawnych. .Jeśli do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym to rozstrzyganie w tych sprawach musi nastąpić w formach działania przez stanowienie norm prawnych. 1) Konieczność uwzględnienia swoistych warunków terenowych, lokalnych, terenowe przepisy mogą i muszą to uwzględnić. 2) Zagadnienia ze wzg. Na swoją wagę nie wymagają uregulowania przez centralne org. , powinny być pozostawione do regulacji w drodze terenowych przepisów prawnych. 3) Jeśli zdarzą się zdarzenia losowe nie jest możliwe czekanie i występowanie, regulację przez org. centralne, lecz konieczne jest podjęcie uregulowania lokalnego 24Obecna regulacja-rozwój instytucji terenowych przepisów prawnych Obecna konstytucja zawiera przepisy dotyczące terenowych źródeł prawa, które ona nazywa aktami prawa miejscowego. Zaś zasady i tryb wydawania aktów prawa miejscowego określa ustawa. Jednostki samorządu terytorialnego ustalają wysokość podatków, opłat lokalnych. Rodzaje aktów prawa miejscowego 1) akty zawierające statuty 2) przepisy wykonawcze / upoważnienia szczegółowe/ 3) porządkowe / upoważnienia generalne / Województwo- uchwalenie statutu województwa należy do sejmiku oraz wymaga uzgodnienia z PRM. Podlega ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym oraz w DU RP ”Monitor Polski”. Powinny znaleźć się w nim przepisy dotyczące org. wewnętrznej oraz tryb prawny org. samorz. województwa. Powiat- Minister w drodze rozporządzenia określa wzorcowy statut powiatu. Uchwalenie statutu należy do rady powiatu. Starosta przekazuje w ciągu 7 dni dla wojewody od dnia uchwalenia. Do spraw uregulowania należą org. wewnętrzna oraz tryb pracy rady i komisji. Gmina – org. wewnętrzna, tryb pracy rady i ich organów, - org. urzędów, zasady i tryb korzystania z gminnych obiektów użyteczności publicznej. Charakter prawny statutów- Jednostki sam, terytorialnego mogą normować wszystkie zagadnienia ustrojowe danej jednostki. Statut nie może pozostać w sprzeczności z przepisami ustawowymi. Statuty różnią się od rozporządzeń tym, iż pochodzą od prawnie samodzielnych podmiotów Statut podlega generalnym ograniczeniom. -pod wzg, rzeczowym /ograniczenia ustawowe/ -podmiotom /ograniczone do członków wspólnoty / -zasada wyłączności /podejmowanie istotnych uregulowań / Akty wykonawcze – mogą wydawać: jednostki samorządu terytor, wojewodowie, org, adm, rządowej niezespolonej przyk, przepisów wykonawczych są podatki i opłaty lokalne uchwalane przez sejmik wojew, radę powiatu, gminy. Przepisy porządkowe – W adm, rządowej województwa wydaje wojewoda w formie rozporządzeń porządkowych. W powiecie – rada powiatu w formie uchwały, a w przypadkach nie cierpiących zwłoki zarząd powiatu ale na najbliższej sesji podlega zatwierdzeniu. W gminie- rada gminy w formie uchwały lub zarząd, lecz na najbliższej sesji podlega zatwierdzeniu. Wszystkie te przepisy wydawane są wtedy gdy jest to niezbędne do ochrony życia, zdrowia, mienia obywateli, ochrony środowiska. Ogłoszenia aktów prawa miejscowego – podlegają ogłoszeniu w dzienniku urzędowym, który wydaje wojewoda. Dzień wydania D. Urzęd. Jest dniem ogłoszenia aktu. Akt prawa miejscowego wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Przepisy porządkowe wojewody i powiatowe ogłasza się w środkach masowego przekazu, obwieszczeń. Natomiast gmina przez rozplakatowanie w miejscach publicznych. Wchodzą z dniem takiego ogłoszenia. 25. Nadzór nad stanowieniem aktów prawa miejscowego i utrata ich mocy. Nadzór stanowiony przez wojewodę, org, adm, rządowej niezespolonej sprawuje PRM, oraz uchylanie w trybie nadzoru akty prawa miejscowego ustanowione przez te org, jeśli są niezgodne z ustawami lub rozporządzeniami, a także niezgodności z polityką rządu lub naruszenia zasad rzetelności lub gospodarności. Akt prawa miejscowego traci moc w wyniku wyroku sądu adm, lub w skutek upływu czasu lub przez uchylenie przez inny akt 26.Swoiste źródła prawa. Akty wewnętrzne. Adresatem zawartych w nich norm są podporządkowane organom wydającemu akt jednostki organizacyjne oraz pracownicy tych jednostek bądź też w przypadku zakładów publicznych ich użytkownicy ( uczniowie, studenci, pacjenci ). Źródłami prawa wewnęt. Mogą być uchwały org. kolegialnych i zarządzenia organów monokratycznych. Akty wewnętrzne nosić mogą różne nazwy; jak np. regulamin, instrukcja, pismo. J tak w urzędzie gminy, starostwie mamy regulamin organizacyjny. Org, zespolonej adm, rządowej określa statut urzędu wojewódzkiego nadany przez wojewodę. Akty wewnętrzne mogą nakładać na podporządkowane organy i jednostki określone obowiązki. Akty te wydawane są na podstawie przepisów kompetencyjnych bądź szczegółowych uprawnień ustawowych. Mają charakter poleceń służbowych wydawane na podstawie przepisów regulujących zależność służbową. Akty planowania. Szczególny charakter norm planowanych przejawia się tym że wskazują one w sposób konkretny pewne zadania ( określone wielkości i termin realizacji ) oznaczonym adresatom. Zadania określone w planach obejmują pewne okresy w przyszłości. Przykładem jest budżet ( planowany na rok ) , miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Są uchwalane przez gminę ; stanowią więc uchwały rady gminy. Akty planowania mogą mieć charakter: a) informacyjny- mają ułatwić org, adm, publicznej i obywatelom podejmowanie decyzji w różnych sprawach. b) imperatywny – wiążą prawnie adresatów ( normy planowego zagospodarowania przestrzennego ). c) Oddziaływujący – ustanawiają pewne bodźce czy zachętę do określonego zachowania się ( przewidywać zniżkę podatku, uruchamianie nowych stanowisk pracy ). 