Artykuły >
Studia >
Rola USA w wielobiegunowym układzie światowym. Szanse i zagrożenia
Rola USA w wielobiegunowym układzie światowym. Szanse i zagrożenia
USA zajmuje szczególną pozycję w świecie-decyduje o tym:
- liczebność (co 24 człowiek na świecie to Amerykanin)
- położenie (dobre stosunki gosp. i polityczne z sąsiadami
- samowystarczalność.
Wymiar potęgi określa gospodarka. USA wytwarza 1/5 światowego PNB. Ten potencjał jest równy wielkości PNB całej Europy mimo że na starym kontynencie jest o-100 mln. więcej ludzi. Gospodarka USA jest też efektywniejsza niż np. w Chinach i ma siedmiokrotnie większy potencjał niż Rosja. Roczny obrót handlu zagranicznego w USA to 1600 mld $,a uczestnictwo w inwestycjach światowych - 900 mld $; Suma inwestycji krajów Europy przez ostatnie 10 lat to 30 mld $ gdy inwestycje. USA za granicą to 700 mld $. Wśród 10 największych firm 5 pierwszych to firmy - Amerykańskie. Technologicznie USA ma przewagę nad innymi krajami w dziedzinie telekomunikacji i w informatyce, dlatego też do nich należy większość światowego rynku. Stany Zjednoczone mają największą armię – 1 mln 300 tyś, z czego jej część na stałe stacjonuje w wielu krajach. USA mają też niestety najwięcej na świecie analfabetów (8mln) za sprawą niedoskonałego szkolnictwa. Również poziom, zdrowia jest niższy, niż. np. w Japonii. Decyzje USA dotyczące polityki zagranicznej mające wymiar globalny wymagają poparcia społeczności międzynarodowej. Obecnie dyskutowana jest kwestia ograniczenia zasięgu działań USA i nakłonienie do działań w interesie międzynarodowym.
USA określiło priorytety polityki zagranicznej:
l .regiony szczególnej troski – Europa Zachodnia, Bliski Wschód, Pacyfik
2.regiony czujnej obserwacji —Ameryka Łacińska, Europa Środkowo - Wschodnia
3.obszary wnikliwego nadzoru — Rosja, Chiny
USA zajmowało do niedawna pozycję przywódcy, teraz jednak staje się częścią systemu światowego