27. Zwyczaj i oznaczenie orzecznictwa dla adm, publicznej. Prawo zwyczajowe powstaje przez długotrwałe, jednolite stosowanie ( consuetudo ) i przekonanie zainteresowanych, że to stosowanie jest prawnie nakazane ( opinio iuris ). Tworzeniu się reguł zwyczajowych nie sprzyjają zmiany ustrojowe oraz zmiany ustawodawstwa. Dlatego prawo zwyczajowe nie można zaliczyć do źródeł prawa administracyjnego. Zarówno orzeczenia org, adm, jak i orzeczenia sądowe nie tworzą one prawa, ma jednak znaczenie dla wykładni przepisów prawa administracyjnego i stosowania tych przepisów w praktyce administracyjnej. 28.Organy Publikacyjne I Dziennik Ustaw RP i Dziennik Urzędowy RP “ Monitor Polski “. Dzienniki Urzędowe dzielimy na : a) Promulgacyjne- ogłaszanie pewnych aktów prawnych w sposób prawem przewidziany, przy czym dopiero wskutek promulgacji dany akt prawny uzyskuje pełną moc obowiązującą np., rozporządzenie ( jeśli jest stanowione przez centralne organy państwa, musi być pod warunkiem jego ważności ogłoszone w Dzienniku Ustaw RP ). b) Informacyjne- dotyczą stosunków wewnętrznych adm, np. akty dotyczące jednostek podległych Ministrowi Edukacji Narodowej są ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Ministra Edukacji Narodowej. W Dzienniku Ustaw ogłoszeniu podlegają : 1) Ustawy i rozporządzenia z mocą ustawy. 2) Rozporządzenia Prezydenta RP, RM, PRM, Ministrów Krajowej Rady Radiofonii i telewizji. 3) Umowy zawarte przez Państwo Polskie z innymi państwami, ich ratyfikacji oraz uczestnictwa w nich innych państw. 4) Obwieszczenia Prezesa Rady Ministrów o sprostowaniu błędów w ogłoszonych aktach prawnych. Ogłaszane są też zarządzenia : Prezydenta RP w sprawie zarządzenia wyborów do Sejmu i Senatu, Marszałka Sejmu w sprawie wyboru Prezydenta RP. W Dzienniku Urzędowym ogłasza się : 1) Uchwały Sejm, Senat i RM. 2) Zarządzenia i postanowienia Prezydenta RP. 3) Zarządzenia państwowych władz naczelnych urzędów centralnych wydane celem wykonania ustaw. 4) Inne zarządzenia, obwieszczenia, komunikaty np. Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Ogłasza się też postanowienia Prezydenta RP o nadaniu adresów, odznaczeń, obwieszczenia Prezesa Trybunału Konstytucyjnego o utracie mocy obowiązującej aktów normatywnych publikowanych w “ Monitorze Polskim”. Akty prawne ogłoszone w dzienniku wchodzą w życie po 14 dniach od dnia ich ogłoszenia. Dniem ogłoszenia jest dzień wydania. Dłuższy vacatio legis ( okres oczekiwania ) przeznaczony jest do wprowadzenia w życie nowego aktu prawnego. 29. Monitor Sądowy i Gospodarczy. Są ogólnokrajowymi dziennikami urzędowymi przeznaczone do zamieszczania obwieszczeń lub ogłoszeń. Ogłasza się : 1) Wszystkie wpisy do rejestru handlowego 2) Ogłoszenia wymagane przez Kodeks Handlowy i Kodeks Postępowania Cywilnego 3) Inne obwieszczenia, jeżeli ich ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym jest wymagane przez inne ustawy 30. Dzienniki Urzędowe org. centralnych. Dzienniki te wydawane są za zezwoleniem PRM, oraz o wydaniu niektórych dzienników można znaleźć postanowienia w ustawach. I tak ustawa o Urzędzie Ministra Finansów oraz o urzędzie i izbach skarbowych przewiduje że do zakresu działania Ministra Finansów należy wydawanie Dziennika Urzędowego Ministerstwa Finansów i Biuletynu Skarbowego- służyć będzie zapewnieniu jednolitego stosowania prawa podatkowego oraz tej samej interpretacji na terenie kraju. 31.Wojewódzkie Dzienniki urzędowe. Wydaje wojewoda i ogłasza w nim : 1)akty prawa miejscowego stanowionego przez Sejmik województwa, wojewodę i org, adm, niezespolonej, 2)akty PRM uchylające akty prawa miejscowego, 3)akty stanowione przez powiat, gminę, 4)informacje, obwieszczenia Zasady i tryb wydania określa PRM w drodze rozporządzenia. 32. Przygotowanie projektów aktów normatywnych przez org, adm, centralnej. I Wskazania : -ustawę należy redagować tak, aby dokładnie i w sposób zrozumiały dla adresatów zawartych w niej norm wyrażała intencje prawodawcy -zadania należy budować zgodnie z powszechnie przyjętymi regułami składni języka polskiego, unikając długich, wieloczłonowych zdań złożonych -należy posługiwać się poprawnymi wyrażeniami językowymi Tryb opracowywania, uzgadniania, usuwania rozbieżności stanowisk oraz oceny projektów aktów normatywnych pod względem ich zgodności z prawem Unii Europejskiej normuje regulamin pracy RM. Opiniowanie projektów co do ich zgodności należy do zadań Komitetu Integracji Europejskiej. 33.Rządowe Centrum Legislacji. Od 1-go stycznia 2000 r. Przy Prezesie RM działa Rządowe Centrum Legislacji ”Centrum” jako państwowa jednostka org, podlega PRM. Zapewnia : 1)kontroluje wydawanie przez org, adm, rządowej przepisów wykonawczych do ustaw 2)redaguje DU.RP oraz Dziennik Urzędowy RP ”Monitor Polski “ 3)opracowuje rządowe projekty aktów skierowanych do rozpatrzenia przez RM 4)współdziała z Radą Legislacyjną w zakresie opiniowania rządowych projektów aktów normatywnych pod względem ich zgodności z Konstytucją. 34. Rada Legislacyjna. Działa przy PRM jako organ opiniodawczo-doradczy. Do PRM należy określenie zadań oraz szczegółowych zasad i trybu funkcjonowania Rady Legislacyjnej. Do zadań należy : 1)dokonanie okresowych ocen stanu prawa w określonych dziedzinach z uwzględnieniem wymogu dostosowania do norm konstytucyjnych 2)opiniowanie projektów ustaw opracowywanych z inicjatyw Rządu 3)wyrażanie opinii dotyczących metod i sposobów rozwiązywania problemów związanych z wdrażaniem Konstytucji 4)formułowaniem opinii i wniosków w podstawowych sprawach związanych z procesem stanowienia prawa. Kadencja Rady trwa 4 lata- wybierane są osoby wyróżniające się wiedzą prawniczą i dorobkiem praktyki prawniczej w liczbie nie przekraczającej 15 osób. PRM powołuje i odwołuje : przewodniczącego, wiceprzewodniczącego oraz sekretarza Rady na wniosek przewodniczącego Rady. 35.Formy działania administracji publicznej -czynności prawne -inne działania administracji, nie podlegające na wydawaniu aktów prawnych, nie będące czynnościami prawnymi. 35A.Czynność prawna -polega na objawieniu woli organów adm w celu wywołania określonych skutków prawnych. Różnica między czynnością prawną a inną formą działania administracji polega na tym , że celem czynności prawnej jest wywołanie określonego skutku prawnego, zaś w przypadku innych działań administracji taki skutek następuje tylko czasem, ale nie jest to bezpośrednim celem takiego działania 35B. Inne formy działania administracji publicznej: 1.Działania społeczno-organizatorskie., które polegają na organizowaniu wszelkiego rodzaju akcji społecznych nie popartych przymusem państwowym. 2.Działania faktyczne-zwane też czynnościami materialno-technicznymi, można do nich zaliczyć prowadzenie różnych rejestrów, ewidencji, kartotek, sporządzanie maszynopisów itp., również działania na zewnątrz urzędów, jak np. utrzymanie czystości na ulicach, placach, czy nawet budowę urządzeń publicznych. 3.”Zwykłe” poświadczenia-poświadczenie jest nazwą rodzajową aktów stwierdzającą tylko istnienie określonego stanu faktycznego lub stanu prawnego, zwykle na podstawie uprzednio dokonywanych ustaleń czy zapisów Czynności prawne-podział na dwie grupy: 1.gdy administracja działa władczo-to wtedy mamy do czynienia z czynnościami administracyjnoprawnymi, regulowanymi przez prawo administracyjne. 2.gdy adm.nie działa władczo-lecz posługuje się czynnościami (aktami) prawa cywilnego, regulowanymi, oczywiście, przez prawo cywilne Czynności administracyjnoprawne, regulowane przez prawo administracyjne- mogą wywołać skutki prawne również w sferze prawa cywilnego(np. decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości), ale nie jest to regułą. Natomiast regułą jest, że obowiązki ustanowione w drodze czynności administracyjnych mogą być egzekwowane w drodze egzekucji administracyjnej bez potrzeby występowania do sądu o wydanie orzeczenia. Administracja publiczna sama wprowadza wykonanie aktów adm. i w miarę potrzeby stosuje przymus państwowy. Akty (czynności) prawa cywilnego regulowane przez prawo cywilne- wywołują skutki prawne w sferze prawa cywilnego, nie są aktami władczymi. Natomiast stwarzają stosunki prawne, które dla wyegzekwowania w drodze przymusu państwowego wymagają orzeczenia sądu powszechnego. Organ adm. musi występować z powództwem do sądu o wydanie wyroku, który stanowi tytuł egzekucyjny w postępowaniu egzekucyjnym Zasadniczą różnicą między aktami prawa cywilnego, a czynnościami administracyjnoprawnymi jest to, że w czynnościach administracyjnoprawnych nie jest przewidziane ani potrzebne występowanie do sądu powszechnego 36.Czynności administracyjnoprawne dzielimy na :akty zewnętrzne, wewnętrzne, procesowe,generalne, indywidualne 1. Akty zewnętrzne-które skierowane są do wszystkich obywateli i podmiotów nie podporządkowanych organizacyjne ani nie pozostających w szczególnych stosunkach zależności (np. zależności zakładowej) 2. Akty wewnętrzne-które skierowane są do podmiotów pozostających w stosunku podporządkowania albo do osób pozostających w szczególnym stosunku zależności i poddanych z tego tytułu szczególnym stosunkom prawnym(akty występujące w układzie wewnętrznym). Chodzi tu o akty skierowane przez organy nadrzędne do organów podporządkowanych9akty te obowiązują tylko w obrębie pewnego układu prawnego i dotyczą stosunków między organami) oraz o akty wewnątrzzakładowe, dotyczą spraw wewnątrzzakładowych(np. szpital do chorych) Akty procesowe-służą do realizacji prawa materialnego, istnieją we wszystkich działach prawa. Normy prawa procesowego mogą być proste albo skomplikowane. Do realizacji materialnego prawa administracyjnego podstawowe znaczenie mają kodeks postępowania adm. oraz ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w adm. Czynności administracyjnoprawne można podzielić na akty : 1. Akty generalne(normatywne)-w układzie zewnętrznym są rozporządzenia, zaś w układzie wewnątrzadministracyjnym- instrukcje, zarządzenia wewnętrzne, a w układzie zakładowym -regulaminy 2. Akty indywidualne-w układzie zewnętrznym są przede wszystkim decyzje administracyjne, w układzie wewnątrzadministracyjnym- polecenia(rozkazy) służbowe, a w układzie zakładowym-polecenia zakładowe dla użytkowników. 37. Podział aktów ze względu na stopień konkretności oznaczenie adresata aktu:akty generalne, planowania, subiektywne, egzekucyjne 1.Akty generalne-są to rozporządzenia, określają one reguły, metody postępowania np. ”każdy kto-to..” 2.Akty planowania-tutaj norma prawna nakłada obowiązek wykonania planu.Ustawa, uchwała, zarządzenie czy norma prawna zawarta jest w samym planie Wykonanie zadania konsumuje tę normę. Moc wiążąca tego aktu kończy się z chwilą wykonania zadania bądż z upływem okresu na jaki plan został uchwalony 3.Akty tworzące sytuację prawną dla obywateli-akty te regulują prawnie konkretne sytuacje, ale nie są skierowane do określonego adresata, nie stwarzają uprawnień dla danego konkretnego podmiotu. Stwarzają obiektywne, konkretne sytuacje na korzyść lub nie na korzyść obywatela :np. prawo korzystania z urządzeń publicznych, ustalenie zakazu kąpieli 4.Akty tworzące uprawnienia lub obowiązek dla oznaczenia adresata (subiektywne)- Akty te tworzą normę indywidualną dla określonego adresata bezpośrednio, tz. bez pomocy sądów, regulują jakąś konkretną sprawę /akty adm./, stwarzają status trwały określonej osoby /np. .akt o nadaniu obywatelstwa/. Decyzje adm tworzone są przy współuczestnictwie stron, zgłaszania dowodów, zasada czynnego udziału stron w postępowaniu itp. Akty egzekucyjne-zaliczane są do kategorii aktów adm., o ile są czynnościami prawnymi. Zadaniem tych aktów jest doprowadzenie do wykonania prawa, zwłaszcza obowiązku prawnego. 38.Akt administracyjny Jest to władcze działanie prawne organu administracji skierowane na wywołanie konkretnych, indywidualnie oznaczonych skutków prawnych. Skutek prawny aktu administracyjnego polega na tym, że akt ten tworzy, zmienia lub znosi prawa, bądź ustala w sposób wiążący stan prawny pewnej rzeczy. Jest władczy, reguluje konkretną sprawę i wywołuje skutek prawny.Podstawą aktu adm. jest przepis prawny, akt adm. musi pochodzić od org. uprawnionego do wydawania takich aktów. 39.Podział aktów administracyjnych: 1.Akt deklaratoryjny-stwierdza, że pewien skutek prawny zaistniał, ustala w sposób wiążący, że w danej sytuacji wynikają z mocy ustawy dla adresata aktu określone uprawnienia bądż obowiązki. Akt deklaratoryjny sam takich obowiązków czy uprawnień nie tworzy, wynikają one z przepisów prawa. Akt deklaratoryjny działa ex tunc, a więc od chwili, gdy zostały spełnione przesłanki, z którymi przepis wiąże określone uprawnienia bądż też obowiązki. Akty deklaratoryjne mają też elementy konstytutywne, ponieważ stwierdzają, że zaszły wszelkie przesłanki warunkujące nabycie prawa, dopiero od chwili wydania takiego aktu można skutecznie powoływać się na prawo. Od poświadczeń akt deklaratoryjny różni się tym, że ustala autorytatywnie istnienie i zakres (treść) stosunku prawnego, treść i granice i uprawnień i obowiązków adresata aktu. Akt deklaratoryjny tworzy nową sytuację praną przez to, iż to co było dotąd w sferze uprawnień czy obowiązków wynikających z aktu normatywnego/generalnego/ jest w drodze takiego aktu realizowane. 2.Akt konstytutywny-ma charakter twórczy, tworzy, zmienia lub znosi stosunek prawny, przy czym skutek prawny aktu następuje tutaj nie z mocy ustawy, ale z mocy aktu administracyjnego. Wydanie aktu konstytutywnego następuje na podstawie przepisów ustawy. Jednak akt konstytutywny tworzy pewien stosunek prawny, skutek prawny powstaje z chwilą wydania(ogłoszenia lub doręczenia) aktu, a więc ex nunc Również w akcie konstytutywnym występują pewne elementy deklaratoryjne, jak stwierdzenie, iż zaszły przewidziane prawem przesłanki do wydania takiego aktu np. w akcie mianowania pracownika państwowego-stwierdzenie, że spełnione są wymagane przez ustawę warunki do dokonania takiej nominacji. 3.Akty formalne i nieformalne-minimum formy zawsze jest konieczna dla nie budzącego wątpliwości podania treści aktu jego adresatowi np. policjant, który reguluje ruchem ulicznym, daje określone prawem o ruchu drogowym znaki. 4.Akty zewnętrzne i wewnętrzne-: kryterium podziału stanowi w tym przypadku stosunek wydającego akt do adresata tego aktu. Akty zewnętrzne-skierowane do podmiotów nie podporządkowanych organizacyjnie organowi wydającemu akt, a więc do obywateli i osób uprawnionych, a nawet do jednostek organizacyjnych nie posiadający osobowości prawnych, ale nie pozostających w stosunku zależności organizacyjnej od organu który wydaje akt. Akty wewnętrzne-skierowane są do podporządkowanych organów i innych jednostek organizacyjnych oraz podległych pracowników. 5.Aktami pozytywnymi- są akty, które w całości uwzględniają żądanie adresata (strony). 6.Akty negatywne-nie uwzględniają choćby w części żądania strony i nakładają na stronę obowiązek prawny bądż ustalają taki obowiązek. 7.Akty jednostronne-wydawane są niezależnie od woli adresata aktu. np. akty z zakresu prawa podatkowego. Większość aktów administracyjnych stanowią akty jednostronne. 8.Akty dwustronne-wydaje się za zgodą adresata. Treść aktu zależy od woli stron np. akt mianowania urzędnika państwowego. 9.Akty nakazujące-zawierają nakazy lub zakazy, zobowiązują do określonego zachowania się. np. powołanie do wojska 10.Akty kształtujące- administracyjne akty kształtujące prawo, ustanawiają lub znoszą konkretny stosunek prawny, określony status prawny np. akt nadania obywatelstwa 11.Akty ustalające-administracyjne- ustalają prawo lub prawnie istotną właściwość osoby. np. akt stwierdzający obywatelstwo danej osoby, prawa wyborcze 12.Akty administracyjne, które wywierają skutki prawne w sferze prawa cywilnego bezpośrednio- np. decyzja adm. o wywłaszczeniu nieruchomości. 13.Akty rzeczowe-rzeczowy akt adm. związany z rzeczą lub przedsiębiorstwem. Uprawnienia i obowiązki w tym przypadku mogą przechodzić na każdorazowego właściciela rzeczy lub podmiot prowadzący przedsiębiorstwo. 40.Akt administracyjny a wyrok sądowy-są to akty stosowania prawa: Różnice między aktem adm. a wyrokiem sądowym: • wyrok rozstrzyga w sposób wiążący i ostateczny spór prawny w interesie porządku prawnego. Akt adm. jest skierowaną na przyszłość formą działania adm. publicznej. • Sąd rozstrzyga jako bezstronny i neutralny organ spór prawny między dwiema stronami. Org. Adm. pub. rozstrzyga w drodze aktu adm. o powierzonej mu sprawie adm. i jest jednocześnie org rozstrzygającym i jedną ze stron. • Wyrok jest rozstrzygnięciem prawnym, natomiast akt adm. jest zdeterminowany-w ramach prawa-przez celowość działania adm, konieczność osiągnięcia założonych celów. • Sąd działa tylko na wniosek, a org. adm. może działać z urzędu. 41.Prawidłowości aktu administracyjnego Jest prawidłowy jeżeli odpowiada wszelkim przesłankom stawianym mu przez porządek prawny i odpowiada wszelkim prawnym wymogom: • został wydany przez właściwy organ, tj. w tedy gdy organ miał prawo wydać taki akt • wydany został z godnie z przepisami prawa formalnego /procesowego/ • gdy akt jest treściowo zgodny z obowiązującym prawem materialnym Skutkiem wydania aktu adm. , że taki akt stwarza stosunek prawny między organem, a adresatem. Stosunek ten wiąże tak długo, dopóki dany akt nie zostanie wykonany, albo zmieniony, bądż nie utracił mocy prawnej. Ze względu na charakter aktu adm. należy przyjąć, że taki akt wiąże organ od chwili wydania, zaś adresata- z chwilą upływu terminu do wniesienia odwołania, a jeśli adresat wniósł odwołanie obowiązuje go akt organu odwoławczego, z chwilą ogłoszenia lub prawidłowego doręczenia. Gdy odwołanie nie przysługuje, akt wiąże adresata z chwilą doręczenia lub ustnego ogłoszenia. 42.Wadliwość aktu administracyjnego Jest wadliwy, sprzeczny z prawem, jeśli narusza jakikolwiek przepis obowiązującego prawa. Niezgodność aktu adm. z prawem może dotyczyć różnych jego elementów, posiadający różny charakter. Rozróżnia się wadliwość nieistotną i wadliwość istotną. Akt dotknięty wadą nieistotną-wiąże adresata, jest aktem ważnym, można co najwyżej dokonać jego sprostowania, usunięcia oczywistej omyłki ( np. rachunkowej czy pisarskiej), albo dokonać uzupełnienia. Akt dotknięte wadami istotnymi- mogą być w sposób przewidziany prawem-czy to na wniosek adresata, czy też z urzędu uchylane lub zmieniane. Takie akty nazywamy aktami wzruszalnymi ; mówi się o wzruszalności aktu adm. Bezwzględna nieważność aktu-jest to taki akt który dotknięty jest szczególnie ciężkimi wadami, w istocie aktem adm. nie jest i nie należy przepisywać mu mocy wiążącej. Jednakże deklaracja nieważności takiego aktu jest potrzebna, aby usunąć akt z obrotu prawnego. Deklaracja działa ze skutkiem wstecznym ( ex tunc), ma ona istotne znaczenie, gdyż stwierdza nieważność aktu wobec wszystkich. 43.Trwałość aktu administracyjnego, lub jego odwołalność może być określona w przepisach prawnych, które stanowią o wydaniu aktów w danej dziedzinie. Wyróżniamy akty adm. o prawomocności formalnej i materialnej Prawomocność formalna-jest to niezaskarżalność aktu administracyjnego polegająca na tym, że strona nie może powodować uchylenia lub zmiany aktu przez wzniesienie zwyczajnego środka prawnego. Akt prawomocny formalnie nie może być zmieniany ani zniesiony na skutek wniosku strony, jest dla niej wiążący i tworzy dla niej prawo. Akt adm. nie jest przeto formalnie prawomocny dopóty, dopóki stronie przysługuje prawo wniesienia zwyczajnego środka prawnego. Prawomocność, o której mowa, powstaje więc z chwilą upływu terminu do wniesienia zwyczajnego środka prawnego, albo z chwilą wydania aktu, od którego nie przysługuje środek prawny. Jest więc to instytucja ściśle procesowa. Prawomocność materialna-polega na tym, że akt adm. nie może być zmieniony ani zniesiony, zarówno na wniosek strony ani też przez organ z urzędu, aktem równorzędnym. Akt prawomocny materialnie wiąże strony jak i organy. Prawomocność materialna oznacza więc niewzruszalność aktu. Każdy akt prawomocny materialnie jest jednocześnie prawomocny formalnie, ale tego twierdzenia nie wolno odwrócić. 44.Klauzule dodatkowe i utrata mocy obowiązującej aktu administracyjnego Akt adm. może być zaopatrzony w pewne klauzule dodatkowe, jeśli prawo na to zezwala. Klauzule mogą mieć znaczenie dla okresu obowiązywania aktu bądż utraty mocy obowiązującej. Do klauzul dodatkowych można zaliczyć: • oznaczenie okresu obowiązywania aktu. Akt wydany na czas oznaczony obowiązuje do pewnego terminu, do wyznaczonej daty. Wydanie aktów na czas oznaczony musi przewidywać obowiązujące prawo. • klauzula o warunku zawieszającym lub rozwiązującym. Akt zaopatrzony w klauzulę o warunku jest w swojej istocie aktem obowiązującym przez pewien okres, tak samo jak akt obowiązujący tylko przez czas oznaczony. Różnica polega na tym, że w przypadku aktu z warunkiem nie jest wiadomo, kiedy warunek się ziści, a nawet czy w ogóle się ziści. Od warunku należy odróżnić zlecenie. Zlecenie-należy uważać za odrębny, ale dodatkowy akt administracyjny, może zobowiązywać adresata do określonego działania, znoszenia lub zaniechania. Akt adm. może utracić moc obowiązującą w skutek: Zrzeczenia się-dotyczy to tylko aktów, na podstawie których strony nabywają prawa, nie można zrzekać się obowiązków prawnych. Zasadniczej zmiany okoliczności faktycznych, jak np. w przypadku śmierci osoby uprawnionej, gdy chodzi o uprawnienie o charakterze osobistym. Uchylenia przez właściwy organ w przypadkach przewidzianych przez prawo. Uchylania całej grupy aktów adm. przez ustawę ( lex superveniens) Zmiany charakteru aktu w przypadkach przez prawo przewidzianych ( np. orzeczenie kolegium ds. wykroczeń o ukaraniu zastępuje w postępowaniu sądowym akt oskarżenia) 45.Uznanie administracyjne tzw. ”swobodne uznanie” W procesie stosowania normy prawnej w konkretnym przypadku pewien wpływ na ostateczne ukształtowanie się aktu indywidualnego posiada zawsze organ stosujący normę. Ustalenie i ocena stanu faktycznego, z którym norma prawna łączy pewne skutki prawne zależy od wielu czynników lokalnych, indywidualnych, od subiektywnych właściwości oceniającego. Ocena dowodów jest swobodna .Do ustalonego stanu faktycznego trzeba zastosować przepis prawa , który może operować ogólnymi sytuacjami. Norma prawna nie może przewidzieć wszystkich przypadków, dlatego norma pozostawia pewien luz, który musi wypełnić organ stosujący normę. W przypadkach , gdy wydanie aktu przez organ mieści się w ramach należycie pojętej interpretacji prawa, można ustalić prawidłowość czy też nieprawidłowość aktu. Cel przepisu prawa jest jeden i jedno tylko rozwiązanie jest prawidłowe. Realizacja przepisu prawa w sposób niezgodny z należytym rozumieniem może być w rozmaity sposób korygowana. Instytucję zwolnienia organu z mocy prawa od związania ustawowego nazwano “swobodnym uznaniem”, obecnie mówi się o uznaniu administracyjnym. 46.Geneza instytucji swobodnego uznania W państwie absolutnym- brak było związania administracji ustawami. W państwie parlamentarnym ustawy ograniczały administrację na początku w niewielkim zakresie. . Obowiązywała zasada niezależności administracji od ustawodawcy., o ile przepis prawa wyrażnie nie stanowił inaczej. Oznaczało to że administracja w pewnych sferach może działać swobodnie. Pojawiła się teoria wolnej przestrzeni, gdzie administracja jest swobodną, twórczą działalnością tzn. gdzie nie ma ograniczenia ustawowego ,administracja może działać swobodnie. Jednak organ adm. musi działać tak, jak nakazuje obowiązek służbowy, w interesie publicznym. W państwie prawnym-organ administracyjny działa tylko na podstawie przepisów prawa. Nie ma sfery wolnej. Uważa się , że organ administracji może działać tylko wówczas, gdy ustawa przyznaje mu kompetencje. Decyzja jak wyrok sądowy musi mieć podstawę prawną. Swobodne uznanie znika w formie, w jakiej istniało do tej pory, ale pojawia się w innej formie tj. jako swobodne uznanie wprowadzone przez ustawodawstwo. Administracja może działać tylko na podstawie ustawy, wyjątkiem zaś jest swobodne uznanie, które przysługuje administracji o ile zostanie jej to przyznane przez wyrażny przepis ustawy. Sądy administracyjne badały legalność aktów adm Teoria interesu Launa- głosiła tezę, że wszędzie tam, gzie ustawodawca używa pojęcia “Interes publiczny” mamy do czynienia z udzieleniem prawa decydowania według swobodnego uznania, gdyż jedynie administracja jest powołana do oceny tego interesu. Teoria miała wpływ na praktykę sądów administracyjnych, Najwyższy Trybunał Administracyjny odmawiał kontroli aktów administracyjnych o tyle o ile oparte były na przepisach prawa powołujących się na interes publiczny. Teoria pojęć nieoznaczonych- W. Jellinka oparła pojęcie swobodnego uznania na możliwościach różnej interpretacji normy prawnej przy stosowaniu ustawy. W/g tej teorii, jeśli ustawodawca używa pojęć nieostrych, dopuszczających różną interpretację, to znaczy że chce org. stosującemu prawo pozostawić możliwość wyboru między kilkoma rozstrzygnięciami. W tych przypadkach mamy do czynienia ze swobodnym uznaniem. 47.Uznanie administracyjne w ujęciu współczesnym. Przy wykonywaniu ustaw ważne są dwie instytucje: -uznanie administracyjne -pojęcie nieokreślone Gdy sytuacja prawna odpowiada stanowi przewidzianemu przez ustawę, to powinien nastąpić skutek prawny przewidziany przez ten akt. Stosowanie prawa następuje w 4 fazach: 1.wyjaśnienie i ustalenie stanu faktycznego 2.wykładnia i ustalenie stanu ustawowego 3.subsumpcja, tj. udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy stan faktyczny odpowiada stanowi przewidzianemu przez ustawę. 4.ustalenie skutku prawnego udowodnionego faktu. Prawidłowość stosowania prawa podlega kontroli zewnętrznej tj .kontroli sądu administracyjnego 48.Pojęcie uznania administracyjnego- istnieje wówczas, gdy administracja dla urzeczywistnienia stanu prawnego może wybierać między różnymi rozwiązaniami. Uznanie występuje w tedy, gdy norma prawna nie determinuje w sposób jednoznaczny skutku prawnego, lecz pozostawia w sposób wyrażny dokonanie takiego wyboru org. adm. Ustawa pozwala na wybór następstwa prawnego, przy czym można dokonywać wyboru między dwiema lub więcej możliwościami. Uznanie może polegać na tym, że adm. musi zdecydować czy dany środek można zastosować albo też jaki ze środków wybrać. 49. Przesłanki uznania administracyjnego i jego znaczenie. Uznanie adm. zapewnia ustawodawca, ponieważ musi ono wynikać z normy prawnej /ustawowej/. Upoważnienie /techniczne/ do uznania przybiera formę wyrażnego wskazania na uznanie, “może”, ”jest upoważniony”, bądż wynika to z całokształtu uregulowania. Uznanie stwarza adm. możliwość działania na własną odpowiedzialność, na podstawie upoważnienia udzielonego przez ustawę. Gdy administracja działa na podstawie uznania, to wtedy jej szczególnym obowiązkiem jest dokładne zbadanie sprawy, rozważenie okoliczności indywidualnych i powinna wybrać rozstrzygnięcie optymalne Zawsze powinna mieć adm. na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. /z art.7 k.p.a./ W związku z instytucją uznania administracyjnego wyodrębniamy: -akty wydawane w zakresie /na podstawie/ ścisłego związania ustawowego -akty oparte na uznaniu administracyjnym Decyzje adm. oparte na uznaniu podlegają kontroli Naczelnego Sądu Administracyjnego. W ustawach pojawiają się pojęcia nieokreślone takie jak interes społeczny, interes publiczny, dobro publiczne, ważny interes stron i inne. Ustalenie co kryje się pod tymi pojęciami należy do adm. wykonującej ustawy. Ocena czy to ustalenie jest prawidłowe, podlega kontroli sprawowanej przez instytucje kontroli, łącznie z sądem adm .w zakresie jego kompetencji. 50.Inne formy działania administracji:umowa cywilnoprawna, umowa administracyjna, ugoda administracyjna, porozumienie i przyrzeczenie -umowa cywilnoprawna, umowa administracyjna, ugoda administracyjna, porozumienie i przyrzeczenie. . Formy regulowane prawem cywilnym : Umowa-forma działania przynajmniej dwóch samodzielnych stron; akt który dochodzi do skutku w wyniku zgodnego oświadczenia woli stron. Umowa jako forma działania adm. ma zastosowanie zwłaszcza w sferze majątkowej; gdy adm. nabywa, zbywa określone składniki majątkowe. Swoistość umowy, jako formy działania adm., wynika stąd, że org. adm. używa umowy jako prawnej formy działania w celu wykonywania swoich zadań i dlatego zawieranie umów przez org. adm. regulowane jest nie tylko przepisami prawa cywilnego, ale również przez prawo adm. Spory związane z takimi umowami podlegają rozpoznaniu przez sądy powszechne. Umowa administracyjna-może być zawarta z osobą , w stosunku do której w innym przypadku musiałby być wydany akt adm. Umowę adm. zawiera organ adm. ze stroną bądż stronami. Umowa adm. może powodować nawiązywanie, zmianę bądż znoszenie stosunku administracyjnoprawnych. Posłużenie się umową nie może prowadzić do skutku prawnego, którego nie można osiągnąć przy pomocy aktu administracyjnego. W naszym porządku prawnym niema generalnego upoważnienia dla organów adm.pub.do zawierania umów administracyjnych. Ugoda administracyjna-jest to ugoda pomiędzy stronami postępowania administracyjnego, zawieranej przed organem , przed którym toczy się postępowanie administracyjne. Ugoda może być zawarta tylko w indywidualnej sprawie administracyjnej, wyłącznie w czasie trwania postępowania administracyjnego i to tylko w takiej sprawie , w której biorą udział co najmniej dwie strony o spornych interesach Ugoda adm., po jej zatwierdzeniu przez organ administracji, zastępuje decyzję w sprawie, gdyż k.p.a. stanowi, że “zatwierdzona ugoda wywiera takie same skutki, jak decyzja wydana w toku postępowania administracyjnego” Porozumienie administracyjne-jest instrumentem organizowania działalności podmiotów w sferze przydzielonych im zadań, w szczególności obejmować może sferę stosunków administracyjnoprawnych. Obecnie porozumienia mogą zawierać gminy z org.adm.rządowej w sprawie przejmowania przez org.gminy zadań z zakresu adm.rządowej, Gminy mogą zawierać porozumienia komunalne w sprawie powierzenia jednej z nich zadań publicznych. Ustawa o samorządzie województwa, -województwo może zawierać z innymi województwami oraz jednostkami samorządu terytorialnego porozumienia w sprawie powierzenia prowadzenia zadań publicznych.. Również ustawa o samorządzie powiatowym przewiduje , że powiat może zawierać z org.adm.rządowej porozumienia w sprawie wykonywania zadań publicznych z zakresu adm.rządowej Przyrzeczenie-jest to szczególny rodzaj oświadczenia organu administracyjnego, przez który zobowiązuje się org. adm. do podjęcia określonego działania albo do dopuszczenia do pewnego działania Instytucja przyrzeczenia nie jest w naszym państwie prawnie uregulowana. Można spotkać przyrzeczenie w niektórych ustawach np. ustawa o działalności gospodarczej w art.23 stanowi, co następuje:” Kto zamierza podjąć działalność gospodarczą w dziedzinie podlegającej koncesjonowaniu, może ubiegać się o wydanie promesy koncesji /przyrzeczenie wydania koncesji /.Promesę wydaje się w drodze decyzji administracyjnej, ustala się okres ważności z tym, że nie może być on krótszy niż 6-m.-cy, w okresie ważności promesy nie można odmówić wydania koncesji, chyba że uległ zmianie stan faktyczny lub prawny podany we wniosku o wydanie koncesji. 51.Akt normatywny,- oświadczenie woli organu państwa (czasem także in. podmiotu uprawnionego do jego stanowienia), sporządzane w odpowiedniej formie, na podstawie kompetencji konstytucyjnych lub wynikających z ustawy. 52.POJĘCIE I ZASADY USTROJOWEGO PRAWA ADMINISTRACYJNEGO Ustrój administracji publicznej Obejmuje ustrój urządzeń społecznych spełniających funkcje administracji, o ile jest on prawnie unormowany oraz cały system organów administracji ich kompetencje, które są również unormowane przez prawo. Zasadnicze zagadnienia ustrojowego prawa administracji • Zagadnienia dotyczące organów adm. publicznej • Zagadnienia dotyczące urzędów • Klasyfikacji organów adm. • Władztwa organizacyjnego • Kompetencji i właściwości oraz zasad powiązań organów adm. Publicznej .53.Aparat administracji- jest to określenie zbiorcze dla oznaczenia różnych jednostek organizacyjnych wykonujących funkcje adm. publicznej (organy adm. publicznej, rządowej i samorządowej, zakłady publiczne, przedsiębiorstwo użyteczności publicznej, organizacje społeczne, korporacje, a nawet upoważnione osoby prawne. 54.Przyczyny podziału aparatu administracji 1. funkcjonalne – różne dziedziny adm. wymagają zróżnicowanych specjalnych kwalifikacji np. adm. służby zdrowia, adm. obrony kraju. 2. terytorialne – ze względu na podział terytorialny i wagę spraw występujących, inną np. w gminie, a inną w województwie czy w skali całego kraju 3. organizacyjne- inne są powiązania między organami samorządowymi, a inne między samorządem a adm. rządową, czy między organami adm. rządowej wzajemnie np. między wojewodą a Prezesem RM. Jednostki wchodzące w skład aparatu adm. nazywane są też podmiotami administracyjnymi 55.POWIĄZANIA PODMIOTÓW ADM. PUBLICZNEJ: Dekoncentracja, koncentracja, centralizacja Przy koncentracji – punkt ciężkości adm. spoczywa w rękach organów naczelnych, centralnych, które decydują we wszystkich ważnych sprawach. Organy niższe są silnie skrępowane, niesamodzielne, mogą wykonywać np. czynności przygotowawcze. Przy dekoncentracji – punkt ciężkości adm. leży w organach terenowych, które wykonują przeważającą większość zadań adm. Następuje przekazanie właściwości do załatwienia spraw administracyjnych przez organy centralne organom niższym poprzez prawo udzielania wytycznych, poleceń, rozkazów. Organy niższe mogą być podporządkowane lub uzależnione od organów wyższych. Zasada centralizacji – polega na tym że decyzje podejmowane są wyłącznie przez organy wyższe, organy niższe mają jedynie pozycję organów przygotowujących rozstrzygnięcia ./w tedy zbiega się koncentracja z centralizacją/ . ZASADA HIERARCHICZNEGO PODPORZĄDKOWANIA-organy niższe podporządkowane są organom wyższym przejawia się w zależności służbowej i osobowej. DO ZALET HIERARCHII ZALICZA SIĘ: • Jednolitość działania aż do najniższego stopnia • Łatwe ustalenie uzasadnienie i wyegzekwowanie odpowiedzialności ( odpowiada minister,przełożony) • Eliminowanie sporów kompetencyjnych; powstałe spory rozstrzyga wspólny przełożony • Jasny układ kompetencji w działaniach na zewnątrz, wobec obywateli. 56.Decentralizacja- Proces przekazywania uprawnień ze szczebla centralnego na szczeble niższe, a także sposób organizacji i wykonywania władztwa administracyjnego państwa, w którym org. Działające na szczeblu nie pozostają w stosunku hierarchicznej podrzędności do organów szczebla wyższego. ZALETY DECENTRALIZACJI: 1. zbliżenie podmiotu decydującego do załatwianej sprawy; dotyczy to przede wszystkim decentralizacji terytorialnej 2. lepszą możliwość kierowania procesem decyzyjnym w skutek kierownictwa na podstawie mniej skomplikowanej organizacji 3. większą przejrzystość, która prowadzi do szybszego i lepszego poznania wad i ich źródeł 4. mniejsze obciążenie pionowego przepływu informacji 5. zwiększenie poczucia odpowiedzialności związane z gotowością jej ponoszenia dzięki lepszemu poznaniu całokształtu podejmowanych rozstrzygnięć 6. zwiększenie potencjału wprowadzania nowości. 57.Autonomia- polega na przyznaniu jednostkom samorządowym kompetencji do stanowienia przepisów prawa rangi ustawowej ( ustaw) niższych niż ustawa zasadnicza. 58.Nadzór oznacza kontrolę oraz możność podjęcia prawem przewidzianych środków wiążących nadzorowanego lub możność bezpośredniego wzruszenia (uchylenia, stwierdzenia nieważności ) jego aktów. - PODZIAŁ ŚRODKÓW NADZORÓW Środki nadzoru represyjnego –. Zaliczamy do nich: • żądanie informacji przez organ nadzoru o wszystkich sprawach poddanych nadzorowi • uchylenie przez organ nadzoru aktu prawnego naruszającego prawo, bądź prawo żądania uchylenia takiego aktu przez organ, który akt wydał • zarządzenie • Zarządzenie zastępcze • Ustanowienie organu komisarycznego środków nadzoru prewencyjnego zaliczyć można : • Uzgodnienie aktu organu nadzorowanego z organem • Zatwierdzenie aktu prawnego organu nadzorowanego przez organ nadzorczy • Ustalenie budżetu jednostki nadzorowanej przez organ nadzoru jeśli jednostka nadzorowana nie uchwali budżetu w określonym prawem terminie Wyróżniamy również środki nadzoru merytorycznego ,personalnego 59.Kontrola- prawo organu kontrolującego do wyłącznego sprawdzania działalności innych organów , czy jednostek organizacyjnych i oceniania prawidłowości ich działalności, przyrównania do jakichś wzorców. Zamiast terminu kontrola używa się takich pojęć jak lustracja, wizytacja, rewizja. 60.PODMIOT ADMINISTRACJI państwo jest pierwotnym podmiotem admini., realizuje należące do niego zadania adm. w części przez własne organy , w części przez samodzielne podmioty adm. Niektóre podmioty adm. są usamodzielnione pod względem organizacyjnym i prawnym, nazywamy je osobami prawnymi prawa publicznego zaliczamy do nich również korporacje, zakłady i fundacje. Samodzielność prawna umożliwia im wykonywanie adm. na własną odpowiedzialność. Podmioty te są jednak związane z państwem. Swoje istnienie i zadania wywodzą od państwa, w swojej działalności związane są z ustawami państwowymi jak i poddane są nadzorowi państwowemu. Określamy je jako pochodne podmioty adm. zdecentralizowanej. - podmioty prawa prywatnego – osoba upoważniona bądź upoważniony przedsiębiorca ( osoba fizyczna, prawna ) którym określone zadania adm. zostają przekazane do samodzielnego, władczego wykonania. Są to osoby prawnie samodzielne i działają na własną odpowiedzialność. -administrację może wykonywać również w formie prawa cywilnego prywatnego np.spółki akcyjne , sp.z o o , -podmioty które nie posiadają osobowości prawnej, prawa publicznego, ale mimo to są powołane do realizacji zadań adm. we własnym zakresie i na własną odpowiedzialność 61.ORGANY ADM. PUBLICZNEJ Organ adm. publicznej : stanowi wyodrębnioną część aparatu adm. pub., działa w imieniu i na rachunek państwa , uprawniony jest do korzystania ze środków władczych- uprawnia to do stanowienia aktów prawnych posiadających moc obowiązującą, zagwarantowaną możliwością zastosowania środków przymusu państwowego w celu doprowadzenia do ich wykonania, działa w zakresie przyznanych mu kompetencji Wyodrębnienie organizacyjne- polega na tym, że organ posiada określoną przez państwo formę organizacyjną, która czyni z niego pewną organizacyjną jedność np. rada gminy – skład radnych, organem adm. rządowej jest minister kierujący określonym działem tej organizacji. MINISTERSTWO – jest zespołem pracowników państwowych, kierowanych przez ministra i powołanych do pomocy ministrowi w wykonywaniu jego zadań. URZĘDY CENTRALNE – są wyodrębnione organizacyjnie z ministerstwa i posiadają przez prawo własne kompetencje. Nadzoruje wykonuje minister. Na szczeblu terenowym – wojewoda jest organem administracji rządowej w województwie, jemu przysługują kompetencje. Wojewoda wykonuje swoje zadania przy pomocy I i II wojewody, dyrektora generalnego urzędu wojewódzkiego oraz dyrektorów wydziałów. Urząd wojewódzki jest aparatem pomocniczym wojewody w miejscu jego siedziby, zaś delegatura urzędu woje. jest organem pomoc. zorganizowaną poza jego siedzibą. WŁADZA- jest pojęciem ogólnym, a nie organizacyjnym. Organ sprawuje władzę, ale sam władzą nie jest. Można sprawować władzę np. ustawodawczą, wykonawczą czy sądowniczą. URZĄD – zorganizowany zespół pracowników państwowych lub samorządowych, przydzielony do pomocy organowi administracji i powołany do merytorycznej i technicznej obsługi tego organu. 62.KLASYFIKACJA ORGANÓW ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ 1. ORGANY NACZELNE I ORGANY ADMINISTRACJI • Prezydent • Rada Ministrów • Prezes RM • Ministrowie • Osoby powołane do składu Rządu np. Przewodniczący Komitetu Badań Naukowych, który wchodzi w skład RM. 2. ORGANY CENTRALNE I TERENOWE Organ centralny działa na terenie całego kraju. Wszystkie organy naczelne są jednocześnie organami centralnymi, nie wszystkie organy centralne są jeszcze organami naczelnymi. Organy terenowe- realizują swoje kompetencje tylko na określonej części terytorium państwa np. województwie, powiecie, gminie czy okręgu. 63.ORGANY DECYDUJĄCE I POMOCNICZE Organy decydujące to organy, które mogą rozstrzygać sprawy w drodze czy